De middeleeuwen - Averbode

Recommendations

Info

2. Koning, keizer, paus (500 - 1200) 1. Keizer Constantijn zit het concilie van Nicea voor. Die kerkvergadering veroordeelde in 325 de opvattingen van de arianen. Op de voorgrond worden de geschriften van de ‘ketterse arianen’ (‘heretici arriani’) verbrand. Constantijn zit op zijn troon; zijn soldaten staan achter hem. Naast hem zetelen de geestelijken. Anonieme miniatuur in een verhandeling over kerkelijk recht, Noord-Italië, eerste helft negende eeuw. Vercelli, Archivio e Biblioteca Capitolare, hs. CLXV. 40 / volk en macht De Belgen zijn vandaag vrij om het geloof aan te hangen dat ze willen. De grondwet verbiedt dat de overheid zich bemoeit met de benoeming van priesters of bisschoppen. De macht van de kerk en die van de staat zijn gescheiden van elkaar. Of toch grotendeels, want de overheid betaalt bijvoorbeeld wel het katholieke, het joodse en het islamitische onderwijs. In Frankrijk zijn de kerk en de staat helemaal gescheiden. Maar in Groot-Brittannië is de koning of de koningin ook het hoofd van de anglicaanse kerk. Daar heeft de staat dus macht in de kerk. Het kan ook omgekeerd. In sommige islamitische landen hebben religieuze leiders veel invloed in de staat – denk maar aan de ayatollahs in Iran. En in Vaticaanstad is de paus tegelijk het staatshoofd. Ook in de middeleeuwen bemoeide de kerk zich met de staat, en omgekeerd. Was die bemoeienis er altijd? En was er discussie over? Koning en priester In 476 werd de laatste West-Romeinse keizer afgezet. De Germaanse rijken die in de plaats van het West-Romeinse Rijk kwamen, 36 hadden meestal een koning aan het hoofd. Die koningen heersten over een kleiner rijk dan de keizers, maar ze dachten wel op dezelfde manier over macht. De Romeinse keizers hadden zich vanaf de vierde eeuw niet alleen beschouwd als wereldlijke, maar ook als religieuze leiders. Ze hadden de christelijke kerk beschermd en ze hadden zich ook beziggehouden met de inhoud van het geloof. Zo zaten ze bijvoorbeeld kerkvergaderingen voor. (ill. 1) 46 Eind vierde eeuw was het christendom staatsgodsdienst geworden. Daarmee werd dat geloof de officiële godsdienst van het Romeinse Rijk. De kerk had weinig problemen met de religieuze macht van de keizers. Ze beschouwde de keizer als de best mogelijke verdediger van het geloof. De paus speelde in de vroege middeleeuwen nog geen belangrijke rol. ‘Paus’ was vooral een eretitel voor de bisschop van Rome. Omdat hij zich beschouwde als de rechtstreekse opvolger van de apostel Petrus, vond hij zichzelf de belangrijkste bisschop van allemaal. Maar die mening werd toen niet gedeeld door alle bisschoppen in de christelijke wereld. Ook de Germaanse vorsten waren zowel koningen als priesters. Ze hingen alleen niet hetzelfde christelijke geloof aan als de Romeinse keizers. De meeste van hen waren arianen. Dat was een variant van het christendom die de Romeinen in de vierde eeuw hadden afgekeurd. (ill. 1) De Romeinen in de nieuwe Germaanse rijken probeerden de Germaanse machthebbers op het juiste pad te brengen. 66 De Franken waren bij de laatste volkeren die zich tot het christendom bekeerden, maar zij kozen wel voor de Romeinse variant. Omstreeks 496 liet Clovis, die toen koning was, zich dopen in Reims. (ill. 2) De vooraanstaande mensen in zijn rijk volgden zijn voorbeeld.
Clovis en de Merovingers Clovis was de troon beklommen in 481, op zijn zestiende. Hij was niet meteen de koning van alle Franken. Er waren veel leiders in het Frankische Rijk. Maar Clovis had steeds meer gebied veroverd op de anderen. Zijn bekering tot het christendom versterkte zijn macht nog meer. Hij werd daarmee een soort opvolger van de Romeinse keizer. Om dat helemaal duidelijk te maken, organiseerde Clovis in 508 in Tours een grootse plechtigheid waarop hij zich tot koning van alle Franken liet uitroepen. Hij zou toen een purperen tuniek en een gouden diadeem hebben gedragen. Ook de Romeinse keizers hadden zich daarmee getooid. Clovis behoorde tot het Frankische geslacht van de Merovingers. Net zoals de Romeinse keizers beschouwden die het koningschap als iets erfelijks. Maar er was een belangrijk verschil. Het Romeinse keizerschap ging over op de oudste zoon, het Merovingische koningschap op alle zonen. Die regeling was niet bevorderlijk voor de eenheid in het rijk. Na de dood van Clovis in 511 was 2. Clovis en zijn gevolg laten zich dopen door de heilige Remigius in Reims. Wanneer die doop plaatsvond, is niet helemaal zeker. Wellicht gebeurde het omstreeks 496. Anonieme miniatuur (Willem Vrelant?), in Jacques de Guise, Chroniques de Hainaut, vertaald door Jean Wauquelin, Vlaanderen, 1448-1453. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, hs. 9243, fol. 72. er zelden maar één koning; vaak waren er twee, drie of vier. Vrouwen konden het koningschap niet erven, maar dat betekende niet dat ze geen macht hadden. Ze konden invloed uitoefenen op hun echtgenoten. Zo heeft Clothilde, de echtgenote van Clovis, haar man er mee van overtuigd om zich te laten dopen. Als ze weduwe werden, namen koninginnen weleens de macht over, tot hun zonen oud genoeg waren om de troon te beklimmen. Toen Sigebert I omstreeks 575 stierf, werd zijn echtgenote Brunhilde bijvoorbeeld regentes tot hun zoon meerderjarig was. In 595 overleed haar zoon. Omdat haar kleinzonen nog minderjarig waren, nam ze opnieuw de macht in handen. volk en macht / 41
Page 1: PASSAGES De middeleeuwen Greet Dray
Page 5 and 6: PASSAGES De middeleeuwen Dr. Greet
Page 7 and 8: 3. Individu en gemeenschap Proloog
Page 9 and 10: Voorwoord Dit geschiedenishandboek
Page 11 and 12: 2. De jacht op everzwijnen. De gedo
Page 13 and 14: 4. Dit anonieme schilderij uit 1534
Page 15 and 16: natuur 01 Op deze dertiende-eeuwse
Page 17 and 18: De dikte van de jaarringen van oud
Page 19 and 20: 6. De Sint-Elisabethsvloed was een
Page 21 and 22: 2. De middeleeuwers geloofden dat d
Page 23 and 24: 5. In de late middeleeuwen begonnen
Page 25 and 26: 2. Jezus zit op een troon. In zijn
Page 27 and 28: Een derde type kaart bestaat uit ee
Page 29 and 30: Huidige kustlijn Knokke 2. De Zwins
Page 31 and 32: Sincfal dzand Oostburg Aardenburg M
Page 33 and 34: 2. Een koppel heeft zojuist een kin
Page 35 and 36: deeld tussen alle kinderen. Hoe min
Page 37 and 38: 02 volk en macht Keizer Maximiliaan
Page 39 and 40: De Romeinen kenden de Germanen al l
Page 41: De plundertochten van de Vikingen b
Page 45 and 46: 4. Vermoedelijk ontstond dit ivoren
Page 47 and 48: 8. Jezus kroont de Duitse keizer He
Page 49 and 50: 3. Leenheren en leenmannen 1. Een k
Page 51 and 52: 4. De kroning van de Franse koning
Page 53 and 54: Net zoals er in de feodale samenlev
Page 55 and 56: In Frankrijk gingen de ontwikkeling
Page 57 and 58: 5. Middeleeuws België? 1. Gwijde v
Page 59 and 60: De Guldensporenslag Nadat de Franse
Page 61 and 62: De Bourgondische hertogen probeerde
Page 63 and 64: AL-ANDALUS Córdoba Rome MAGHREB Ca
Page 65 and 66: 4. Een Arabische karavaan met kamel
Page 67 and 68: INDIVIDU Zondaars storten in de hel
Page 69 and 70: In de greep van de kerk Na de beker
Page 71 and 72: ze pijn. Maar het was tegelijk ook
Page 73 and 74: 2. Tijdbeleving en tijdberekening 1
Page 75 and 76: veranderlijk. Pasen - de viering va
Page 77 and 78: 3. Familieleven en liefde 1. Een ec
Page 79 and 80: als verloofde aan de Engelse kroonp
Page 81 and 82: 4. Leren en geletterdheid 1. Een me
Page 83 and 84: 4. Het Bouc van den ambachten werd
Page 85 and 86: 5. Wetenschap in Oost en West 1. Ee
Page 87 and 88: 3.2. Probeer in de bibliotheek of o
Page 89 and 90: 7.1. Het Arabische Rijk was een nie
Page 91 and 92: daillons die de werkzaamheden op he
Page 93 and 94:
Het schilderij beeldt zonder woorde
Page 95 and 96:
arbeid 04 De werkzaamheden van de b
Page 97 and 98:
os rivier bos velden molen weiden w
Page 99 and 100:
Allemaal boeren? Niet iedereen die
Page 101 and 102:
De fundering bestond uit stenen. We
Page 103 and 104:
(ill. 1 en 5) Elke dag waren er ach
Page 105 and 106:
mogelijkheden voor vrouwen die een
Page 107 and 108:
3. Het leven in de stad (1000 - 150
Page 109 and 110:
kapel had. De leden zorgden in moei
Page 111 and 112:
het platteland. Wanneer een oogst m
Page 113 and 114:
van rijke burgers werden opgetrokke
Page 115 and 116:
4. Ambachtslui bouwen kerken en abd
Page 117 and 118:
5. Een commerciële revolutie 1. Ro
Page 119 and 120:
vooral Italië. De streek was ook g
Page 121 and 122:
Geld Ook al voor de twaalfde eeuw w
Page 123 and 124:
6. Ongelijkheid 1. Een rijke vrouw
Page 125 and 126:
ces had in de stad - als ambachtsma
Page 127 and 128:
4. In 1358 brak in Frankrijk een bo
Page 129 and 130:
oorlog 05 De inname van Geraardsber
Page 131 and 132:
2. Het Tapijt van Bayeux 51 biedt
Page 133 and 134:
De meeste belegeringen eindigden ni
Page 135 and 136:
2. De kruistochten (1100 - 1300) 1.
Page 137 and 138:
keizer de kruisvaarders de Bosporus
Page 139 and 140:
hen, Boudewijn, graaf van Vlaandere
Page 141 and 142:
gevolgd, denk je? Waarom wel of waa
Page 143 and 144:
4. Dolf tussen enkele deelnemers va
Page 145 and 146:
kwaad en de sacramenten. 67 De pau
Page 147 and 148:
6. Op deze miniatuur wordt het ware
Page 149 and 150:
derde van de bevolking aan de gevol
Page 151 and 152:
1453, richtten Engelse troepen heel
Page 153 and 154:
1000 1100 1200 1300 1400 1500 Warme
Page 155 and 156:
A Abd al-Rahman, emir 62, 87 Aboe B
Page 157 and 158:
Paginanummers in vetjes verwijzen n
Page 159 and 160:
kerk 20, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46
Page 161:
W waldenzen 143, 144 warme periode
show all

De middeleeuwen - Averbode

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?