Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

FEODALiZM 85
Çou zanaat hcılcı klasik ve Hellenistik dönemlerde gelişen teknik be
ceri ve donanımlarla yapılıyordu. Çiftlikler hala pazara üretim yapmak için
bilimsel olarak işletiliyordu. Trampa, para ekonomisini bütünüyle kovmadı,
gibi, kendine yeterlilik de ticareti büsbütün felç etmemişti. Yazı unutulmamıştı.
Aslına bakılırsa, lskenderiye ve Bizans'ta bilimsel ve edebi metinler büyük
bir özenle kopya ve muhafaza edildi. Grek tıbbı kamusal hastanelerde
Kilise'nin kutsamasıyla uygulanmayı sürdürdü. 11
Batı daha fazla geriledi, ama ortaya katedral kentleri çıktı, tıpkı
cam imalatı gibi seyahat de devam etti; su değirmenlerinin kullanımı
yaygınlaştı.
Roma refahının bölgeler arası karşılıklı bağımlılığa dayandığı iddiası
hep öne sürülmüştür. Ward-Perkins, Finley'in yerel ekonomilere
yaptığı vurguya karşı çıkar, ama imparatorluğun her kesiminin
birbiriyle bağlantılı olmadığını kabul eder. Roma, bir devlet olarak
çöktüğünde ona dayanan ekonomi de baştan sona çöktü; ama bu,
Batı'da ve Doğu'da farklı sonuçlara yol açtı. Özellikle, "5. yüzyıl Doğu'da
artan bir refah dönemi, Batı'da ise belirgin bir ekonomik gerileme
dönemidir."12 M.Ö. 600'de Akdeniz dünyası, M.Ö. 300 civarının
Roma öncesi dünyasıyla güçlü benzerlikler taşıyordu - Doğu'da
Kartaca, Sicilya ve Güney İtalya'ya kadar uzanan gelişmiş bir
ticari ekonomi, Batı'da "barbarlık" vardı. Bu fark, kısmen Doğu'nun
ve bir dereceye kadar Güney'in, Asya'mn mübadele ekonomisiyle daha
sıkı bütünleşmiş olması yüzündendi. 7. yüzyıla gelindiğinde, İtalya
ve hatta Bizans "süregelen karmaşık bir ekonomik yapıya ve refah
seviyesine sahip olduğuna dair pek çok kanıt bulunan çağdaşı (ve
bu kez Arap) Yakındoğu'dan çok farklı görünüyordu ."13
Doğu'daki kentlerin ve pazarların farkı neydi? İslam kentlerinin
ve pazarlarının Batı'dakilerden, hatta kendi doğularında kalanlardan
ayrı bir kategoriye girdiği ileri sürülmüştür.14 Onları farklılaştıran
bazı genel özelliklerin var olması mümkündür, ama bu değişik
biçimlerin içi benzer sorunlar, benzer özellikler ve insanları bir araya
toplayan benzer örgütlenmelerle doluydu. Dışlananların (çoğu zaman
"kültürel" veya yüzeysel) farkları abartma ve (çoğu zaman "yapısal"
ve derin) benzerlikleri yadsıma eğilimleri fazladır. Örneğin, kent-