14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

magram Semdeg calke gamoyofilan, axlandeli lemSvanieras teritoriaze; axla es ukanaskneli<br />

calke sakrebuloa <strong>da</strong> mzianeTic masSi Sedis.<br />

svanebi aseve kompaqturad cxovroben sofel lelaSxaSi (154 komli), nagebSi (50<br />

komli), kapanaxCSi. kapanaxCSi lentexis raioni<strong>da</strong>n gadmosaxlebulebi arian: onianebi,<br />

qurasbedianebi, xabulianebi, lipartelianebi, <strong>da</strong>axloebiT 100-ze meti ojaxi. gar<strong>da</strong> amisa<br />

cxovroben TviT qalaqSic (gar<strong>da</strong>banSi) magram gafantulad (qarxnis teritoriaze, qalaqis<br />

SemosasvlelSi <strong>da</strong> sxv.), ris gamoc maT <strong>da</strong>saxlebas raime saxelwodeba ra aqvs.<br />

legendebia Semonaxuli lomTagoruli laSxebis Sesaxebac. pirveli laSxi (raionSi) 50-<br />

ian wlebSi <strong>da</strong>saxlebula. misi erT-erTi STamomavali kaxa laSxi ki Cveni eqspedicis<br />

dros lomTagoris sacdel meurneobas xelmZRvanelob<strong>da</strong>. man Zalian bevri ram gviambo<br />

marneulSi svanTa Camosaxlebis <strong>istoria</strong>ze, mis winaparze 1 .<br />

uCa xarzianis gadmocemiT svanebi kompaqturad cxovroben Tbilisis SemogarenSic, liloSi<br />

(64 komli), krwanisSi 140, foniWalaSi (100 komli). amas emateva afxazeTi<strong>da</strong>n iZulebiT<br />

ga<strong>da</strong>adgilebulTa 500-ze meti ojxi, romlebic sxva<strong>da</strong>sxva adgilebze arian gafantulni 2 .<br />

migrantTa gadmocemiT Tavi<strong>da</strong>n svanebs Zalian gaWirvebiaT adgilobriv pirobebTan<br />

Segueba. (cxeli klimati, mSrali hava, uwyloba) amitomac bevri maTgani ukan gabrunebula,<br />

<strong>da</strong>rCenilebma ki rTuli <strong>da</strong> xangrZlivi a<strong>da</strong>ptacia gaiares. ekonomikur pirobebTan<br />

erTad saqmes isic arTuleb<strong>da</strong>, rom monoeTnikuri garemo<strong>da</strong>n polieTnikur garemoSi aRmoCndnen.<br />

mTis amay, patriot svanebs, adgilobriv mosaxleobasTan gauZnel<strong>da</strong> urTier-<br />

Toba. amitomac pirvel xanebSi eTnokomfliqturi situacia Seiqmna, gansakuTrebiT azerbaijanelebTan,<br />

romlebic Se<strong>da</strong>rebiT ukeTes pirobebSi imyofebodnen, radgan `jan<strong>da</strong>ris<br />

tba~ <strong>da</strong> sarwyavi arxi maT teritoriazea ganTavsebuli. svanebi am sarwyavs moklebulebi<br />

aRmoCndnen. amasTan erTad warmoiqmna <strong>da</strong>va miwis nakveTebis ganawilebaze, ker-<br />

Zod im zolSi sa<strong>da</strong>c mosazRvred azerbaijanelTa sasaflao mdebareob<strong>da</strong> 3 . iyo sxva<br />

konkretuli mizezebic, romelTa <strong>da</strong>Zlevasac dro <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong>. azerbaijanelTa <strong>da</strong> svanTa<br />

Tav<strong>da</strong>pirvel <strong>da</strong>Zabul urTierTobebze eTnologi xaTuna ioseliani SeniSnavs, rom mTieli<br />

qarTvelebis (svanebis) am regionSi Camosaxlebam garkveuli disonansi Seitana adgilobriv<br />

mosaxleobaSi, nawilobriv negatiuri, Tumca ZiriTa<strong>da</strong>d pozitiuri xasiaTisa.<br />

mTavri Sedegi ki am Camosaxlebisa demografiuli suraTis Secvla iyo. aman <strong>da</strong>arRvia<br />

arsebuli ZalTa Tanafardoba. aqaur qarTul mosaxleobas Seemata Camosaxlebuli mTielebi<br />

(svanebi), romelTac moindomes sakuTar samSoblod miCneul teritoriaze gavlenis<br />

mopoveba; aman ra Tqma un<strong>da</strong> gaaRiziana azerbaijanelebi <strong>da</strong> ara marto azerbaijanelebi.<br />

svanebs kontaqti garkveulwilad qarTul mosaxleobasTanac gauWir<strong>da</strong>T, magram<br />

<strong>da</strong>Zabuli, komfliqturi situacia mxolod azerbaijanelebTan Seiqmna; zogjer xelCar-<br />

Tul winaaRmdegobamde misuli 4 .<br />

rogorc irkveva, SemdegSi es viTareba Tan<strong>da</strong>Tan ganimuxta, situaciaSi xelisuflebac<br />

Ceria; magram gamoTqmuli mosazrebis Tanaxmad es ganmuxtva ZiriTa<strong>da</strong>d mainc migrantebis<br />

gonivrulma <strong>da</strong> TavSekavebulma moqmedebam ganapiroba 5 , Cvenis azriT aq azerbaijanelebis<br />

mxri<strong>da</strong>nac, <strong>da</strong>dibiTi roli un<strong>da</strong> iqnas gaTvaliswinebuli. mTlianobaSi ki<br />

yovelive es SromiTi saqmianobis Tanmxvedri <strong>da</strong> eTnikuri procesebis Tanmimdevruli<br />

regulirebisa <strong>da</strong> ganviTarebis Sedegi iyo. un<strong>da</strong> iTqvas, rom svanebi Znelad, magram nelnela<br />

SeeCvien adgilobriv pirobebs, havas, klimats; Seqmnes TavianTi meurneoba (ufro<br />

sworad moiwyves igi), <strong>da</strong>Zlies mTeli rigi socialur-ekonomikuri <strong>da</strong> fsiqologiuri barierebi,<br />

<strong>da</strong>iwyes sruliad <strong>axali</strong> cxovreba 6 . axla maTi (azerbaijanelebisa <strong>da</strong> svanebis)<br />

urTierToba gawonasworebulia <strong>da</strong> stabiluria, keTilmezobluria <strong>da</strong> saqmiani. isini<br />

ojaxebiT icnoben erTmaneTs <strong>da</strong> pativs scemen urTierTis wes-Cveulebebs, religiur aRmsareblobas.<br />

azerbaijanelebi <strong>da</strong>dian qarTul taZrebSi, Rebuloben monawileobas eklesiaTa<br />

mSeneblobaSi (mag. vaxtangisSi sa<strong>da</strong>c <strong>axali</strong> taZari aSen<strong>da</strong>, yavT TavianTi qar-<br />

Tveli megobrebi _ `yonaRebi~, `naTliobi~ (zepiri SeTanxmebiT <strong>da</strong> ara saeklesio mironcxebis<br />

wesiT). azerbaijanelebi dResaswaulebze iwveven qarTvelebs (mag. `yurban baira-<br />

1 g. gociriZe, qvemo qarTlis eqspediciis dRiurebi (2003), rv. #1.<br />

2 u. xarziani, svanebi gar<strong>da</strong>banSi, xelnaweri (inaxeba eqspediciis arqivSi).<br />

3 g. gociriZe, qvemo qarTlis eqspediciis dRiurebi (2003), rv. #2.<br />

4 x. ioseliani, eTnosTa Soriso urTierTobis kulturul-istoriuli problemebi (gar<strong>da</strong>bnis raionis eTnografiuli<br />

monacemebi), eTnologiuri krebuli (Tbilisi, 2008), gv. 3-9.<br />

5 iqve.<br />

6 iqve, gv. 3-9.<br />

410

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!