Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

90 TARiH HIRSIZLllll
mis yoner Aziz Torn a ile Suriye li (N asturi) Hıristiyanlar ın karaya çıkı
ş noktası olar ak kabul edilen 25 Muzir is antr ep osu, M. S. 150'de
bir Kızı ldeniz limanından İske nder iye 'deki gü mrük deposuna yap ı­
lan mal nakliyes ine ilişkin yazı lı sözleşme nin kaydedildiği pap irü s­
te gördü ğü mü z gibi, İs ke nderiye li denizciler için önemli bir merkezdi.
2. ve 4. yü zyıllar aras ında bu ticare tte bir gerile me olduğu varsayıls
a da, durum tamamen böyle değildi. Hint ticare t ge mileri 6.
yüzyılda hala Roma pazarı için Mısır'a kar abibe r taşı yor lardı. Aslına
bakılırs a, Batı Hindis tan Geniza döne mine ve dah a sonr asına
de k Hı ris tiyan, Yah udi ve Müs lü man topluluklar için önem li bir ticar
et merkezi olmayı sürdü rdü .
Bu ar ada Çin, İran ve Kafkaslar' dan ge le n mallar için Tü rkiye ve
Suriye alternatif pazarlar sunuyord u. Buradaki alışve riş, temelde Avrupa
dışına yöne likti. Haçlı Se fer leri'yle ve Batı Avrupa'nın Akde ni z'e
girmesiyle yeni binyılda hız kaz anan Avrupa ekonomisini ge liştiren
Venedik, bu Doğu ticar etinde ke ndine sağlam bir yer edindi ve onu
Parma, Cenova, Amalfi gi bi Batı İtalya kentleri izledi.
Zira Avr up a, Asya ve Afr ika ar asında ticar eti yeniden başlatan
te k Akdeniz gü cü Venedik değildi. Doğu Akdeniz' de ticaretin canlanması
na dayanan İtalyan kentlerinden biri , Floransa (Me dicile r)
ve Pr ato'daki (Datini) tü ccar ailelerin yurtları olan Batı İtalya'dan
veya Toscana'dan değil, Camp ania'dan çıkmıştı : Bu şeh ir, gü neydeki
Sal er no ile doğudaki Anj ou Hanedanı'nın egemenliği altındaki
Napoli yakınlarındaki Amalfi (ve Ravello) idi. Bu kentler er ken bir
tarihten itibar en ticari faaliyetlerde (mercatantia) çok etkin hale ge l­
di ler. Daha o zamanlarda, 836 'da, Lombard prensleri Amalfi 'lilere
"alış ılmadık bir seyahat özgürlüğü" tanımışlar dı. 2 6 Bu özgürlükte
n yar ar lan makta gec ikme diler ve Bizans, Sur iye ve Mısır'a tahı l,
ze ytinyağı ve kere ste satıp karş ılığında ip ek ve bah ar at almaya başladı
lar; aldıkları bu mallar ın bir kısmını da o dönemde Batı 'da nadir
bir me ta olan altın karşılığında Kuzey Afr ika'daki Aglebi' lere
ve Sicilya'ya ihraç ettiler. 11. yü zyılda Kudüs'te hatırı sayılır bir topluluk
oluş tur an Amalfi'li tüccarlar, 10. yü zyıl gibi er ken bir tar ih ­
te Kons tanti nop olis'le, Kah ir e' yle ve Antakya'yla, hatta Kordoba'yla
ticaret yapıyorlardı. Aslında Bizans ve Fatımi par aları o dönemde