Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

KURUM HIRSIZLIKLARI: KENTl.ER VE ÜNiVERSiTELER
265
irler de çevrildi. Batı Avrupa'dan neredeyse hiç iz bırakmadan kaybolan
Grek öğretisi, çeviriler halinde hayatta kaldı; Latinceyse Rönesans'ta
yeniden hayat bulana dek münferit olarak devam etti. 3 6
Gerek Latince gerekse Yunanca, Bizans da dahil olmak üzere Doğu'
da Arap istilasından sonra okullardaki göreli sürekliliğe hizmet
etti. Bizans'ta:
Bardas Üniversitesi uygun koşullarda kuruldu ve muhtemelen birçok farklı
türde klasik metni kurtarmak ve yaymakla ilgilenen canlı bir climler çevresinin
merkezi oldu. [ ... ] Klasik ögrenim ve egitim 11. yüzyılda genellikle eskisi
gibi devam etti. [ ... ] Aynı zamanda gramer, retorik ve edebi konularda ögretim
veren Felsefe okulu, kuşagının en çok yönlü kişisi, kamu görevlisi, çeşitli
imparatorların baş danışmanı, tarihçi ve akademik felsefeci olarak sivrilen
Mihail Psellus' un ( 1 O 1 7-78) yönetimi altındaydı. Psellus' un edebi ürünleri
onun klasikleri geniş biçimde okudugunun kanıtıdır, ama entelektüel ilgileri
daha çok Felsefeye yönelikti ve bir hoca olarak sahip oldugu şöhret, Ploton'a
ve daha az olso da Aristoteles'e yönelik ilginin canlanmasına yol açtı. 37
Gerek Yunan gerek Romalı yazarların eserleri, gerekse eğitsel kuruluşların
örgütlenmesi açısından klasik geleneğin sürdüğü yer Doğu'ydu.
Bu kesintisiz bir şekilde olmadıysa da, Doğu'nun sahip olduğu
bilginin edinilmesi ve yayılmasındaki kesintiler, eğitim ve öğretimde
Batı'daki uzun vadeli gerilemeye nazaran çok daha dar kapsamlıydı.
Psellus'un ders verdiği 11. yüzyıl okulu çok daha eskiden
kurulmuştu:
863'te Kayser Bardas, başkentle seçkin birfilozof ve matematikçi olan
Leo' nun yöneliminde bir okul kurarak, önceki yüzyılların çalkantısı içinde
yok olup gitmiş olan üniversiteyi canlandırdı; aynı zamanda atanan diger
profesörler geometrici Theodoros, astronom Theodegius ve edebi elim
Cometas idi; bunlardan sonuncusunun retorik ve Aline Yunancasında uzmanlaşmış
olması mümkündür, ama aynı zamanda Homeros'un bir tashihini
de hazırlamıştı. 38
Üniversite, etkinliklerini kısa bir dönem kesintiye uğratan yeni siyasi
huzursuzlukların ardından bile faal kaldı: