Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

326 TARİH HIRSIZLIGI
lirli biçimleriyle Babü r ve diğ er saray ların sanatları arasında bir ay ­
rım yapmak mümkün olsa da, bunlar mutlak ay rımlar değildi.
Caroline By num'ın ortaçağ kadın mistikleri üzerine araştırmalarından
bildiğ im iz gibi, 35 kim i zam an aşkın iki yönü, yani ruh ani ve
duyg usal aşk fazlasıyla iç içe geçer. 13. yüzyıl mistiği Hadewijch, İsa'yla
birleşmesini, "ardından bizz at bana geldi, beni tamamen kolları arası
na alıp kendine bastırdı; ve bü tü n uz uvlarım onu eksiksiz bir yüce
mutluluk içinde hissetti [ ... ]" diy e yazdı.36 Tene yönelik bu ilg i, İsa' nın
ilah i olduğu kadar insani bir doğ ay a sah ip olduğu, bedenlenm e öğ ­
retisinde som utlaştığı gibi gözle görü lmez Tanrı'nın onda tezahür ettiği
dü şü nc esiyle bağlantı lıdı r. Diğ er büyük dinlerdeki gibi , Hıristiyanlıkta
da kadın ve erkeğin dü nyevi aşkıy la ruh ani Tanrı sevgisi (ve
Tanrı 'nın insanlığa sevg isi) arasındaki sınır sıklıkla bu lanıklaşı r. Ne ­
şideler Neşidesi veya Tavkü'l -Hamame 'de görü ldüğü üz ere ay nı kelim
e hem coşkular hem de romantik aşk için kullanı lmaktadır; aşk
sıklıkla dini dü şü nc eler ve uygulam aların ay rılmaz bir parçası olarak
görü ldüğünden, ona mecazi, ruhani bir anlam verilm iş olabilir.
Tanrı aşkı (verilen ve alınan), insana ve kadınlara duyulan aşk, ortak
bir unsuru fakat bi çim çeşitliliğini ima eden bu tek sözcüğün kullanımıyla
bir araya getirilir. Tevrat da Tanrı aşkı ve diğ er erkek ve
kadınlara duy ulan aşk için ay nı sözcüğü kullanı r. Dolayısıyl a hahamlar
erotik bir iz lenim uy andıran Neşideler Neşidesi'n i, Tanrı' nın İsrail'e
duy duğu aşk olarak yorumlay abildiler; dah a sonraları da Hıristiyanlar
bunu İsa'nın halkına duy duğu aşka çevirdiler. Bu kitap,
anc ak Haham Akiva' nın (M. S. 1. yü zyıl) onu alegorik biçimde yorumlam
aya karar vermesi üzerine, kanonik metinler arası na dahil
edildi; metnin kendisindeyse böyle bir yorumu dü şü ndürecek hiçbir
şey yoktur.37 Hoşea'nın ilk üç bölü mü , daha sonraları bazı Protestanların
kafa karışıklığı diy ec eğ i ay nı öz deşleşmeyi gösterir. Gelg e­
lelirn , İbranic ede aşk ('ahebh) ile arzu (şevk ) arasında bir fark olduğu
görü lür. Tanrı Havv a'yı lanetlerken, onun Adem' e "arz u" (şevk )
duy ac ağını , am a bunun ona olan "aşk" ından ('ahebh) kaynaklanmayacağını
söy ler.
Bir kadına duy ulan aşkla kişinin ülkesine veya Tanrı'ya duyduğu
aşkın bu özdeşliği, Eski Ahit' te yaygındı ve dah a sonra da devam