14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tveli xalxisa, gaekeTebinos. <strong>da</strong>vaneboT amas Tavi. nu mivudgebiT sakiTxs qarTuli fsiqologiiT<br />

<strong>da</strong> qarTuli mware gamocdilebiT. sruliad obieqturad rom ganvsajoT, msgavsi<br />

paqtebis saSualebiT SeuZlebelia germania-sabWoTa ruseTis TanamSromlobis aramc Tu<br />

mospoba, odnavac Sesustebac ki... mokled rom vTqvaT, safrangeTi icavs versalis `status<br />

qvos“, germania <strong>da</strong> moskovi mas ebrZvian <strong>da</strong> Tu asea, rogor SeiZleba diplomatiuri<br />

oinebiT germania-ruseTis, interesTa soli<strong>da</strong>robiT CaqviTkirebuli, TanamSromloba safrangeT-moskovis<br />

<strong>da</strong>axlovebiT Seicvalos? un<strong>da</strong> sruliad aSkarad iTqvas, rom aseT <strong>da</strong>axlovebas<br />

ara aqvs araviTari baza <strong>da</strong> amgvari c<strong>da</strong> Tavi<strong>da</strong>nve <strong>da</strong>marcxebulia“ 1 . evgeni gegeWkorma<br />

iqve <strong>da</strong>sZina, rom safrangeTze adre poloneTma moawera xeli moskovTan Tav<strong>da</strong>usxmelobis<br />

paqts. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, ruseTs arc ki Seunelebia im mniSvnelovani samxedro<br />

gegmebis ganxorcieleba, romelsac igi awarmoeb<strong>da</strong> poloneTis sazRvarze. piriqiT, ruseTi<br />

am mxareSi aZliereb<strong>da</strong> strategiul rkinigzas, qmni<strong>da</strong> sasursaTo <strong>da</strong> samxedro SeiaraRebis<br />

bazas <strong>da</strong> sazRvarze myof rusuli jaris raodenobas zrdi<strong>da</strong>.<br />

sabWoTa ruseTis xelisufleba ormagi stan<strong>da</strong>rtebis politikas atareb<strong>da</strong>. erTis<br />

mxriv, xels awer<strong>da</strong> xelSekrulebas, meores mxriv, aZliereb<strong>da</strong> SeiaraRebul Zalebs momavali<br />

agresiisTvis. ruseT-safrangeTis Tav<strong>da</strong>usxmelobis paqtis xelmosawerad momzadeba<br />

2-3 wlis manZilze mimdinareob<strong>da</strong>. safrangeTis sazogadoeba TanaugrZnob<strong>da</strong> qarTvel<br />

emigrantebs <strong>da</strong> SeuZleblad miiCnev<strong>da</strong> xelSekrulebis IV muxlis aRsrulebas. 1932<br />

wlis 7 ianvars safrangeTis radikal-socialistebis gavlenian gazeT `depeS de tuluz“-Si<br />

gazeTis re<strong>da</strong>qtorma b. maieram gaakritika ruseT-safrangeTis xelSekrulebis IV<br />

muxli, romlis sisruleSi moyvana, misi azriT, qarTvelebs meored ga<strong>da</strong>aqcev<strong>da</strong> ltolvilebad,<br />

vinai<strong>da</strong>n qarTuli legaciis gauqmeba maTi ssrk-is saelCosaTvis ga<strong>da</strong>cemas niSnav<strong>da</strong>,<br />

rac safrangeTis mTavrobas ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eSva 2 .<br />

radikalurad gansxvavebuli azri hqon<strong>da</strong>T frang komunistebs. isini Tvlidnen, rom<br />

saqarTvelos saelCos parizSi arseboba SeuZlebeli iyo, vinai<strong>da</strong>n sabWoTa xelisuflebas<br />

sakuTari warmomadgeneli hyav<strong>da</strong> safrangeTSi, rac gaugebrobas iwvev<strong>da</strong>. safrange-<br />

Tis deputatTa palatis sxdomaze gamosvlisas safrangeTis komunisturi partiis warmomadgenelma<br />

Jak doriom ganacxa<strong>da</strong>: `...SesaZlebelia SevaTavsoT keTilganwyobilebas-<br />

Tan saqarTvelos saelCos arseboba parizSi, romlis elCi ukve aRaravis warmoadgens<br />

gar<strong>da</strong> Tavisi Tavisa? iqnebodiT Tqven kmayofili, rom hitleris germaniam elzas-lotaringiis<br />

saelCo <strong>da</strong>abinavos berlinSi? roca xels aweren Tav<strong>da</strong>usxmelobis paqts sabWoebTan,<br />

SeuZlebelia saqarTvelos oficialuri saelCos Senaxva. elCi, romelic sabWoTa<br />

respublikebis kavSirs warmoadgens, oficialurad <strong>da</strong>niSnulia am ukanasknelis mier; es<br />

ar gaxlavT batoni Cxenkeli. miT umetes, rom saqarTvelo axla sruliad <strong>da</strong>wynarebulia<br />

<strong>da</strong> baton CxenkelisaTvis Tavs ar iwuxebs. marTalia, menSevikebma didi xnis ganmavlobaSi<br />

SeinarCunes Rrma gavlena saqarTvelos muSaTa klasze, magram amJamad, maT <strong>da</strong>karges<br />

yovelive avtoriteti saqarTvelos mSromelTa Soris <strong>da</strong> gansakuTrebiT centr-<br />

Si, sa<strong>da</strong>c isini ase Zlierni iyvnen“ 3 .<br />

1924 wlis oqtomberSi safrangeTis xelisuflebis mxri<strong>da</strong>n sabWoTa kavSiris cnobis miuxe<strong>da</strong>vad,<br />

saqarTvelos legacia parizSi mainc agrZeleb<strong>da</strong> muSaobas. 1932 wlis ruseT-safrangeTis<br />

paqtma ki parizSi qarTuli legaciis arseboba seriozuli safrTxis winaSe <strong>da</strong>ayena.<br />

reseT-safrangeTis paqts germanuli presac gamoexmaura. germanuli gazeTebi erTxmad<br />

aRniSnavdnen, rom paqti aSkarad germaniis winaaRmdeg iyo mimarTuli <strong>da</strong> evropis <strong>da</strong> erTa ligis<br />

interesebs mniSvnelovnad Selaxav<strong>da</strong>. germanulma gazeTebma mravali werili gamoaqveynes,<br />

romelTa Sinaarsi <strong>da</strong> saTauri aseTi frazebiT iyo gamoxatuli: `frangul-rusuli marwuxi“,<br />

`safrangeTi moskovis mklavebSi“, `germaniis winaaRmdeg“, `erTa ligis ideis gakotreba“, `antantis<br />

aRdgena“ <strong>da</strong> sxva. germanuli presa ruseT-safrangeTis xelSekrulebas sastiki kritikiT<br />

Sexv<strong>da</strong> <strong>da</strong> mas undoblobiT uyureb<strong>da</strong>. germaneli publicistebi miiCnevdnen, rom paqti aSkarad<br />

germaniis interesebs ewinaaRmdegebo<strong>da</strong>, aseve evropis <strong>da</strong> erTa ligis ideaze sastik <strong>da</strong>rtymas<br />

moaxden<strong>da</strong>. imdroindel germanul presaSi vrclad gaSuq<strong>da</strong> sabWoTa kavSiris saSinao<br />

1 Tav<strong>da</strong>usxmelobis paqti safrangeTs..., gv. 4.<br />

2 saqarTvelo <strong>da</strong> safrangeTi, <strong>da</strong>moukidebeli saqarTvelo, #73 (parizi, 1932), gv. 7.<br />

3 safrangeT-ruseTis paqti <strong>da</strong> saqarTvelo (safrangeTis deputatTa palatis 16-18 maisis sxdomis oficialuri<br />

stenografiuli angariSi<strong>da</strong>n), Jak dorios (komunisti) gamosvli<strong>da</strong>n, <strong>da</strong>moukidebeli saqarTvelo, #90<br />

(parizi, 1933), gv. 4-6.<br />

382

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!