De middeleeuwen - Averbode

Voorwoord .............................................................. 7
Proloog:
het middeleeuwse landschap ...................... 8
De vroege middeleeuwen ......................................... 8
De volle middeleeuwen ............................................ 10
De late middeleeuwen .............................................. 11
1. Natuur
Proloog ..................................................................... 13
1. Het klimaat ............................................................. 14
Bronnen ....................................................................... 14
De warme middeleeuwen ......................................... 15
De Kleine IJstijd .......................................................... 17
2. De betekenis van de natuur ........................... 18
Onberekenbare natuur .............................................. 18
Getemde natuur .......................................................... 19
Dromen van Luilekkerland ........................................ 20
3. Wereldkaarten en wereldbeelden ............. 22
Reizen zonder kaarten ............................................... 22
Beelden van de wereld .............................................. 22
Soorten kaarten .......................................................... 24
Naar moderne kaarten ............................................... 25
4. Onderzoek:
Landschapsreconstructie: het Zwin ........... 26
5. Allemaal mensen ................................................. 30
Bronnen en schattingen ............................................ 30
Oorzaken ...................................................................... 31
Een trage groei ........................................................... 32
De angst voor de ander ............................................. 33
2. Volk en macht
Proloog ..................................................................... 35
1. De grote migraties (300-1100) ....................... 36
De eerste golf: de barbaren ...................................... 36
Gedwongen migraties ............................................... 37
Nieuwe koninkrijken .................................................. 38
De tweede golf: Arabieren en Vikingen .................. 38
2. Koning, keizer, paus (500-1200) ................... 40
Koning en priester ...................................................... 40
Clovis en de Merovingers ......................................... 41
Karel de Grote ............................................................. 42
De Investituurstrijd .................................................... 44
De gang naar Canossa ................................................ 45
3. Leenheren en leenmannen ............................. 47
Vazallen ....................................................................... 47
De leenceremonie ...................................................... 48
Feodale chaos? ........................................................... 48
Het graafschap Vlaanderen ...................................... 49
Verval ........................................................................... 49
4. Staten in wording (1000-1500) ...................... 50
Het verlangen naar controle ..................................... 50
Engeland ...................................................................... 51
Frankrijk en het Duitse Rijk ....................................... 52
De Honderdjarige Oorlog .......................................... 54
5. Middeleeuws België? ....................................... 55
De negende en de tiende eeuw ............................... 55
De elfde en de twaalfde eeuw ................................. 56
De dertiende eeuw ..................................................... 56
De Guldensporenslag ................................................ 57
De veertiende eeuw ................................................... 57
De vijftiende eeuw ..................................................... 58
6. De islamwereld .................................................... 60
Geloven in één god .................................................... 60
Op veroveringstocht .................................................. 61
Verdeeldheid .............................................................. 61
Eenheid ........................................................................ 62