Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

ANTIKÇAÖIN ICADI
35
laşmış bu toplumlar, Çin'de Kızıl Nehir vadisinde, Kuzey Hindistan'ın
Harappa kültüründe, Mezopotamya ve Mısır'da, daha sonraları
Yakındoğu'da Bereketli Hilal'in diğer kesimlerinde ve Doğu
Avrupa'da hiyerarşik olarak farklılaşmış kültürel biçimler ve çok
çeşitli zanaat etkinlikleri ürettiler. Bu geniş bölgenin her yanında paralel
bir gelişme ve bir ölçüde iletişim vardı. Aslına bakılırsa, Kentsel
Devrim, yalnız bu büyük uygarlıklarda değil, onların çevresinde
yaşayan ve kısmen Yunan toplumuna "babalık ettiği" kabul edilen
"kabileler"dekiB gelişmeleri de etkiledi.
Childe, klasik dünyada ticaretin oynadığı rolü ve bunun sonucunda
kültürlerin, fikirlerin ve insanların geniş bir biçimde yayılmasını
vurgular. Kuşkusuz köleler alınıp satılıyordu ve bunlar sadece işçi
değildi; "içlerinde çok iyi eğitimli hekimler, bilimciler olduğu kadar
zanaatkar ve fahişeler de vardı. [ ... ] Şark ve Akdeniz uygarlıkları,
birbirine kaynaşmış halde Doğu'daki diğer uygarlıklarla birlikte kuzey
ve güneyin eski barbarlığıyla da ticaret ve diplomasi aracılığıyla
buluştular. " 9 Bu değiş tokuşlar, toplumların arasında olduğu kadar
içinde de meydana geliyordu.
Çevredeki "kabileler", yani büyük uygarlıklara mensup olmayan,
sözcüğün teknik anlamıyla "barbarlar"ıo ürün değiş tokuşu yaptıkları,
malların nakliyesine yardım ettikleri ve daha fazla hareketlilik
için yol üzerinde olası hedefler olarak gördükleri kentli toplumlardaki
bu önemli gelişmelerden etkilendiler; kentleri ve bu kentlere
geliş gidişleri yağmalamak, bazıları için bir yaşam tarzıydı. Bu
durumdan, 14. yüzyılda İbn Haldun Kuzey Afrika'daki göçebe Bedevilerle
yerleşik Araplar (veya onların Berberiler içindeki karşılıkları)
arasındaki çatışmayı anlatırken söz eder; ona göre, bu çatışmada
kabileler, teknolojik olarak kendilerinden daha ileri toplumlara
göre daha büyük bir "dayanışma"ya (asabiyye) sahiptir; ıı daha
sonra bu asabiyye meselesini Emile Durkheim La Division du Travail
adlı eserinde "dayanışma" başlığı altında ele almıştır.12 Büyük
uygarlıkların çoğunun komşu "kabileler"le benzer ilişkileri oldu ve
benzer akınlara maruz kaldılar: Çinliler Mançuların, Hintliler Orta
Asya Timurlularının, Yakındoğu çevresindeki çöl halklarının, Avrupa
da Dorların akınlarına uğradılar. Bu bakımdan Germenlerin