axali da uaxlesi istoria
axali da uaxlesi istoria
axali da uaxlesi istoria
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
klasebi <strong>da</strong> fenebi, ar <strong>da</strong>Tanxm<strong>da</strong> imas, rom gaenadgurebinaT mosaxleobis SeZlebuli<br />
fenebi, moewyoT represiebi, gaeCaRebinaT samoqalaqo omi, amiT igi, faqtiurad <strong>da</strong>upirispir<strong>da</strong><br />
kompartiasa <strong>da</strong> sabWoTa xelisuflebas, romlebmac, arc <strong>da</strong>ayovnes administraciuli<br />
wesiT gaeuqmebinaT igi <strong>da</strong> misi wevrebis mimarT, pira<strong>da</strong>d misi Tavmjdomaris<br />
m. abaSiZis mimarT, gaetarebinaT usastikesi represiebi.<br />
mejlissa <strong>da</strong> mis wevrebs, kargad hqon<strong>da</strong>T Segnebuli ra sazogadoebis erT nawilis<br />
moaxlovebuli ubedureba, rasac moitan<strong>da</strong> im droisaTvis muSur-glexuri avtonomia, ga<strong>da</strong>wyvites<br />
wasuliyvnen bolo c<strong>da</strong>ze _ aWaris avtonomiis debulebis SemuSavebisaTvis<br />
saqarTvelos kompartiisa <strong>da</strong> xelisuflebis umaRlesi organoebis xelmZRvanelobasTn<br />
ewarmoebinaT molaparakeba. am mizniT, 1921 wlis aprilis meore naxevris <strong>da</strong>sawyisSi mejlisis<br />
Tavmjdomerem memed abaSiZem gamosca brZaneba mejlisis arCevnebis Sesaxeb.<br />
brZanebaSi ganmartebulia mejlisis arCevnebis mizezebi. kerZod, aRniSnulia, rom mejlisis<br />
arCevnebi tardeba <strong>axali</strong> sabWoTa xelisuflebis <strong>da</strong>myarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, saqarTvelos<br />
revkomis Tavmjdomaris momarTvasTan aWaris mejlisisa <strong>da</strong> revkomis saxelze,<br />
pira<strong>da</strong>d mis mimarTvasTan aWaris mosaxloebisadmi aWarisaTvis avtonomiis micemis<br />
Taobaze. brZanebaSi naTqvamia, rom mejlisi aWarisaTvis avtonomiis sakiTxs Tvlis<br />
principulad ga<strong>da</strong>wyvetilad, magram miaCnia saWirod <strong>axali</strong> mejlisis arCeva moxdes sayovelTao<br />
saarCevno uflebebis safuZvelze, rac <strong>da</strong>edeba safuZvlad avtonomiuri mSeneblobis<br />
<strong>da</strong>wyebas aWaraSio. mejlisis mier arCeul komisias evalebo<strong>da</strong> revkomis warmomadgenelTan<br />
erTad Sedgomo<strong>da</strong> mejlisis arCevnebs. mejlisis Tavmjdomaris aRniSnuli<br />
brZaneba, bunebrivia, ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> sabWoTa xelisuflebis imdroindel saarCevno<br />
sistemas, sabWoTa avtonomiis principebsa <strong>da</strong> uflebebs. amitom, mejlisis delegaciis<br />
molaparakeba saqarTvelos kompartiis `uklonisturi~ centraluri komitetisa <strong>da</strong><br />
mTavrobis xelmZRvanelobasTan, romelic aragulwrfeli, <strong>da</strong>mcinavi, agdebuli <strong>da</strong> motyuebiTi<br />
toniT warmarTav<strong>da</strong> Sexvedrebs, didxans gagrZel<strong>da</strong> <strong>da</strong> orkviriani molaparakebis<br />
Semdeg uSedegod <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong>. mejlisis delegacias, ramazanis <strong>da</strong>dgomasTan <strong>da</strong>kav-<br />
SirebiT, droebiT Seuwyvetia molaparakeba <strong>da</strong> baTumSi <strong>da</strong>brunebula. maT aq SeutyviaT,<br />
rom baTumSi aryofnis dros, mejlisi <strong>da</strong>uTxoviaT. saqarTvelos kompartiisa <strong>da</strong> sabWo-<br />
Ta xelisulebis xelmZRvanelobas arc ki CauTvlia mizanSewonilad ecnobebinaT amis<br />
Sesaxeb mejlisis delegaciisaTvis.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad amisa, mejlisis xelmZRvaneloba, rogorc saqarTvelos erTianobis momxreebi,<br />
ar <strong>da</strong>dgomia separatizmis gzas, isini ar gavidnen politikuri areni<strong>da</strong>n, saqar-<br />
Tvelos maSindel xelisuflebas arwmunebdnen kidec, rom <strong>axali</strong> mejlisi, romelic 1921<br />
wlis 6 ivniss Seqmnila, Zalze SemWidrovebul vadebSi, saSiSroebas Seuqmni<strong>da</strong> ara marto<br />
saqarTvelos erTianobas, aramed socialur politikasac, magram revoluciamdel,<br />
brZolebSi gamowrTobili mejlisis progresuli xelmZRvanelobisTvis ar mousmeniaT<br />
<strong>da</strong> yovelive es Zvira<strong>da</strong>c <strong>da</strong>jdomiaT. Rrmad Secdnen bolSevikebi, rodesac naCqarevad<br />
<strong>da</strong>askvnes, TiTqos axlad Seqmnili mejlisi `ganamtkicebs aWaris mSromelTa Zmur, mWidro<br />
kavSirs saqarTvelos muSebTan <strong>da</strong> glexebTan~ 1 . arc <strong>axali</strong> mejlisis saxelze mosuli<br />
saqarTvelos revkomis telegrama iyo gulwrfeli, romelSic aRniSnuli iyo, rom<br />
TiTqos saqarTveloSi <strong>da</strong>mkvidrebuli sabWoTa wyobileba niSnav<strong>da</strong> `yovelgvari eqsploataciisa<br />
<strong>da</strong> yovelgvari Cagvris mospobas~. saqarTvelos revkomma mouwo<strong>da</strong> aWaris axal<br />
mejliss `mtkiced idges sabWoTa xelisuflebis sawyisebze <strong>da</strong> cxovrebaSi gaataros misi<br />
winaswar <strong>da</strong>saxuloba~, rom TiTqos mxolod aseTi gziT SeiZleba aWaraSi sasurveli<br />
mSvidobis aRdgena <strong>da</strong> mosaxleobis ga<strong>da</strong>rCena ganadgurebisagan, siRaribisa <strong>da</strong> SimSilisagan,<br />
rom TiTqos `mxolod sabWoTa xelisufleba _ TviT mSromეlTa xelisufleba _<br />
iqneba xalxis bednierebis garantia~ 2 .<br />
ra Tqma un<strong>da</strong>, <strong>axali</strong>, TiTqos<strong>da</strong> sabWoTa mejlisi, saqarTvelos revkomis aRniSnul<br />
telegramas ar Rebulobs seriozul dokumentad. mejlisi ar dgeba sabWoTa xelisuflebis<br />
<strong>da</strong> kompartiis platformaze, ar Rebulobs komunistebis ideas sazogadoebis<br />
klasebad <strong>da</strong>yofisa <strong>da</strong> klasTa brZolis Sesaxeb, romelsac kolosaluri msxverpli mohqon<strong>da</strong><br />
revoluciis Semdgom, sabWoTa xelisuflebis pirvel wlebSi <strong>da</strong> romelic mTeli<br />
klasebis fizikuri ganadgurebis saSiSroebas qmni<strong>da</strong>. mejlisi yovelgvari yoymanis gareSe<br />
gamodis im RonisZiebaTa winaaRmdeg, romelsac komunistebi <strong>da</strong> komkavSirlebi at-<br />
1 Известия, 5 июля, #227 (1921).<br />
2 Известия, 6 июля, #228 (1921).<br />
374