Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

DE(.EALEAIN SAHiPLENiLMESi: HÜMANiZMA, DEMOKRASi VE BiREYCiLiK
291
güçler, herkes gi bi kendi açıkladıkları standartlara uymakta çoğu zaman
başarısız olmu şlardır. Örneğin, ABD kı smen kendi mu azzam
petrol tüketi mi yüzünden ve mu htemel Sovyet geni şlemesi ne karşı
(bu , çoğunluk rejimince gerçekleşti ri lmi şse bi le) kendi "yaşam tarzı
nı" , "kapitali zmi ni " koruma arzusunun etki si altında, kendi gündemi
ni öne çıkarmaktan geri kalmamıştır. Yakındoğu bu Soğuk Savaş'tan
ve ABD' ni n bu amaçlarından bazılarını destekleyen "demokrasi-
dışı" rejimlere yapılan yardımdan çok zarar gördü. Bi r yoru m­
cu, komünizmi ku şatma ve kendi petrolünü sağlama bağlama çabası
yla, "ABD İslam toprakları nda, savunduğunu iddi a et tiği demokrati
k ve özgürlükçü değerlere tamamen ters ve adamakıllı yoz rejimleri
desteklemek, hatta dayatmak için eli nden geleni ardına koymadı"
di ye yazar.s Başka bi r deyi şle, demokrasi nin değ eri retoriğiyle izlenen
fiili si yaset arasında mu azzam bi r uçurum vardı.
Si yasetçiler ve bi reyler tarafından evrensel "hümani st" değerleri
n ilan edi li şi ve bu na karşı n, özgül du rumlarda bu nların aralıksız
çiğnenişiyle sürekli yüz yüze kalı yoru z. İki çağ daş örneği ele alalım.
Cenevre Sözleşmesi 'nde, savaşta esi r alınan as ker ve si villere yapılacak
mu ameleye ilişkin katı ku rallar vardır. Ye. kın geçmi şte, Af gani
stan ve Irak'ı işgal eden ABD ve müttefi ki devletler, bi r di zi esi ri
Küba'daki Guantanamo Körfezi'ne nakletti ler; bur ada ABD'nin ülk e
dışı bi r askeri üssü bu lu nu yor ve tu tuklu lar bu rada son derece korku
tucu koşu llar altında mu hafaza edi li yor. Çeşi tli mi lli yetlerden bu
tu tu kluların savaş esi ri olarak kabul edi lemeyeceği ve Küba üssünün
ABD toprağı olmadığı ilan edilerek, tutukluları n tüm uluslararası hakları,
hatta ABD yasalarına göre sahi p olduğu haklar reddedi ldi . Başka
bi r deyi şle, "özgürlük", avu kat bu lma hakkı ve genel olarak "i n­
san hakları" reddedildi; bu du ru m, akabi nde BM tarafından mahku
m edi ldi.9 Benzer bi r çeli şki, koali syon sözc üleri nden bi ri ne göre,
"bi r sıçan gi bi" saklanırken yakalanışının ardından, 13 Aralık 2003 'te
Saddam Hüseyi n'in ele geçirilmesi yle meydana geldi. Cenevre Sözleşmesi
'ni çiğnediği söylenerek kendi esi rleri ni n televizyonda sergi ­
lenmesi ni n daha önce protesto edilmiş olmasına karşın, başku mandan
olarak bi r savaş esi ri mu amelesi ni hak eden eski başkanın saçında
bi t aranması nın ve ağ zının ku şku su z gi zlenmiş nesneler bul-