14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

mis~, `nouruzobis-<strong>axali</strong> wlis~ dros) <strong>da</strong> sxv. 1 Tumca wmin<strong>da</strong> eTnografiuli TvalsazrisiT,<br />

mainc rCeba zogi ram iseTi wesi an Cveva, rac svanebs ar moswonT an piriqiT.<br />

mag. azerbaijanelebi Zroxas marcxena mxri<strong>da</strong>n wvelian gansxvavebiT qarTvelebisa. roca<br />

saklavs klaven mas gasatyaveblad cal fexze kideben 2 ; maT ar moswonT svanebis gorozi<br />

xasiaTi, Rvinis sma <strong>da</strong> xangrZlivi qeifebi _ `memTvraleoba~, samagierod svanebs<br />

moswonT azerbaijanelebis Cais smis rituali, erTmaneTTan mosakiTxad misvla-mosvla,<br />

Wirsa <strong>da</strong> lxinSi Tanadgoma <strong>da</strong> sxv., rasac integraciisaTvis arsebiTi mniSvneloba aqvs.<br />

xalxTa kulturuli <strong>da</strong> socialuri dialogis es mxare (urTierTobis eTika), misi ganviTarebis<br />

dinamika) sagangebo kvlevis sagania <strong>da</strong> amdenad aq masze aRar SevCerdebi 3 , magram<br />

im sakiTxebze, rac uSualod gadmosaxlebul svanTa yofiT a<strong>da</strong>ptacias, (yofasa <strong>da</strong><br />

kulturas) Seexeba ramodenime Semajamebeli wina<strong>da</strong>debis Tqma SemiZlia.<br />

1. sameurneo yofa. cnobilia rom sameurneo gamocdileba <strong>da</strong> tradiciebi eTnosis<br />

arsebobis ZiriTadi pirobaa, garemosTan Seguebuli, a<strong>da</strong>ptaciisa <strong>da</strong> sicocxlis uzrunvelyofis<br />

kulturis yvelaze arsebiTi niSani. ra mox<strong>da</strong> migrirebulTa yofaSi am mxriv,<br />

svanebi uZvelesi droi<strong>da</strong>n msxvilfexa mesaqonleobas misdevdnen <strong>da</strong> wveladi meurneoba<br />

maTTvis wamyvani <strong>da</strong>rgia. aq ki qvemo qarTlSi, sruliad gansxvavebul ekologiur<br />

garemoSi, sa<strong>da</strong>c cxeli klimaturi pirobebia (naleqebis raodenobac Zalian mcire),<br />

cxovreba gauWir<strong>da</strong>T. adgilobrivi saZovrebi (ialnos mTis kalTebi <strong>da</strong> velebi) mSral nia<strong>da</strong>giania<br />

<strong>da</strong> uwylo, zafxulobiT sicxisagan gamofituli, erozirebuli. Sesabamisad balaxic<br />

araa yuaTiani-cximiani. amdenad svanebisTvis mTuri mesaqonleobis tradiciuli sistemis<br />

aq gadmotana SeuZlebeli aRmoCn<strong>da</strong>. isini iZulebuli Seiqmnen adgilobriv barul<br />

sistemaze ga<strong>da</strong>suliyvnen, rac aseve rTuli iyo. svaneTi<strong>da</strong>n gadmoyvanilma saqonelma aqaur<br />

klimats ver gauZlo <strong>da</strong> <strong>da</strong>iRupa. amitom iyides adgilobrivi jiSis saqoneli, romelic<br />

naklebs iwveleba <strong>da</strong> mas bagur pirobebSi inaxaven 4 . Tvlian, rom qvemo qarTlis landSaftebi<br />

ufro mecxvareobisTvisaa misa<strong>da</strong>gebuli. rasac azerbaijanelebi misdeven. (msxvilfexa<br />

saqoneli maT TiTqmis arca hyavT), <strong>da</strong>rgi ki tradiciis ZaliT aqvT SemorCenili <strong>da</strong><br />

saZovrebad ionjiT moWarbebul vel-mindvrebs <strong>da</strong> `ialaRebs~ iyeneben 5 .<br />

svanebi wuxan, rom aqauri rZe, rac ar un<strong>da</strong> ecadon naklebcximiania <strong>da</strong> sulguni<br />

iseTi ar gamodis rogorc svaneTSi. miuxe<strong>da</strong>vaT amisa sulguns mainc amzadeben <strong>da</strong> realizaciac<br />

ar uWirT, amarageben ara marto adgilobriv bazars aramed Tbilissac. saintereso<br />

faqtia, rom sulgunis <strong>da</strong>mzadeba svanebis mibaZviT azerbaijanelebmac scades.<br />

magram teqnologia ver srulyves; maTi `sulguni~ uxarisxoa <strong>da</strong> malfuWadi, amitom es<br />

mosaxleoba ufro cxvris cximmoxdil yvels amjobinebs, rac ase Tu ise, mainc tradiciulia<br />

<strong>da</strong> miRebuli.<br />

migrirebuli svanebisaTvis sameurneo tradiciebis SenarCunebis mxriv marneulTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT mdgradi viTarebaa Seqmnili marneulis raionSi. saxeldobr sofel Tamaris-<br />

Si, sa<strong>da</strong>c sarwyavi arxic axlos gadis <strong>da</strong> nia<strong>da</strong>gic ufro ukeTesia. aq Casaxlebuli svanebi<br />

ara marto mesaqonleobas misdevdnen (yavT sakmao raodenobis saqoneli), aramed miwaTmoqmedebasac.<br />

Tesen xorbals, siminds. gaaSenes baRebi, axares vazi <strong>da</strong> mSvenier Rvinosac<br />

ayeneben, ZiriTa<strong>da</strong>d TeTri `uwamli~ jiSisagan, radgan rqawiTela <strong>da</strong> sxva jiSebi<br />

aq ar ician (ver gvarobs), Tumca Sinnaxadi suladis arayic ar <strong>da</strong>viwyebiaT 6 .<br />

rac Seexeba purs _ ZiriTad produqts; purs <strong>da</strong> Wads isini tradiciul svanur RumelSi<br />

(`feC~) acxoben. bolo periodSi aqa iq Toneebic SemoiRes. kerZebi<strong>da</strong>n ki kvlav<br />

tradiciulia Romi <strong>da</strong> elarji, kub<strong>da</strong>ri, WviStari, Zexveuli (`zisxora~) <strong>da</strong> sxv. 7 religiur<br />

dReebSi acxoben ritualur purebs _ `lemzirebs~, amzadeben ganTqmul sanebels<br />

`svanur marils~ (Tumca misi ingrediantebi (mag. `gicruli~) svaneTi<strong>da</strong>n moaqvT), micvalebulis<br />

xarjisaTvis klaven saklavs, ixdian dReobebs. uyvarT stumari <strong>da</strong> mas goWs<br />

uklaven mama papuri wesiT umaspinZldebian 8 .<br />

1 g. gociriZe, qvemo qarTlis eqspediciis dRiurebi.<br />

2 x. ioseliani, <strong>da</strong>sax. naSromi.<br />

3 g. gociriZe, eTnikuri procesebi <strong>da</strong> kulturaTa dialogi qvemo qarTlis mosaxleobaSi (qarTul-azerbaijanuli<br />

urTierTobebis magaliTze) gar<strong>da</strong>bnis <strong>da</strong> marneulis raionebi, logosi (Tbilisi, 2008), gv. 260-264.<br />

4 g. gociriZe, qvemo qarTlis eqspediciis dRiurebi.<br />

5 iqve.<br />

6 iqve.<br />

7 iqve.<br />

8 iqve.<br />

411

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!