14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

lebs, morCilebis gamocxadebis momentSi, mSobliuri adgilebis <strong>da</strong>tovebas <strong>da</strong> donze<br />

ga<strong>da</strong>saxlebas vaiZulebT. es gaxdeba Seupovari omis <strong>da</strong>wyebis sababi. amas ki mTielebis<br />

<strong>da</strong>morCilebis nacvlad maTi amowyveta mohyveba~ 1 .<br />

am sakiTxisadmi imperatoris uaryofiTi <strong>da</strong>mokidebulebis miuxe<strong>da</strong>vad mTielTa <strong>da</strong>blobze<br />

Casaxleba ar Sewyvetila.<br />

nazranelebis, yarabulayebisa <strong>da</strong> galaSevelebis ajanyebis CaxSobis Semdeg rusebma ma-<br />

Ti aulebi win<strong>da</strong>win <strong>da</strong>wves, rom mosaxleobas Tavis Sefareba versad moexerxebina. amis Semdeg<br />

maTi <strong>da</strong>blobze Casaxleba <strong>da</strong> did aulebad <strong>da</strong>saxleba Se<strong>da</strong>rebiT advilad moxerx<strong>da</strong> 2 .<br />

mTielebis mTi<strong>da</strong>n barSi Casaxleba mimdinareob<strong>da</strong> Tveebis ganmavlobaSi. maTi mdgomareoba<br />

iyo umZimesi. maT karga xnis Semdegac ar hqon<strong>da</strong>T binebi <strong>da</strong> TavSesafari 3 .<br />

Crdilo-aRmosavleT kavkasielTa <strong>da</strong>blobze Casaxlebis paralelurad mimdinareob<strong>da</strong><br />

samxedro eqspediciebi jer kidev Tavisufali mTis Temebis morCilebaSi mosayvanad.<br />

1857 wli<strong>da</strong>n ruseTma maRalmTiani <strong>da</strong>Restnis <strong>da</strong>sapyrobad <strong>da</strong>iwyo sistematuri ieriSebi.<br />

1857 wlis ivlisSi lekeTis sakordono xazi<strong>da</strong>n rusTa razmma vrevskis xelm-<br />

ZRvanelobiT didoSi ilaSqra. vrevski samxedro ministr suxozenats wer<strong>da</strong>: `mowinaaRmdege<br />

mkacra<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sjili: xalxmravali soflebi mtkice qvis nagebobebiT <strong>da</strong> xorblis<br />

naTesebiT mTlianad ganadgurebulia~ 4 . razmma agvistoSi miwasTan gaaswora am mxaris<br />

<strong>da</strong>narCeni soflebi: enuxa, elmuki, gunixi, zexidi, guntoxi <strong>da</strong> a. S., romlebSic cxovrob<strong>da</strong><br />

400-500 komli 5 . moxsenebiT baraTSi vkiTxulobT: `mTlianad movspeT 21 auli, sauke-<br />

Tesod nagebi <strong>da</strong> kargad movlili yanebiT~ 6 .<br />

1857 wels <strong>da</strong>Restnelebma SimSiliT sikvdilisTvis Tavi gawires, rusebs ar <strong>da</strong>mor-<br />

Cilnen <strong>da</strong> <strong>da</strong>blobze ar Casaxldnen.<br />

mogvianebiT ruseTis morCileba gamoacxa<strong>da</strong> xuSeTis Temma 7 . didos mezoblad mdebare<br />

bebulois Temma ki morCilebasTan erTad <strong>da</strong>blobze ga<strong>da</strong>saxlebis survilic gamoTqva 8 .<br />

1858 wels samxedro eqspediciebi gagrZel<strong>da</strong>. rusebma anwuxs Seuties. igi iTvlebo<strong>da</strong><br />

unkratlisa <strong>da</strong> mTeli samxreT <strong>da</strong>Restnis gulad. ieriSiT iqna aRebuli sami koSki,<br />

romelTagan ori qvis iyo. kargad gamagrebuli 34 mdi<strong>da</strong>ri sofeli koSkebiT Zirfesvianad<br />

iqna ganadgurebuli. mTlianad moispo yanebic 9 . aRebul iqna tlaratac, mTavari auli,<br />

sa<strong>da</strong>c naibi cxovrob<strong>da</strong> 10 .<br />

1858 wlis agvistoSi antratlis Temma ruseTs morCileba gamoucxa<strong>da</strong> 11 . ruseTis xelisuflebam<br />

<strong>da</strong>morCilebuli mosaxleobis lekeTis sakordono xazze ga<strong>da</strong>saxleba ga<strong>da</strong>wyvita.<br />

rusebma <strong>da</strong>RestnelTa ojaxebis, qonebisa <strong>da</strong> saqonlis kaxeTSi Seuferxebeli gadmoyvanisTvis<br />

gagzavnes jariskacTa ramdenime kolona. aulebi<strong>da</strong>n mosaxleobis gamoyvana<br />

7 dRis ganmavlobaSi, 12-<strong>da</strong>n 19 agvistomde, mimdinareob<strong>da</strong>. maT ubrZanes, rom <strong>da</strong>blobze<br />

saboloo ga<strong>da</strong>saxlebamde SeCerebuliyvnen vanTlaSeTTan, sacxenisis cixe-simagris<br />

pir<strong>da</strong>pir, sa<strong>da</strong>c maT <strong>da</strong>sacavad <strong>da</strong> kaxeTSi usafrTxod ga<strong>da</strong>sayvanad mivido<strong>da</strong> rusi jariskacebisgan<br />

Semdgari specialuri razmi 12 .<br />

20 agvistos rusTa jari gaeSura ilanxevis aul keturisken, romlis mosaxleoba<br />

SemCneuli iyo lekeTis xazze ganxorcielebul Tav<strong>da</strong>sxmebSi. aulis mcxovreblebma Seupovari<br />

winaaRmdegoba gauwies rusebs, romlebsac TiTqmis yvela saxlisa <strong>da</strong> koSkis<br />

aReba ieriSiT uxdebo<strong>da</strong>T. vrevski wer<strong>da</strong>: `mTielebi xe<strong>da</strong>vdnen ra sikvdilis garduvalobas,<br />

Tavs icavdnen gaafTrebiT, magram ar nebdebodnen... RamiT yvela saxli aRebul<br />

iqna. soflis <strong>da</strong>mcvelebi<strong>da</strong>n yvela <strong>da</strong>iRupa~. keturis aRebis Semdeg rusebma mTlianad<br />

gaanadgures kidev sami auli 13 .<br />

1 Акты..., XII, ч. 2, стр. 1106.<br />

2 iqve, gv. 1116-1120.<br />

3 iqve, gv. 1123, 1132.<br />

4 iqve, 1047-1048.<br />

5 iqve, 1050.<br />

6 iqve, 1053.<br />

7 iqve, 1072.<br />

8 iqve.<br />

9 iqve, 1093-1094.<br />

10 iqve, 1096.<br />

11 iqve, 1102.<br />

12 iqve.<br />

13 iqve, gv. 1105.<br />

323

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!