De middeleeuwen - Averbode

De dikte van de jaarringen van oud hout zegt wetenschappers heel wat over
de neerslag die in een bepaald jaar is gevallen. Dunne jaarringen duiden
bijvoorbeeld op droge zomers. Ook de studie van de bodem leert veel over
de neerslag in het verleden. Pollen – stuifmeelkorrels – die in oude bodemlagen
worden teruggevonden, verschaffen informatie over welke planten
wanneer en waar groeiden. Ook dat is interessant voor wetenschappers,
want het klimaat heeft een belangrijke invloed op de plantengroei.
De warme middeleeuwen
In de vroege middeleeuwen was het klimaat in Europa koud en nat. Daardoor
was het geen goede tijd voor de landbouw. Oogsten mislukten of ze
brachten minder op dan verwacht. Dat had heel wat nare gevolgen voor de
mensen. Door voedselgebrek en een eenzijdige voeding werden ze extra
vatbaar voor ziektes. Vanaf de zesde eeuw braken geregeld pestepidemies
uit, die duizenden slachtoffers maakten. 31
3. De maand juli
op het platteland. Boeren
met strohoeden
oogsten graan met een
sikkel; andere boeren
scheren de schapen.
Op de achtergrond
staat het kasteel van
Clain, nabij de Franse
stad Poitiers.
Miniatuur van de
broers Paul, Herman
en Johan van Limburg,
in Les Très Riches Heures
du duc de Berry,
1410-1416. Chantilly,
Musée Condé, ms. 65,
fol. 2v.
2. Sneeuw en snerpende kou
Een anonieme kroniekschrijver van de abdij
van Fulda beschrijft de strenge winter
van 874.
‘De winter was erg streng en langer dan
gewoonlijk; ook viel er zonder ophouden
veel sneeuw van 1 november tot de lenteevening
[21 maart], en dat veroorzaakte
veel problemen voor de mannen die in
het bos brandhout wilden gaan halen.
En zo kwam het dat niet alleen dieren,
maar ook veel mensen overleden aan de
kou. De Rijn en de Main waren door de
snerpende kou bevroren en konden lange
tijd het gewicht dragen van hen die erop
gingen staan.’
Geciteerd in: Judith Herrin (red.), Leven
in de middeleeuwen, Abcoude-Leuven,
2000, p. 180.
natuur / 15