Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

RÖNESANS AVRUPA'SINDA BiLiM VE MEDENiYET 149
misyenler tarafından sanat odaklı olarak değerlendirilir. Fakat sanat,
siyasete ve ekonomiye sıkı sıkıya bağlıydı. Yakın geçmişte bir yorumcu
durumu aşağıdaki sözlerle betimlemiştir:
15. yüzyıl bası Rönesans sanatı temel olarak, paralarını savurganca
harcayabilecekleri sanat objeleri sipariş ederek servetlerini sergilemeye hevesli
kentli ve ticari seçkinlerin çogalan gücü ve kilisenin kendine inananlara
tutarlı bir teolojik konum üretme ve dagıtma coşkusu sonucunda dogdu. [ ... ]
[Sanat objeleri] yeni siyasal ideolojilere entelektüel saygınlık ve yetke sa!':jlamak
için geriye dönüp bakarken, Kitab-ı Mukaddes'teki misallerden çok,
klasik bir geçmişi tercih etti. 2
Elbette, başlangıçta kilise tarafından bastırılan veya kendi amaçları
için kullanılan (sektiler resim ve müzikten söz etmeye bile gerek
yok) başta tiyatro ve heykel olmak üzere, sanat dallarında büyük bir
canlanma oldu.
Çok daha kısa bir süre sonra, erken Rönesans adı verilen bir dönem
Flandre'a ulaştı. Bourgogne Dükü İyi Philippe (1419-67) için
çalışan Jan Van Eyck'in (y. 1395-1441), yağlıboya sanatını icat etmemişse
bile geliştirdiği ve Ghent'te Kuzu'ya Tapınma tablosunu
(1432) yaptığı söylenir; onu Tournai'li Rogier van der Weyden
(1399/1400-1464) izledi ve Hümanistler tarafından kucaklandığı, ders
verdiği ve hem kralın hem de Medici'nin ressamı haline geldiği Roma'ya
gitti. Hans Memling (y. 1430/5-1494) anlamlı bir şekilde Floransalı
Medici Ailesi'nin ve Lübeck'teki yeni Hansa Birliği'nin temsilcileri
için çalıştı.3 O dönemde Bruges, ticari etkinliğiyle tanınan
Şark'tan baharat ve diğer malları, ama özellikle de ünlü Felemenk
dokumacılar için gerekli hammaddeyi sağlayarak ekonominin temelini
oluşturan İngiliz yününü getiren Avrupa'daki en büyük ticaret
kentiydi.4 Bu etkinlik onlara, geniş birliğin merkezi olan Baltık'taki
Lübeck'le olduğu kadar Champagne fuarları, Floransa, İspanya
ve güney ülkeleriyle de yakın bağlantılar sağladı. Gelişen ekonomi
ve tomurcuklanan Rönesans el ele yürüdü, zira kenti süsleyen dekoratif
ve sanatsal eserler, görkemini, zengin tüccarlarla ruhbana ve onların
sürdürdüğü hükümete borçluydu.