De middeleeuwen - Averbode

4. Een Arabische karavaan
met kamelen. De dieren zijn
beladen met koopwaar.
Miniatuur van Yahya ben
Mahmud al-Wasiti, in al-Qasim
ibn Ali al-Hariri al-Basri,
Al-Maqamat (De samenkomsten),
Bagdad, 1237. Parijs,
Bibliothèque nationale, ms.
arabe 5847, fol. 31.
een apart onderkomen, dat vaak erg luxueus was. De hamams
werden gezien als een eerbetoon aan Allah.
Toch was de islamwereld niet voor honderd procent een eenheid.
Over de grote lijnen van het islamitische geloof waren alle moslims
het eens, maar over de praktijk konden de meningen uiteenlopen.
Naast het officiële Arabisch ontwikkelden zich ook allerlei Arabische
dialecten. En de rechtsregels van de sharia werden niet overal op
dezelfde manier geïnterpreteerd. Maar er was wel genoeg eenheid
om te spreken van een islamitische wereld.
Wetenschappelijk
onderzoek
Overal in de Arabische wereld – van Spanje tot Indië – hielden
geleerden zich bezig met wetenschappelijk onderzoek.
83 Dat was voor die tijd bijzonder hoogstaand. Een groot
deel van het Byzantijnse Rijk was ingelijfd bij het islamitische
gebied. De wetenschappelijke kennis uit de oudheid die in
Europa na de val van het West-Romeinse Rijk grotendeels
verloren was gegaan, was in het Oosten blijven voortbestaan.
Vanaf de Arabische verovering werd die kennis – zoals over
wiskunde, geneeskunde en astronomie – verder uitgebreid.
5. Een hartelijke ontvangst
Ibn Battoeta was een islamitische rechtsgeleerde. Hij
reisde in de veertiende eeuw het hele islamitische
rijk door. Hij voelde zich overal thuis: hij zag moskeeen
en badhuizen en hij trof overal mensen aan met
wie hij kon praten. Hij kon zelfs recht spreken buiten
zijn geboortestad Tanger, in het huidige Marokko. In
augustus 1326 bezocht hij Damascus.
‘De mensen van Damascus wedijveren met elkaar
in het bouwen van moskeeën, religieuze huizen en
mausolea [graven]. Ze lopen hoog op met Noord-
Afrikanen en ze vertrouwen hen de zorg over hun geld
en hun vrouwen en kinderen toe. De Noord-Afrikanen
worden goed behandeld en er wordt voor gezorgd
dat hun zelfrespect niet wordt aangetast. Toen ik in
Damascus aankwam, sloot ik een intense vriendschap
met professor Nur ad-Din Sakhawi. Hij nodigde me
uit voor het ontbijt in zijn huis. Ik mocht vier nachten
bij hem logeren. Toen kreeg ik een koortsaanval en
ik vertrok. Hij liet me zoeken en deed me terugkeren
naar zijn woonst. Toen ik de volgende ochtend wilde
vertrekken, stond hij dat niet toe. “Beschouw mijn
huis als het jouwe, of als dat van je vader of je broer”,
zei hij. Hij liet een arts komen en zorgde voor alle
nodige geneesmiddelen. Hij vergoedde alle kosten
en zorgde voor kamelen en proviand voor het vervolg
van mijn reis. Moge God hem belonen!’
Naar: Ibn Battoeta, Travels in Asia and Africa, 1325-
1354, Londen, 1929, p. 70.
volk en macht / 63