Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

6
"Uygarlık" Hırsızlığı: Elias ve
Mutlakıyetçi Avrupa
Dü nya tarihinin bü yük bölü mü uygarlık ve uygarlı klar, bronz çağı
sonras ı toplumunun dah a bü yü k bi rimler i üzerinden yazılmış, bunlar
çoğ u zaman Samuel Huntington'ın ele aldığı tarzda birbiriyle çatı
şan kü ltü rler olarak algılanmı ştır.1 Etni k-merkezci bir konumdan
bakıldığı nda, bu mü cadele Batı'nın dai ma kazandığı bi r mü cadele
olarak görülü r. Bazı ileri görü şlü araştırmacılar, etkileşime açık bir
dü nya açıs ından bakı ldığ ında, zaferin geçici olabileceğ ini kabul ederken,
bi rkaçı nın da önceki yü zyılların karşı lı klı başarılarını, sıklıkla
vars ayı ldığından dah a eşit kabul ettikleri bile söylenebi lir. Dah a per ­
vasız etni k- merkezci iddi alar bugünkü veya yakın geçmi şteki üs tünlüğü
neredeyse kalıcı olarak sunm akla kalmaz, bu üs tünlüğü en azından
16. yü zyıldan, hatta çok dah a önceden beri sadece Avrupa toplumunun
evr ilen yönleri açısından yorumlar. Böyle bi r yaklaşı mı n
etkili bir ör neği, sosyolog Norber t Elias'ın The Civilizing Process 1
adlı es er idi r; bu kitapta yazarın bu süreci açı klama ni yeti ni, onun
insan kü ltür leri ne yaklaşımının sını rları belirler.