Archaeology and Heinrich Schliemann 2012

218 Γεώργιος Στυλ. Κορρέςἀποτελοῦν, ὡς ἀνεγνώρισεν ὁ Ἑρρῖκος Σλῆμαν τῷ1890, μίαν σεβαστῶν διαστάσεων μονάδα, ἱκανὴ νὰ ἔχῃὑμνηθῆ ὡς Τροία ἀπὸ τὸν Ὅμηρο.Μειονέκτημα, ἐξ ἄλλου, τοῦ Ἑρρῖκου Σλῆμαν κρί -νεται τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτὸς ὁ περιηγηθεὶς τὴν ὑφήλιονὅλην, δὲν διέθετε φωτογραφικὴν μηχανήν, ὥστε νὰ ἀπα -θανατίζει τὰ μνημεῖα τῶν χωρῶν τὰς ὁποίας ἐπεσκέ -πτετο. Ἐμφανίζεται, κατὰ ταῦτα, τὸ ὀξύμωρον νὰ πε -ριορίζεται εἰς τὴν ἁπλὴν λῆψιν των εὑρημάτων εἰς τὸΜουσεῖον (ἢ εἰς τὸ Μουσεῖον τῆς οἰκίας του) καὶ νὰ μὴνἔχη υἱοθετήσει τὴν λῆψιν τῶν ἀνασκαφικῶν φάσεων,ποὺ δὲν εἰχεν εἰσέτι ἀπoβῆ ἀναγκαία διὰ τὴν ἔρευνανκαὶ διὰ τὰς δημοσιεύσεις - τῶν ἀνὰ τὴν Μεσόγειον ἀνα -σκαφῶν.Πρέπει, ἐπίσης, νὰ τονισθῇ ὅτι κατ’ ἐκείνην τὴνἐποχὴν συνηθίζετο εὐρέως ἡ ἀνταλλαγὴ φωτογραφιῶνμεταξὺ τῶν οἰκογενειῶν καὶ ὁ Ἑρρῖκος Σλῆμαν διέθετεἓν πλῆρες λεύκωμα μὲ φωτογραφίας συγγενῶν του ἐκΓερμανίας, τῶν τέκνων του ἐκ τῆς Ἁγ. Πετρουπόλεως,φίλων του ἐκ τῶν διαφόρων ἀνὰ τὴν ὑφήλιον ταξιδίωντου, ἔτι δὲ φωτογραφίας ἐπιφανῶν προσωπικοτήτων,τὰς ὁποίας, βεβαίως, θὰ εἶχεν ἀγοράσει κατὰ τὰ ταξίδιατου εἴτε εἰς τὰς Ἡνωμένας Πολιτείας εἴτε ἀνὰ τὴν Εὐ -ρώπην. Τέλoς, δὲν ἦσαν ὀλίγαι αἱ φωτογραφίαι ἐκ θεά -τρων, εἰς τὰ ὁποῖα εἶχε παρακολουθήσει κάποιαν θεα -τρικὴν παράστασιν.Πάντως, λεύκωμα μὲ φωτογραφίες ἐκ τῆς εἰς Ἀθή -νας εἰκοσαετοῦς του διαβιώσεως δὲν ἔχει εἰσέτι ἐπιση -μανθῆ καί, ἰδίᾳ, ἐκ τοῦ Ἰλίου Μελάθρου καὶ τῶν ἀνα -σκαφῶν του. Ἐπίσης, ὅλως περιωρισμέναι κατὰ τὸνἀριθμὸν εἶναι καὶ αἱ φωτογραφίαι τῆς οἰκογενείας τουἐκ τῶν διαφόρων θερέτρων τῆς Εὐρώπης, τὰ ὁποῖα κατ’ἔτος ἐπεσκέπτετο. Ἀρκεῖ νὰ μνημονευθῇ ἡ ὑπὸ τοῦ Ἑρ -ρῖκου Σλῆμαν προμήθεια φωτογραφίας του ἐκ τοῦ φω -τογραφικοῦ ἀτελιὲ τῆς πόλεως Breslau (κατὰ τὴν ἐκεῖπαραμονήν του κατὰ τὸν μήνα Αὔγουστον τοῦ 1884)εἰς ἑκατὸν ἀντίτυπα, ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ ἀντιστοίχουτιμολογίου, ποὺ διαφυλάσσεται εἰς τὸ προ σωπικὸν τουἀρχεῖον εἰς τὴν Γεννάδειον Βιβλιο θήκην τῶν Ἀθηνῶν.Εἶναι, πράγματι, ἀκατανόητον τὸ γεγονὸς νὰ μὴνὑπάρχῃ εἰς Ἀθήνας σχετικὸν λεύκωμα καὶ τὸ ἀκόμητραγικώτερον νὰ μὴν ὑπάρχῃ, ἔστω μία, φωτογραφίατοῦ Ἰλίου Μελάθρου ἐπὶ Σλῆμαν (ζώντoς τοῦ Σλῆμαν),πλὴν μιᾶς φωτογραφίας, εἰλημμένης ἐκ Δυσμῶν, τὴvὁποίαν, ἀσφαλῶς, θὰ εἶχεν ἀποστείλει εἰς οὐκ ὀλίγουςγνωστούς του καὶ συγγενεῖς του ἀνὰ τὴν Εὐρώπην καὶτὴν Ἀμερικήν.Μέχρις ὡρισμένoυ σημείου ἡ ἔλλειψις αὐτὴ δυνατὸννὰ ἀποδοθῇ εἰς τὴν κατὰ τὴν δεκαετίαν τοῦ 1950 πώ -λησιν ἁπάντων τῶν ὑπαρχόντων τῆς οἰκογενείας Σλῆ -μαν ἐκ τοῦ ὑπογείου τῆς οἰκογενείας Μελᾶ (ἐπὶ τῆςὁδοῦ Βαλαωρίτου, ἀκριβῶς ὄπισθεν τοῦ Ἰλίου Μελά -θρου, ὅπου καὶ εἶχον ἀποθηκευθῆ κατὰ τὴν ἐποχὴνπωλήσεως τοῦ Ἰλίου Μελάθρου) εἰς διαφόρους πα -λαιοπώλας καὶ βιβλιοπώλας (Ἀθανάσιος Καρδαμίτσας,Εὐτ. Βαγιονάκης, ὁ καὶ πωλήσας τὸ τρίτομον Λεύκωματῶν Ἀνασκαφῶν τῶν Μυκηνῶν, Χαράλαμπος Σπανός,Νότης Καραβίας καὶ ὁ ἀπoβιώσας ὁμοίως Χουρδβε -δόγλου). Ἀλλά, ἴσως, ὡρισμένα κειμήλια οἰκογενειακὰεἶχον λάβει ἐνωρίτερον τὴν ἄγουσαν εἰς τὸ ἐξωτερικόν,εἰς Οὐάσιγκτων καὶ εἰς Παρισίους, ὅπου καὶ δέον ὅπωςἀναζητηθοῦν. Ὁμοίως, ἡ συσκευὴ καὶ τὰ ἔργα τέχνηςδιεσπάρησαν μεταγενεστέρως.Τὰ λοιπὰ πολύτιμα ἔπιπλα, τοῦ γραφείου, εἰς κατο -χὴν τοῦ δρ Γεωργίου Κατσίγρα, εἰς Λάρισαν, καὶ τῆςτραπεζαρίας, εἰς κατοχὴν τοῦ πλοιοκτήτου-ναυλομεσί -του κ. Μιχ. Μούνδρου ἴσως διασωθοῦν, ἐφ’ ὅσον συγκι -νηθῇ τὸ ἀνοικτῆρμον Κράτος μας.Εἰς τὸν μεγάλον καὶ ἐπιφανῆ φίλον του, διάσημοvἀνθρωπολόγον καὶ προϊστοριολόγον Rudolf Virchowὀφείλονται ὡρισμέναι λήψεις κατὰ τὴν διάρκειαν τουεἰς Αἴγυπτον κοινοῦ ταξιδίου τῷ 1888, ὅπου παρου -σιάζεται, μὴ ἀναγνωρισθεὶς εἰσέτι ὑπὸ τῶν ἐρευνητῶν ὁἙρρῖκος Σλῆμαν εἰς διάφορα σημεῖα καὶ εἰς ἱκανὴνἀπὸ τοῦ φακοῦ ἀπόστασιν. Εἰς τὸν ἴδιον φίλον τουὀφείλονται καὶ αἱ φωτογραφίαι τῆς τεράτσας τοῦ ἸλίουΜελάθρου, αἱ μοναδικαὶ τὰς ὁποίας κατέχομεν καί, αἱὁποῖαι εἶναι πολύτιμοι καὶ διδακτικώταται τόσον διὰτὴν ἀποκατάστασιν τῶν θέσεων τῶν ἀγαλμάτων, ποὺεἶχαν τοποθετηθῆ ἐπὶ τῆς μπαλουστράδας τῆς τερά -τσας, ὅσον καὶ διὰ τὰς καπνοδόχους, ποὺ ἐξυπηρε τοῦ -σαν τὰ στερούμενα κεντρικῆς θερμάνσεως ΝΑ καὶ Αδωμάτια τοῦ ἰσογείου του αʹ ὀρόφου καὶ τοῦ βʹ ὀρόφου.Βεβαίως, ὁ Rudolf Virchow ἐνδιεφέρετο, κατ’ ἐξο -χήν, νὰ ἀπoτυπώση εἰς τὸν φακόν του τὸν λόφον τοῦΛυκαβηττοῦ πρὸς Ἀνατολὰς καὶ τὸν Ἱερὸν Βράχονπρὸς Δυσμὰς-ΝΔ, ἀλλὰ ἐδιδάχθημεν ἐκ τῆς μιᾶς λή -ψεως ὅτι εἰς τὰς ὀπισθίας γωνίας τοῦ Ἰλίου Μελάθρουὑπῆρχον δυὸ μόνον ἀγάλματα (καὶ ὄχι τρία, ὡς εἰς τᾶςγωνίας τῆς προσθίας ὄψεως), ἔτι δὲ ὅτι εἰς τὴν ὀπισθίανὄψιν, ἐνδιαμέσως, ὑπῆρχεν ἀνὰ ἓν ἄγαλμᾳ μόνον (καὶὄχι δυὸ ὡς εἰς τὴν προσθίαν ὄψιν).Αἱ λήψεις τοῦ Rudolf Virchow (ἐξ Αἰγύπτου καὶ τοῦἸλίου Μελάθρου) εὕρηνται εἰς τὸ ἀρχεῖον Virchow εἰςτὴν Ἀκαδημίαν τῶν Ἐπιστημῶν τοῦ Βερολίνου, ὡς καὶεἰς τὸ ἀρχεῖον Rudolf Virchow-Rabl εἰς τὴν Stiftung Pammernεἰς Κieler Schloss-Rantzauban. Σημασίαν δυνατὸννὰ ἔχουν οἱ λόγοι τῶν διαδόχωv τοῦ Σλῆμαν εἰς τὴν ἀνα -