14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ze cecxli inTebo<strong>da</strong>. eWvmitanilni xidze TiTo-TiTo gamohyav<strong>da</strong>T, tanisamoss xdidnen<br />

<strong>da</strong> wyalSi agdebdnen. Tu a<strong>da</strong>miani ar <strong>da</strong>iZirebo<strong>da</strong>, maSin igi kudianad iTvlebo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>SanTva ar ascdebo<strong>da</strong> 1 ~. <strong>da</strong>sjis aseTi forma sakmaod adreuli Cans. igi Zveli aRmosavleTis<br />

xalxebSic yofila gavrcelebuli. amaze miuTiTebs hamurabis kanonTa kodeqsi.<br />

rogorc cnobilia, babilonSi sasamarTlos warmoebas samoqalaqo xasiaTi hqon<strong>da</strong>, Tumca<br />

gamonaklisis saxiT Tavs iCen<strong>da</strong> e. w. `or<strong>da</strong>li~@ (RvTis samarTali). magaliTad, Tu<br />

vinmes brals <strong>da</strong>sdebdnen jadosnobaSi, xamurabis kanonebis mixedviT, igi mdinareSi un<strong>da</strong><br />

ga<strong>da</strong>vardniliyo. Tu mdinare a<strong>da</strong>mians CaZirav<strong>da</strong>, CaiTvlebo<strong>da</strong>, rom pirovneba marTlac<br />

jadosani iyo. misi mamxileblebi Rebulobdnen jadosnis saxls, magram Tu mdinare<br />

ar miiReb<strong>da</strong> <strong>da</strong> amoativtiveb<strong>da</strong> eWvmitanils, maSin cilismwamebeli sikvdiliT isjebo<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> misi saxli u<strong>da</strong>naSaulo braldebulisaTvis un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>ecaT 2 . aq^ TiTqos<strong>da</strong> wylisa<br />

<strong>da</strong> eSmakis sakraluri kavSiri un<strong>da</strong> gvqondes. sxvaTaSoris, <strong>da</strong>savleT saqarTveloSi^ im<br />

adgilze, sa<strong>da</strong>c a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong>ixrCobo<strong>da</strong>, Wirisuflebma dResac ician msxverplis Sewirva.<br />

fSavSi <strong>da</strong> xevsureTSi, roca vinme <strong>da</strong>ixrCobo<strong>da</strong>, ityodnen: `eSmakma <strong>da</strong>axrCoo~. iqve, Sav<br />

cikans an Sav qaTams <strong>da</strong>klavdnen <strong>da</strong> wyalSi ga<strong>da</strong>isvridnen. xevsurebi <strong>da</strong> fSavlebi<br />

Tvlian, rom sanam es Tikani micvalebulis suls ar gamoixsnis, manam micvalebulis suli<br />

eSmakebs uWiravT. fSavlebi aseve iqceodnen, roca a<strong>da</strong>miani kldi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>vardebo<strong>da</strong> 3 .<br />

qarTlSi wyalSi <strong>da</strong>mxvrCals Txas <strong>da</strong>uklavdnen _ `Txai eSmaksao, suli RmerTsao~.<br />

aWaris zogierT xeobaSi avi <strong>da</strong> boroti sulebis dRed seqtembris <strong>da</strong>mdegi^ _ <strong>da</strong>degi<br />

miiCneva. RamiT kudianebi gansakuTrebiT aqtiurdebodnen 4 . guriaSic kudianebis Rame anu <strong>da</strong>degoba<br />

pirvel enkenisTves (pirveli seqtemberi) dgebo<strong>da</strong>. tradiciuli rwmeniT, RamiT kudianebi<br />

WaWveTSi iyridnen Tavs, warsdgebodnen rokapis winaSe <strong>da</strong> moaxsenebdnen Tu vis ra avnes.<br />

gurulis warmodgeniT, WaWveTSi wasvlis win kudiani afuWeb<strong>da</strong>^yvelafers, rasac Taflis<br />

sanTeli ar eqnebo<strong>da</strong> mikruli. amitom am RamisaTvis mosaxleoba mi<strong>da</strong>mos sanTliT Sebe-<br />

Wav<strong>da</strong> xolme. bavSvebi yanebs Semouvlidnen, sanTlebs saTanado adgilebze miawebebdnen. a.<br />

na<strong>da</strong>raias monacemebiT, am dros mosaxleoba iZax<strong>da</strong>: `Seni svi <strong>da</strong> Seni Wame, Cemsas jvari <strong>da</strong>miwere,<br />

hau kudianebo~. avtoris Tanaxmad, gurulebi `SebeWdnen yanebs, saxls, nalias ... yuris<br />

ZirSi SeibeWavdnen Tavs~. <strong>da</strong>axloebiT analogiurad gvisuraTebs <strong>da</strong>degobas T. saxokia,<br />

romelmac guriaSi XIX saukunis bolos imogzaura, Tumca <strong>da</strong>degobis nacvlad igi a<strong>da</strong>stureb<strong>da</strong><br />

gansxvavebul termins _ Secva Rames. avtoris cnobiT, mRalavis sawinaaRmdegod saxls,<br />

samzareulos, xulas, sasimindes, bosel-saqaTmes, marnis karebs Taflis sanTlis pawia<br />

gundebs akravdnen. Semdeg diasaxlisi ojaxis yvela wevrs jvaredinad saTiTaod miakrav<strong>da</strong><br />

Tavze imave sanTlis gun<strong>da</strong>s. erTs Sublze <strong>da</strong> ors iqiT-aqeT safeTqlebze, agreTve, Tmaze.<br />

am saxiT SebeWdili un<strong>da</strong> iyos Sinauri saqonelic. sanTliT SebeWv<strong>da</strong> sWirdebo<strong>da</strong> usulo nivTebsac<br />

_ satevars, Tofs, saxlis avejs, jam-WurWels, tanisamoss, miminosa Tu Citbades. Secva<br />

Rames^ mzis CasvlisTanave sofelSi Tofebs isvrodnen <strong>da</strong> Tan xmamaRala hyvirodnen _<br />

`hauho!@ Seni svi <strong>da</strong> Seni Wame, Cemsa jvari <strong>da</strong>miwere~.@ojaxis wevrebi Tu SeZlebdnen RamiT<br />

ar iZinebdnen. Tu ojaxi ase ar moiqceo<strong>da</strong>, maSin mRalavi Tavisuflad, <strong>da</strong>ubrkoleblad Sedio<strong>da</strong><br />

saxlSi <strong>da</strong> visac sanTlis gun<strong>da</strong> ar hqon<strong>da</strong> SebeWdili guls amoacli<strong>da</strong>, zogs ki _<br />

naWers amoacli<strong>da</strong> tanisamosi<strong>da</strong>n, mere kerasTan mivido<strong>da</strong>, ga<strong>da</strong>abruneb<strong>da</strong> keras, SeSis sasTumlad<br />

<strong>da</strong>debul qvas, qvemo<strong>da</strong>n amoiReb<strong>da</strong> raRac gasafren wamals, amoisvam<strong>da</strong> iRliaSi, sadme<br />

WuWrutanaSi gaZvrebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> mousvam<strong>da</strong> rokapisaken^_ samegreloSi mdebare tabakonis mTis<br />

mimarTulebiT 5 . aWaris calkeul xeobaSi,^j. noRaidelis Canawerebis mixedviT, <strong>da</strong>deg Rames<br />

yanaSi siminds SebeW<strong>da</strong>vdnen, simindis furclebs sanTlebs miakravdnen, raTa av suls WirnaxulisaTvis<br />

baraqa ar gamoelia.@`yanebi SebeWde jazebma (avma sulebma) rame ar awyeininoso~<br />

_ ityodnen xolme. ojaxis diasaxlisi bavSvebsac yuris ZirSi sanTels miawebeb<strong>da</strong> _ qajebma<br />

ar avnoso. saxlis karebSi umcros rZals <strong>da</strong>ayenebdnen <strong>da</strong> mimarTavdnen: `rZalo^karebi<br />

<strong>da</strong>klite, amaRam baRnebs araferi evnoso~ 6 . T. saxokias cnobiT, akeTSi arsebula erTi miwisqveSeTi,<br />

romelsac gurulebi eSamakis say<strong>da</strong>rs@ uwodebdnen. soflelebi Sig Sesvlas ver<br />

be<strong>da</strong>vdnen <strong>da</strong> miiCnevdnen, rom Sig eSmakebi cxovrobdnen. es gvirabi akeTis im ubanSi yofila,<br />

sa<strong>da</strong>c ToxaZeebi cxovrobdnen. T. saxokia <strong>da</strong> misi Tanamgzavrni gvirabSi Sesulan. haers, ro-<br />

1 a. na<strong>da</strong>raia, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 187.<br />

2 g. meliqiSvili, rogor ametyveldnen lursmuli warwerebi (Tbilisi,^ 1961), gv. 45.<br />

3 n. mgelaZe, savele-eTnografiuli eqspediciis dRiurebi, fSav-xevsureTi (1987) (ix. piradi arqivi).<br />

4 j. noRaideli, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 65.<br />

5 T. saxokia, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 49-50.<br />

6 j. noRaideli, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 69.<br />

432

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!