14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ciqulis sityvebs: `vinai<strong>da</strong>n misi uxilavi, misi maradiuli Zala <strong>da</strong> RvTaeba soflis <strong>da</strong>sabami<strong>da</strong>n<br />

qmnilebaTa xilviT Seimecneba~ (rom. 1,20). grigol noseli, grigol nazianzeli,<br />

ioane oqropiri <strong>da</strong> netari avgustine aseT naperwkals weliwadis aRniSnul monakve-<br />

TSi xe<strong>da</strong>ven. wm. grigol noseli, basili didis Zma, ambobs: am dRes `naTelsa <strong>da</strong> dResa<br />

Seematebis <strong>da</strong> Ramesa moakldebis. <strong>da</strong> amiTca Cas, viTarmed SobaÁ qristÀsi oc<strong>da</strong>xuTsa<br />

dekenbersa ars~ (gv. 70). aqe<strong>da</strong>n cxadia: qriste im dRes <strong>da</strong>iba<strong>da</strong>, rodesac yvelaze didi<br />

<strong>da</strong> yvelaze grZeli Rame poziciebs Tmobs <strong>da</strong> isari dRis sasargeblod ixreba (astronomiuli<br />

wlis am monakveTs `mzebudoba~ ewodeba, rac niSnavs: mze budeSia, <strong>da</strong>budebulia.<br />

<strong>da</strong> igi am dRes, qarTuli folkloruli tradiciis Tanaxmad, verZis sam naxtoms<br />

akeTebs 1 ).<br />

arc is faqtia SemTxveviTi, rom ioane naTlismcemeli, Zveli aRTqmis ukanaskneli winaswarmetyveli,<br />

25 ivniss iSva. <strong>da</strong> ratom mainc<strong>da</strong>mainc am dRes? netari avgustine, iponiis<br />

episkoposi (`agÂstinos, episkoposi afrikeTisaÁ~), ambobs: `ori jeri ars mzisa qcevaÁ weliwadsa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>sworebaÁ dReTaÁ. erTi ese qcevaÁ dRes ars, oc<strong>da</strong>xuTsa ivnissa, <strong>da</strong> erT igi<br />

qcevaÁ TTuesa dekenbersa oc<strong>da</strong>xuTsa~ (gv. 70). am wmin<strong>da</strong> mamis miTiTebis Tanaxmad, 25 ivnisi<br />

weliwadis is dRea, rodi<strong>da</strong>nac sinaTle klebas iwyebs, Rame ki _ matebas. igive moZRvari<br />

<strong>da</strong>sZens: `iovanÀs SobaÁ dReTa moklebasa iyo, xolo qristÀsi dReTa aRmatebasa; <strong>da</strong> amas<br />

iovane TÂT ityÂs viTarmrd: Cem<strong>da</strong> jer ars moklebaÁ, xolo misa aRmatebaÁ~ (ioane 3,30). es<br />

niSnavs (Cveni sityvebiT rom vTqvaT): Zveli aRTqma <strong>da</strong> Zveli aRTqmis mze Caesvena, <strong>axali</strong><br />

aRTqma <strong>da</strong> <strong>axali</strong> aRTqmis mze ki amobrwyin<strong>da</strong>. am movlenis Sinaarss yvelaze zustad wm. ioane<br />

oqropiris cnobili sityvebi miesa<strong>da</strong>geba: `xairete kai palin legw xairete~ (`gixarodeT! <strong>da</strong>,<br />

kvlavac getyviT, gixarodeT!~).<br />

am SemTxvevaSic SegviZlia, rom esoden avtoritetul Sexedulebebsa <strong>da</strong> poziciebs,<br />

gansakuTrebiT ki ioane oqropiris qa<strong>da</strong>gebas, Sobis kanoni anu, igive, Sobis kalen<strong>da</strong>ri<br />

vuwodoT.<br />

kalendris arseba.<br />

rogorc vxe<strong>da</strong>vT, ori mTavari qristianuli dResaswaulis warmoSobisa <strong>da</strong> ganvi-<br />

Tarebis <strong>istoria</strong> TviTmyofadi gziT, astronomiuli kalendrisagan <strong>da</strong>, zoga<strong>da</strong>d, kalen<strong>da</strong>rmcodneobisagan<br />

<strong>da</strong>moukideblad warimarTa. saeklesio kalen<strong>da</strong>ri, rogorc aseTi, iTvaliswinebs<br />

astronomiul realiebs, romlebic yvelgan erTi <strong>da</strong> igivea.<br />

amdenad, SegviZlia vTqvaT: kalendris reforma, romelic romis papis, grigor XIIIis,<br />

iniciativiT <strong>da</strong> ganCinebiT (buliT) ganxorciel<strong>da</strong>, arsiT saero movlenas warmoadgens,<br />

radgan misi mizani drois aRricxvis sistemaSi anu teqnikur qronologiaSi koreqturiT<br />

Semoifargla. amis gamo igi ara sakralurs, aramed sekularul sferos ganekuTvneba.<br />

am reformis Sedegad saeklesio kalen<strong>da</strong>rSi, sxva sityvebiT rom vTqvaT, xsenebis<br />

dReTa <strong>da</strong> dResaswaulTa ganawesSi araviTari cvlileba ar momx<strong>da</strong>ra. piriqiT: am reformis<br />

wyalobiT xsenebis dReebi <strong>da</strong> dResaswaulebi maTTvis ZvelTaganve miCenil astronomiul<br />

dReebs <strong>da</strong>ubrundnen, saxeldobr _ Soba zamTris mzebudobis mesame dRes,<br />

aRdgoma ki gazafxulis buniobis pirveli savsemTvaris Sesabamis kviras.<br />

<strong>axali</strong> stilis kalendris <strong>istoria</strong>.<br />

imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom aRniSnuli reforma konfesiur Sinaarss ar Seicav<strong>da</strong>, mas didi<br />

winaaRmdegoba Sexv<strong>da</strong> <strong>da</strong> am winaaRmdegobas metwilad konfesiuri Seferiloba hqon<strong>da</strong> 2 .<br />

papis mier dekretirebuli kalen<strong>da</strong>ri pirvel rigSi protestantul qveynebSi uaryves. yvelaze<br />

cxare diskusiebi bikonfesiur <strong>da</strong>saxlebebSi gaimarTa. kalendris safuZvelze <strong>da</strong>pirispirebam,<br />

magaliTad, auqsburgSi 1582 wels samoqalaqo omis zrvars miaRwia 3 . romis<br />

wmin<strong>da</strong> imperiis `evangelizebul teritoriebze~ grigoriseuli kalen<strong>da</strong>ri mxolod 1700<br />

wels, reformis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n 118 wlis Semdeg, SemoiRes. Crdilo-<strong>da</strong>savleT evropis saxelmwifoebSi<br />

es reforma kidev ufro gvian ganxorciel<strong>da</strong>: inglissa <strong>da</strong> SvedeTSi _ 1752-1753<br />

1 v. bar<strong>da</strong>veliZe, svanur xalxur dReobaTa kalen<strong>da</strong>ri, I (axalwlis cikli) (Tbilisi, 1939), gv. 46.<br />

2 Herzog (Hrsg.) M., Der Streit um die Zeit: Zustimmung-Kalenderreform-Gegenzeit-Endzeit (Stuttgart, 2002), 11-19.<br />

3 Smolinsky H., Deutungen der Zeit im Streit der Konfessionen. Kontroverse-Theologie, Apokalyptik und Astrologie im 16. Jahrhundert<br />

(Heidelberg, 2000), 19; Wallenta W., Der Augsburger Kalenderstreit von 1583\84: Ökumenische, politische und konfessionelle Gründe, in: M.<br />

Herzog, 125-138.<br />

390

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!