TEHNIČKO-TEHNOLOŠKI I EKONOMSKI POKAZATELJI ...

cilindričnih delova. Navarivanje se izvodi neprekidnim procesom uz obrtno kretanje dela
koji se navaruje kao glavnog kretanja i translatornog kretanja navarivačke glave, duž ose
točka, kao pomoćnog kretanja.
Za dobru zavarljivost materijala monoblok točka, pri upotrebi EPP postupka, važan je
pravilan izbor praška i žice. Na hemijski sastav i mehaničke osobine zavarenog spoja utiču:
- sastav osnovnog materijala,
- hemijski sastav dodatnog materijala,
- fizičko-hemijske i metalruške karakteristike zaštitnog praška,
- tehnički parametri postupka navarivanja venca monoblok točka,
- čistoća osnovnog materijala je važan faktor, naročito kod većih brzina navarivanja,
zbog moguće pojave poroznosti navara.
Pri izboru kombinacije praška/žice uzeti su u obzir:
- uklanjanje troske,
- sposobnost zavarivanja na nečistim površinama,
- brzinu zavarivanja,
- mogućnost višeslojnog zavarivanja,
- cenu i potrošnju praška,
- mehaničke osobine navara, osnovnog, materijala i u ZUT-u.
3.10.6. Odnos spajanja dodatnog i osnovnog materijala na vencu monoblok točka
Odnos mešanja se karakteriše kao procentni udeo osnovnog materijala u navaru. Njegovim
porastom opadaju korisne osobine navara (tvrdoća, otpornost na habanje i sl.). Na slici
3.10.6.1. prikazan je poprečni presek navara i osnovnog materijala venca točka. Odnos
mešanja može se odrediti iz poprečnog preseka navara nakon navarivanja venca monoblok
točka po obrazcu [3.23]:
Slika 3.10.6.1. Odnos mešenja dodatnog i osnovnog materijala [35]
D = A2/ (A1+A2) [3.23] 63
- D odnos mešanja 0 < D < 1 ;
- A2 površina uvara
- A1 površina navara
[35] 63 Vuković, V., Adamović, Ž., Vuković, M.,: Zavarivanje i navarivanje u mašinstvu, Društvo
za energetsku efikasnost Bosne i Hercegovine (RS), Banja Luka, 2009.
107