Jack Goody Tarih Hırsızlığı İş Bankası Yayınları

110 TARiH HIRSIZLIGI
lı siyas al ve yasal du ru mu göz ardı ettiğini ileri sürerek, bu teze karşı
çıktılar. Her ik i bakış açıs ı içi n de söylenecek bir şeyler vardır. Avru
pa feodalizmi tüm toplumsal oluşumlar gibi kuşkusuz benzers izdi;
bununla birlikte, bu farklı rej imlerdeki mü lkiyet ilişk ilerinin bazı
ort ak noktaları vardır. Bu durwn da, farklı bölgelerde "feodalizm"in
hangi unsurlarının bulunduğunu veya bulunmadığını gösterecek sosyoloj
ik bir karşılaştırma çerçeves inin kurulmasın da yarar olab ili r. Hayati
önemdeki soru , Avru pa'daki benzers iz özellik lerden bazılarının
sınai kapitalizmin doğu şu na anlamlı bir katk ı yapıp yapmadığıdır.
Bu soru, "Batı is tisnacılığını" destek leyen birçok "evrimci" argümanda
gerçek olarak vars ayılır, ama bunlar geçici üs tünlük dışında herhangi
bir başk a gerçek liğe dayanmakta mıdır?
Çoğu ak ademisyen, feodalizmi kapitalizmin gelişmesine içk in bir
aşama ve dolayıs ıyla Avru pa'yla sınırlı bir kavram olarak görü r. Örneğin
Anders on, Avrupa dışında (belki sadece Japonya' da) başk a hiçbir
yerde kapitalizme doğru gelişecek bir feodal aşama olmadığım
ileri sü rer. Avru pa' da feodalizm bu nu yapmıştı, çü nkü antikçağı tartışırk
en gördüğü müz gib i, kısmen ayrı malikanelerin bir araya gel ­
mes iyle karakterize olan "Germen sistemi" ne dayanıyordu ve bu yü z­
den bireyler in, bir korporas yondak i gibi kamu yararının tems ilcileri
olduğu antik sisteme kıyas la daha büyük bir "bireyleşme" potansiyeli
içeriyordu. Du ru m, dar yerleşimlerde yaşayan ve kolek tif emeğe
katk ı veren yoğun tarım toplumlarında da aynıydı. Birçok dikk atli
araştırmacı bu mü ph em özelliğ i, yani bireyciliği, daha önceki "kolek
tivizmin" tam tersi olarak, mü teşebbis kapitalizmin temel özellik
lerinden ve feodalizmin Avru pa'da kapitalizmin gelişimine yaptığı
hayati katk ılardan biri olarak görmü ştü r. Bu görü şü daha sonra
tartışacağız. Anders on örneğinde, feodal üretim biçimi daha önceki
köleci ve kabiles el tarzların miras larının bir araya gelişinden -"bir
sömü ren sınıfın denetimindeki büyü!