14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

anisaTvis un<strong>da</strong> eTvalTvala. amis Semdeg kudians Tavze sacers axuravdnen,^bades ki _<br />

Tavze afarebdnen. kudiani yovelgvar sueTSi@_ formaSi Sedio<strong>da</strong>: katad an Tagvad iqceo<strong>da</strong>.<br />

misi <strong>da</strong>Weris SemTxvevaSi igi fqvilian kidobanSi un<strong>da</strong> Cagesva. gamTeniisken, roca<br />

mamali iyivleb<strong>da</strong>, kudiani a<strong>da</strong>mianis saxes Rebulob<strong>da</strong>, <strong>da</strong>giwyeb<strong>da</strong> Txovnas: `ar gamce<br />

<strong>da</strong> kudianobas Tavs <strong>da</strong>vanebo~ 1 an Segexverwebo<strong>da</strong>: `gamiSvi <strong>da</strong> Sens karze wvima-wylis<br />

mets arafers gavaronieb, ar <strong>da</strong>gazianebo~. tradiciuli rwmena-warmodgeniT, roca igi<br />

Txovnas iwyeb<strong>da</strong> _ `gamiSvi^ ar gamamxilo <strong>da</strong> dReis Semdeg cudi mizniT Sen ojaxsa <strong>da</strong><br />

kar-mi<strong>da</strong>mos ar gavekarebio~, maSin mas scemdnen an sxeulis romelime nawils kveTdnen.<br />

Tu ar Secdebodi <strong>da</strong> ar gauSvebdi, sabolood, sakuTari saxiT gamogecxadebo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

TxovnaTa koriantels <strong>da</strong>ayeneb<strong>da</strong>. sxva<strong>da</strong>sxva arsebad qceuli kudiani <strong>da</strong>saxiCrebuli<br />

Tu gageqceo<strong>da</strong>, maSin meore diliT sofeli un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gevlo <strong>da</strong> vinc fizikurad Selaxuli<br />

aRmoCndeba, eWvic imaze un<strong>da</strong> migetana. gadmocemis erT-erTi variantiT, <strong>da</strong>Weris<br />

dros kudiani katad qceula <strong>da</strong> <strong>da</strong>mWers misTvis TaTi moukveTia. meore diliT am kacs<br />

axlobeli (bicola) loginSi TiTmoWrili unaxavs 2 . av suls kudi un<strong>da</strong> SeaWra <strong>da</strong> gavarvarebuli<br />

rkiniT <strong>da</strong><strong>da</strong>Ro. saqolis sadgomSi badega<strong>da</strong>farebulma aucileblad bebibu-<br />

Tis <strong>da</strong>na un<strong>da</strong> iqonios. sxvaTaSoris, analogiuri siuJetebi samxreT-<strong>da</strong>savleT saqarTveloSi<br />

sakmaod farTod iyo gavrcelebuli <strong>da</strong> kudianis gamovlenis erT-erT saSualebad<br />

masze RamiT fizikuri zianis miyeneba miiCneo<strong>da</strong>. meore diliT mezoblebs uCumrad SeaTvalierebdnen<br />

<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis formaSi vinmes nakls Tu aRmouCendnen, maSin mas brals avsulobaSi<br />

<strong>da</strong>swamebdnen. cnobilia faqtebi, roca kudianebis mxilebisas mosaxleoba <strong>da</strong>xmarebas<br />

saxelisuflebo organoebsac sTxov<strong>da</strong>. magaliTad, di<strong>da</strong>WarelTa arzis Sinaarsi,<br />

romelic maT `uCastkis~ ufross miarTves, aseTi iyo: Cven sazogadoebaSi kudianebi<br />

gvyavs <strong>da</strong> imaTi gamorCevis neba gviboZeTo _ `neba gviboZeT jazi-boSi@ moviyvanoT <strong>da</strong><br />

visac jazi-boSi kudianad <strong>da</strong>asaxelebs is mogvaSoreT <strong>da</strong> sxvagan ga<strong>da</strong>asaxleTo~ 3 . kudianis<br />

gamovlenis mizniT eWvmitanilis _ kudianad miCneulis <strong>da</strong><strong>da</strong>Rvis, fizikuri zianisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>saxiCrebis faqtebze gurulebic miuTiTeben. T. saxokias guriaSi mopovebuli cnobebis<br />

Tanaxmad, mRalavni Turme <strong>da</strong>Ramebisas iwyebdnen sofelSi sanadirod Zrwolas.<br />

mRalavi xSirad katad iqceo<strong>da</strong>,^eZeb<strong>da</strong> msxverpls. amitom yvela katas, im RamiT Sin mosuls,<br />

ojaxis wevrni didi sifrTxiliT adevnebdnen Tvalyurs. Tu kata ucnobi an mezoblis<br />

iyo^ ecdebodnen <strong>da</strong>eWiraT <strong>da</strong> tuCi gaxurebuli SanTiT <strong>da</strong>ewvaT. meore dRes, roca<br />

kata isev a<strong>da</strong>mianad iqceo<strong>da</strong>,^ <strong>da</strong>Ri <strong>da</strong>aCndebo<strong>da</strong>. vinc im dRes loginSi Cawvebo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

Tavs moiavadmyofeb<strong>da</strong>, eWvi Sehqon<strong>da</strong>T _^ mRalavi un<strong>da</strong> iyoso, winaRames mRalavobaze<br />

<strong>da</strong>iWerdnen <strong>da</strong> <strong>da</strong><strong>da</strong>Ravdneno 4 .<br />

tradiciul yofaSi gavrcelebuli Sexedulebis Tanaxmad, pirovnebis kudianobis<br />

gasarkvevad ganmsazRvreli iyo wyali. eWvmitanils gobSi Casvamdnen. xalxuri gagebiT,<br />

wyalSi kudi gamoCndebo<strong>da</strong>, romelsac SeaWridnen, rac kudians grZneul Tvisebebs ukargav<strong>da</strong>.<br />

wylis amgvari funqcia guriaSi gamovlenil folklorul-eTnografiul masaleb-<br />

Si naTla<strong>da</strong>a asaxuli. guriaSi arsebobs e. w. kudianebis tba, romelic zotisa <strong>da</strong> baxmaros<br />

gzasayarSi mdinare gobazeulTan mdebareobs. adre kudianobaSi eWvmitanili marTlac<br />

kudiani Tu ar iyo, mosaxleobis rwmeniT, CaiZirebo<strong>da</strong>, magram Tu kudiani iyo _<br />

wylis zemoT itivtiveb<strong>da</strong>. specialur literaturaSi TvalsaCino<strong>da</strong>a aRwerili am rigis<br />

masalis ZiriTadi Taviseburebani, romlis safuZvelzec irkveva^kudianobaSi mxilebas-<br />

Tan <strong>da</strong>kavSirebuli Cveulebebis lokaluri <strong>da</strong> zogadi arsi. magaliTad, kudianobaSi<br />

eWvmitanils kiserze Toks wauWerdnen <strong>da</strong> avsulobaSi Tu ar gamotydebo<strong>da</strong>, maSin xidze<br />

Tavqve <strong>da</strong>kidebdnen. <strong>da</strong>naSauls Tu ar aRiareb<strong>da</strong> Tokebs <strong>da</strong>Wridnen <strong>da</strong> ganwirulTan er-<br />

Tad wyalSi Cayridnen. rogorc iTqva, <strong>da</strong>Zirul pirs kudianad ar miiCnevdnen, xolo<br />

vinc ar CaiZirebo<strong>da</strong> igi codvis Svilad iTvlebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> ityodnen: `wyalmac ar miiRoo~.<br />

kudianobaSi braldebuli wyli<strong>da</strong>n amoyav<strong>da</strong>T <strong>da</strong> klavdnen 5 . saerTod, kudianobaSi SemCneulT<br />

mosaxleoba sufsis napirze erTad uyri<strong>da</strong> Tavs. es adgili iyo iq, sa<strong>da</strong>c wyali<br />

mdored miedinebo<strong>da</strong>, xidis maxloblad e. w. guris tbis@ mi<strong>da</strong>moebSi. TavSeyris adgil-<br />

1 n. mgelaZe, savele-eTnografiuli eqspediciis dRiurebi, aWara (1991) (ix. piradi arqivi).<br />

2 n. mgelaZe, savele-eTnografiuli eqspediciis dRiurebi, guria-aWara (1986) (ix. piradi arqivi).<br />

3 iveria,@68 (1988). <strong>da</strong>wvrilebiT ix. o. zoiZe, sasamarTlo organizacia aWaraSi CveulebiTi samarTlis<br />

mixedviT, kulturologiuri <strong>da</strong> istoriul-eTnografiuli Ziebani saqarTveloSi, 1 (baTumi, 1976).<br />

4 T. saxokia, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 50.<br />

5 j. noRaideli, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 68; aseve, guriaSi, avi sulebis _ kudianebis gamosacnobad a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>-<br />

SanTva icodnen. <strong>da</strong>R<strong>da</strong>smulis vinaoba amiT yvelasaTvis xelmisawvdomi xdebo<strong>da</strong>.<br />

431

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!