Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

ANTİKÇAtilN İCADI 57
dan, büyük çoğunluk la büyük neh ir ler üzer inden getirilmesi ger ek ­
ti. Nakliy ede devr im yapıldığ ından, "metalür ji, tek er lek, yük hayvanları
ve yelk enli gemiler yeni bir ek onominin temelini oluşturdu. " 8 7
Bu nedenle, ticar et gitgide önemli hale gelerek , ik inci biny ılda Kaniş'tek
ine benzer ticaret kolonilerinin kurulması na yol aç tı. Ticaret,
"kültürün yayılmasın da bugü n olduğundan dah a güçlü bir ar acı" hali
ne geldi.
Özgür zanaatkarlar hünerleri için bir pazar arayarak kervanlarla yolculuk
ederken, köleler ticaret emtiasının bir parçasını oluşturdular. Bunlar,
tüm kervan veya gemi şirketiyle birlikte, yurtları olan kentle yerleşik
olmalıydı. Yabancı bir topraktaki ecneiler kendi dinlerinde rahatça ibadette
bulunmayı talep etmiş olabilirler ... Kültleri bu yolla aktarıldıysa [Akkad'­
daki bir Hini kültü bunun örnegidir], yararlı sanatlar ve zanc:iatlar da aynı
kolaylıkla yayılabilirdi. Ticaret, insan deneyiminin havuzunu genişletti. 88
Polany i'nin ve onun birç ok izleyicisinin konumuyla il gili sorun,
uy gulamada böyle birb iri ni dı şlayıcı bir karşıtlık mevcut olmadığ ı
halde, ya yeniden dağıtımcı veya pazar olarak gördüğü ek onomik
etk inlik lere karşı tarihsel bir yaklaşımdan çok kategor ik, bütüncül
bir yak laşımı benimsemeleridir. Ailede karşılık lılık, dı ş pazar, devlet
tarafından yeniden dağı tım gib i fark lı uy gulamalar fark lı toplumsal
bağlaml arda aynı anda mevcuttur. Kuşkusuz, kısmen üretim tarzlarındaki
fark lara bağlı olarak bu mübadele tarzları nın bazıları nı n
öne çıkması söz konusudur; en azından üretim araç ları dü zey inde.
Söz gelimi, çapa ile sab an tar ımı arasında olduğu gib i, zaman iç inde
önemli fark lara işar et edileb ilir. Sürekliliği ve sürek sizliği, "modernizm"
ve "ilk elcilik"i çok daha ince ayr ımlı bir şek ilde el e almamı
z gerek ir. Aslında yapmamı z gerek en, değ işim işl emleri sorununu,
örtük vey a aç ık bir değerlendirme çerç evesi aç ısından görmektir,
böylece olanak lar dizisini (sütunlar hal inde) özgü l toplumlar a
vey a üretim biçimlerine (sır alar halinde) göre yerleştireb iliriz. Bu yaklaşım,
genellikle dışlayıcı kategor ilerle yapılan alışılmış tarih sel yaklaşımlardan
dah a ince ve kavrayışlı olacak tır. Bu yolla Grek benzersizliği
varsayımını dah a tatminkar bir biçimde sınayabilir iz.