TEHNIČKO-TEHNOLOŠKI I EKONOMSKI POKAZATELJI ...

4.4. Navarivanje venca monoblok točka kvaliteta ER7
Opšte o navarivanju
Navarivanje je proces nanošenja slojeva metala na radne površine nekih delova radi
povećanja potrebnih mehničkih karakteristika i drugih traženih opterećnja. Navarivanje se,
uglavnom, koristi za reparaturu habajućih cilindričnih mašinskih elemenata, mada se može
koristiti i pri izradi novih delova. U praksi se dosta koristi zbog visoke produktivnosti i
visokog kvaliteta izvedenih navara. Skoro svi bitni postupci zavarivanja mogu se primeniti
i za navarivanje.
Opšte o navrivanju venca
Navarivanje venca monoblok točka koristimo za nanošenje materijala na habajuću površinu
venca, u cilju vraćanja monoblok točka u prvobitno stanje sa istim ili boljim
karakteristikama. Za dobijanja kvalitetnog i pouzdanog navara potrebno je iskustvo i znanje
iz tehnika navarivanja, održavanja tehničkih sistema i tribologije iz područja:
- znanja o mašinama i postrojenjima,
- tehnologijama obrade metala sa i bez skidanja strugotne,
- otpornosti materijala,
- tehnikama dijagnostikovanja,
- znanje o materijalima i metalurgije (metalurgija zavarivanja),
- termodinamike (temperaturna polja pri navrivanju),
- elektrotehnike (izvori struje, električni luk, spajanje različitih senzora – U, I, zvuk,
svetlost,…),
- hemije (metalurški i drugi procesi koji se odvijaju pri navarivanju),
- ekonomije i ekonomske racionalizacije,
- informatike (ekspertni sistemi, različiti proračuni, baze podataka, …) i dr.
Tema doktorske disertacije je interdisciplinarani tehničko-tehnološki, naučno-istraživački
rad. Za sprovedeni deo eksperimentalnog istraživanja, tehničko-tehnološki proces
navrivanja venca monoblok točka, nužno je bilo koncipirati tehnološki postupak
navarivanja koji je obuhvatao istraživačko-pripremne postupake navarivanja, potom izvršne
tehničko-tehnološke procese navarivanja, fazno dijagnostičke postupke provere stanja i
analize, i ocene postignutih rezultata u sledećih sedam tehnoloških faza:
0. ocena zavarljivosti materijala monoblok točka kvaliteta ER7, i određivanje
temperature predgrevanja oboda i venca monoblok točka,
1. definisanje postupka navrivanja,
2. definisanje dodatnog i zaštitnog materijala za navarivanje venca,
3. skladištenje i sušenje dodatnog i zaštitnog materijala za navrivanje,
4. postrojenje za navrivanje venca monoblok točka i tehničko-tehnološki parametri
režima rada mašine za navrivanje,
5. tehnoški proces navrivanja venca monoblok točka,
6. fazna dijagnostika nakon navrivanja venca.
4.4.1. Zavarljivosti materijala monoblok točka kvaliteta ER7, i temperatura
predgrevanja oboda i venca monoblok točka
Opšte
Postupak navrivanja složenih mašinskih elementa, čija je konstrukcija debeljih materijala
iznad 30 mm, ili konstrukcija dela iz čelika povišenih čvrstoća, ili nisko legiranih čelika
zahteva toplotnu obradu pre zavarivanja ili nakon zavarivanja a najčešće pre i posle. Režim
142