14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

gar<strong>da</strong>qmniliyo 1 . swored aRniSnul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamovlin<strong>da</strong> osi social-demokratebis<br />

mxri<strong>da</strong>n qarTuli miwebis mitacebisa <strong>da</strong> gaTavisebis Sinagani kodis amoqmedebis<br />

mcdeloba. mxedvelobaSi maqvs imave konferenciis mier sasoflo sazogadoebebis<br />

gaerTianebis motiviT, osebisaTvis 8 saerobo erTeulis Camoyalibebis Sesaxeb miRebuli<br />

rezolucia. am dokumentis mixedviT, osebisaTvis Semdegi saerobo erTeulebi un<strong>da</strong><br />

Seqmniliyo: 1) mTa oseTis eroba (soflis sazogadoebebi _ javis, felis, rokis, Casavlis);<br />

2) arkneTis eroba (yornisis, wunaris, avlevis sazogadoebebi); 3) vanaTis eroba<br />

(ortevis, beloTis, andoreTis sazogadoebebi); 4) atenis eroba (ba<strong>da</strong>anis, bobnevis, axalsoflis<br />

sazogadoebebi) 5) qarelis eroba (zRu<strong>da</strong>risa <strong>da</strong> qarelis Sereuli sazogadoebebisagan<br />

Semdgari); 6) xaSuris eroba; 7) axalgoris eroba; 8) Trusos eroba.<br />

im SemTxvevaSi, Tuki osebis saerobo erTeulebi am formiT Seiqmnebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> Semdeg-<br />

Si erT samazro saerobo erTeulad gaerTiandebo<strong>da</strong>, Si<strong>da</strong> qarTlis teritoriis udidesi<br />

nawili osebis samazro erTeulis <strong>da</strong>qvemdebarebaSi aRmoCndebo<strong>da</strong>. es imas niSnav<strong>da</strong>,<br />

rom saqarTvelos xelisuflebis mxri<strong>da</strong>n, aRniSnuli teritoriis gankargvis uflebas<br />

osuri administracia samarTlebrivad <strong>da</strong>ikanoneb<strong>da</strong>. teritoriuli TvalsazrisiT, aseTi<br />

farTo samazro saerobo erTeulis osebisaTvis ga<strong>da</strong>cema, qarTuli saxelmwifos interesebs<br />

ewinaaRmdegebo<strong>da</strong>, radgan: a) igi osebis ganuzomeli pretenziebis gamovlinebas<br />

<strong>da</strong> osuri saxelwodebis erobebis SemadgenlobaSi Si<strong>da</strong> qarTlis teritoriis didi<br />

nawilis moqcevis mcdelobas warmoadgen<strong>da</strong>; b) am gegmis ganxorcieleba, samomavlod osebis<br />

mxri<strong>da</strong>n teritoriuli avtonomiis moTxovnis safuZvlis Semzadebis pirveli safexuri<br />

iqnebo<strong>da</strong>.<br />

osebis samazro-saerobo administraciuli erTeulis teritoriuli sazRvrebis Semofargvlis<br />

TvalsazrisiT, Sinagan saqmeTa saministros, osebis erovnuli sabWos 1918<br />

wlis 10 ianvris proeqtebs <strong>da</strong> osi social-demokratebis goris konferenciaze (1919<br />

wlis aprili) miRebul <strong>da</strong>dgenilebas _ Tuki erTmaneTs Seva<strong>da</strong>rebT, maT Soris udidesi<br />

sxvaoba aRmoCndeba. am masalebs Tuki qarTuli saxelmwifos interesebis gaTvaliswinebiT<br />

gavukeTebT analizs, garkveviT warmoCndeba is mtacebluri ma<strong>da</strong>, romelsac osi separatistebi<br />

Si<strong>da</strong> qarTlis teritoriis misaTviseblad iCendnen. <strong>da</strong>moukidebeli saqar-<br />

Tvelos Sinagan saqmeTa saministros mier SeTavazebuli proeqtis kompromisuli varianti<br />

_ javis samazro erobis 8 sasoflo sazogadoebaze <strong>da</strong> 3 soflis bazaze <strong>da</strong>fuZneba<br />

os separatistrbs ar akmayofileb<strong>da</strong>. amis sanacvlod, osebis erovnuli sabWos mier 1918<br />

wlis 10 ianvars amierkavkasiis komisariatisadmi wardgenili proeqtis farglebSi acxadebdnen<br />

pretenzias. maTi azriT, `samxreT oseTis~ administraciuli eroba erTi qalaqis,<br />

22 sasoflo sazogadoebisa <strong>da</strong> 3 soflisgan un<strong>da</strong> Seqmniliyo, xolo centrad cxinvali<br />

gamocxadebuliyo 2 . rac Seexeba osi social-demokratebis mier 1919 wels miRebul<br />

<strong>da</strong>dgenilebas, osebis samazro erobas 15 sasoflo sazogadoebisgan Seqmnili 8 saerobo<br />

erTeuli un<strong>da</strong> <strong>da</strong>debo<strong>da</strong> safuZvlad.<br />

rogorc vxe<strong>da</strong>vT, osebis erovnuli sabWos proeqtisa <strong>da</strong> osi social-demokratebis<br />

goris konferenciaze miRebuli <strong>da</strong>dgenilebisagan gansxvavebiT, Sinagan saqmeTa saministros<br />

proeqti samazro erTeulisaTvis osebs, pirvel proeqtTan Se<strong>da</strong>rebiT samjer, xolo<br />

meore proeqtTan mimarTebaSi orjer nakleb teritorias) sTavazob<strong>da</strong>. miuxe<strong>da</strong>vad<br />

amisa, es faqti saqarTvelos xelisuflebisagan im etapze udides <strong>da</strong>Tmobas warmoadgen<strong>da</strong>.<br />

miTumetes, Crdilo kavkasiis oseTSi (osebis istoriul samSobloSi), osebs ara Tu<br />

samazro erobis, aramed kulturuli avtonomiis elementaruli uflebebi ar gaaCn<strong>da</strong>.<br />

miuxe<strong>da</strong>vad amisa, isini sabWoTa ruseTis xelisuflebasTan mimarTebaSi Semgueblis<br />

mdgomareobaSi imyofebodnen. rac Seexeba Si<strong>da</strong> qarTlSi mTis osebis gaaqtiurebas <strong>da</strong><br />

osuri administraciuli erTeulis Seqmnis motivaciiT saqarTvelos teritoriis mitacebis<br />

<strong>da</strong>uokebel mcdelobas, sabWoTa ruseTis mxri<strong>da</strong>n mmarTvad saxes atareb<strong>da</strong>. im Sem-<br />

TxvevaSi, Tuki osi separatistebi <strong>da</strong>saxul mizans miaRwevdnen <strong>da</strong> saqarTvelos mTavroba<br />

sasurvel teritorias samarTlebrivad <strong>da</strong>ukanoneb<strong>da</strong>, osebs ruseTTan SeerTebis Canafiqris<br />

ganxorcielebis samomavlo perspeqtiva eZleo<strong>da</strong>T. administraciuli erTeulis<br />

_ `samxreT oseTis~ saxelwodebiT Seqmnis SemTxvevaSi, <strong>da</strong>moukidebel saqarTvelos, Si<strong>da</strong><br />

qarTlSi sabWoTa ruseTi `Causaxldebo<strong>da</strong>.~ aq ga<strong>da</strong>mwyvet rols, regionis geostrategiuli<br />

mniSvneloba gansazRvrav<strong>da</strong>. amitom, sabWoTa ruseTis interesebSi misi ze<strong>da</strong>m-<br />

1 goris konferencia, erToba, 7 maisi (1919).<br />

2 administraciul erTeulTa ganyofilebaSi, moambe, # 20 (1921), gv. 15-16.<br />

355

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!