14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kudiani grZneuli iyo. mas a<strong>da</strong>mianis mojazva SesZlebia. ityodnen: `saca jazma momadga,<br />

xeiri ver vnaxeo~. jazs SeeZlo a<strong>da</strong>mianisaTvis winaswari qmedeba Caegonebina, gauval<br />

adgilebSi gaetyuebina. erTi siuJetis mixedviT^`wev<strong>da</strong> sanadirod mezoblis kaci.<br />

gaagzavna jazi qalma. iqna Svavi <strong>da</strong> Tovlma kaci <strong>da</strong>Tvis maRaroSi Seitana. <strong>da</strong>Tvma monadires<br />

xelebi alokia. <strong>da</strong>Tvs zamTarSi balani ara aqvs. TaTebze qoni gamosdis <strong>da</strong> zam-<br />

TarSi amiT ikvebeba. es kaci bunagSi gazafxulamde yav<strong>da</strong>. monadire Camovi<strong>da</strong> soflad<br />

<strong>da</strong> ganacxa<strong>da</strong>: <strong>da</strong>Tvs veSvile, jazma gamagzavnao~. sxva versiiT, jazs, romelic yvelas<br />

avi TvaliT uyureb<strong>da</strong>, fexikvalis moparva scodnia. a<strong>da</strong>mianis namyof adgilze^_ naterfali<strong>da</strong>n<br />

jazebi Turme miwas iRebdnen, qaRaldze nusxas werdnen, Sig anaReb miwas axvevdnen<br />

<strong>da</strong> wyalSi agdebdnen. <strong>da</strong>koWili avaddebo<strong>da</strong>, ver gaivli<strong>da</strong> _ gabeCdebo<strong>da</strong>.@ Tu nusxas<br />

ipovnidnen, maSin sasuliero piri <strong>da</strong>koWils kiTxviT uSveli<strong>da</strong>. sawinaaRmdego Sem-<br />

TxvevaSi <strong>da</strong>koWili a<strong>da</strong>miani kvdebo<strong>da</strong> 1 . fexis kvalis moparvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sainteresoa<br />

rwmena, romelic miiCnev<strong>da</strong>, rom eSmaki ga<strong>da</strong>adgilebisas fexis kvals, ufro zustad,<br />

Sebrunebuli terfis kvals toveb<strong>da</strong>. eSmaki xSirad msverplis meSveobiT moqmedeb<strong>da</strong>.<br />

magaliTad, vanis raionis sofel sulorSi Cawerili gadmocemiT, sofel suloris<br />

zeviT^ sayane adgili e. w. TavSayeli mdebareob<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c mejogeebs karavi hqon<strong>da</strong>T gamarTuli.<br />

macuces (a<strong>da</strong>mianis saxelia) mejogeebis SeSineba <strong>da</strong>uwyia, magram amas Turme<br />

eSmaki akeTebineb<strong>da</strong>, eSmaki hyav<strong>da</strong> Semj<strong>da</strong>ri. eSmaki <strong>da</strong>uZaxeb<strong>da</strong>, Caugde mejogeebs TefSi<br />

qvao <strong>da</strong> macucec Caugdeb<strong>da</strong>. mejogeebi gamodiodnen <strong>da</strong> macucesTan Wi<strong>da</strong>obdnen.<br />

kudianebi umetesad axorSi iparebodnen, raTa saqonlisaTvis gul-RviZli gamoeWamaT.^isini<br />

buzad iqceodnen <strong>da</strong> pirutyvs pirSi uZvrebodnen,^ris gamoc, xalxuri warmodgeniT,<br />

saqoneli sustdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> kvdebo<strong>da</strong>. saqonlis sadgomSi RamiT Separul kudians<br />

<strong>da</strong>saSvebia araferic ar miesakuTrebina, magram ojaxis wevrTa <strong>da</strong>frTxobisa <strong>da</strong> wvalebis<br />

mizniT xmaurs tex<strong>da</strong> <strong>da</strong> saxleulis patrons ZebniT Rli<strong>da</strong>. kudianebs yvela tipis<br />

saqonlis sadgomSi SeRweva SeeZloT, Tumca gamonakliss nakurTxi adgilebi warmoadgen<strong>da</strong>.<br />

zemoaWarul sofel TagoSi Cawerili masalis mixedviT, RamiT jazebi saqonlis<br />

mowvelis mizniT soflis yvela axorSi Sesulan. or axorSi ver SeuRweviaT _ nakur-<br />

Txi iyo. am axorebze xarisa <strong>da</strong> cxenis patara nalebi iyo mikruli.@<br />

kudianTagan Tav<strong>da</strong>sacavad xSirad ojaxi TeTr mamalsa <strong>da</strong> TeTr cxens gaiCen<strong>da</strong><br />

xolme. mamali kudianebis <strong>da</strong>naxvisas yio<strong>da</strong>, xolo yivilze kudiani Zalas kargav<strong>da</strong>. rogorc<br />

Cans, am SemTxvevaSi, mamlis yivili gariJraJTan iyo gaTanabrebuli, rac Ramiseul<br />

arsebaTa grZneulobis <strong>da</strong>sasruls warmoadgen<strong>da</strong>. rac Seexeba cxens, igi sadgomSi<br />

Sesul borot suls wixlav<strong>da</strong> <strong>da</strong> mas saqonelTan ar uSveb<strong>da</strong>. logikuria vifiqroT,<br />

rom TeTri cxenis sakraluri simbolika aRniSnul demonologiur siuJetSi SemTxveviT<br />

faqts ar warmoadgen<strong>da</strong> <strong>da</strong>, <strong>da</strong>saSvebia, igi borotebasTan mebrZoli TeTri giorgis<br />

TeTr raSTan iqnes identificirebuli.<br />

Tu Zroxa xbos Sob<strong>da</strong>, im Rames <strong>da</strong> Semdegac ojaxis wevrebi saqonlis sadgoms gansakuTrebulad<br />

icav<strong>da</strong> 2 . axorSi uxmar bades ga<strong>da</strong>ixuravdnen, nems <strong>da</strong>ikavebdnen <strong>da</strong> godors<br />

xelSi moimarjvebdnen, raTa igi jazisaTvis moxerxebulad Tavze ga<strong>da</strong>efarebinaT. jazi nene<br />

<strong>da</strong><strong>da</strong>rajebulT SeniSnav<strong>da</strong> <strong>da</strong> SesZaxeb<strong>da</strong>: `saponi, saponio~ 3 . Tu mo<strong>da</strong>raje am sityvebs<br />

gaimeoreb<strong>da</strong>, maSin kudiani maT aucileblad xeli<strong>da</strong>n gausxltebo<strong>da</strong>. xalxuri warmodgeniT,<br />

kudianis gamosavlenad nacaric gamoiyenebo<strong>da</strong>. erTi gadmocemiT, `bavSvs uZiloba <strong>da</strong>s-<br />

Cem<strong>da</strong>. dedisaTvis uswavlebiaT bavSvis irgvliv nacari mimoyare <strong>da</strong> gaigeb masTan ra sulieri<br />

midiso~. diliT <strong>da</strong>xedes <strong>da</strong> nacarze a<strong>da</strong>mianis kvali _ nafexuri SeniSnes. bavSvis bebia<br />

moiyvanes <strong>da</strong> nakvalevze terfi <strong>da</strong>adebines. misi kvali aRmoCn<strong>da</strong> 4 .<br />

rogorc aRiniSna, farTod gavrcelebuli Sexedulebis mixedviT, aWaraSi kudianebis<br />

<strong>da</strong>Weris aucilebel atributs bade warmoadgen<strong>da</strong>, aseve, uxmari saceri, sarke <strong>da</strong> uxmari<br />

almasi. tradiciuli wesis mixedviT, yvela am nivTiT kudians saqonlis sadgomSi<br />

un<strong>da</strong> Casafrebodi <strong>da</strong> bade ga<strong>da</strong>gefarebina. badeSi gaxveul kudians mxedveloba ekargebo<strong>da</strong>.<br />

badis ga<strong>da</strong>farebamde <strong>da</strong>mWers sacerSi un<strong>da</strong> gaexe<strong>da</strong>,^xolo sarkis meSveobiT kudi-<br />

1 p. rurua, savele-eTnografiuli eqspediciis dRiurebi, mareTis xeoba _ aWara (1993) (ix. piradi arqivi).<br />

2 aWaraSi rwmena kudianis saqonlis sadgomSi Sesvlis Taobaze imdenad realur sinamdviled iyo warmodgenili,<br />

rom mosaxleobaSi aseTi gamoTqmac ki gaCn<strong>da</strong>: `RmerTma ar mogiSalos saxlSi qudiani, axorSi kudianio~.<br />

3 Tu ga<strong>da</strong>vxe<strong>da</strong>vT iseT jadosnur atributebs, rogorebicaa saponi, savarcxeli, nemsi <strong>da</strong> bade, maSin <strong>da</strong>vinaxavT,<br />

rom tradiciul sazogadoebaSi gavrcelebuli rwmena-warmodgenebisa <strong>da</strong> qarTuli xalxuri jadosnuri<br />

zRaprebis repertuarisaTvis es simboloebi saerTo <strong>da</strong> niSandoblivia.<br />

4 n. mgelaZe, savele-eTnografiuli eqspediciis dRiurebi _ aWara (1988) (ix. piradi arqivi).<br />

430

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!