14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

los sasargeblo rezolucia, romelic erTa ligas axseneb<strong>da</strong>, <strong>da</strong>ecva mis mier miRebuli<br />

<strong>da</strong>dgenilebebi. jer kidev sabWoTa kavSiris erTa ligaSi miRebamde, 1933 wels, qarTvelma<br />

emigrantebma erTa ligis XI sxdomas saprotesto werili gaugzavnes. qarTulma<br />

politikurma emigraciam specialuri mowodeba gamoaqveyna, romelsac xels awerdnen emigraciis<br />

gamgeobis wevrebi: e. gegeWkori, g. gvazava, x. SaviSvili, a. asaTiani, i. gobeCia,<br />

agreTve praRis emigrantTa sazogadoebis xelmZRvaneli a. emuxvari 1 .<br />

saerTaSoriso samarTlis cnobili specialisti luis le furi, romelmac saqarTvelos<br />

uflebriv sakiTxs mniSvnelovani Sroma miuZRvna, rusul agresiaze wer<strong>da</strong>: `ruseTma<br />

<strong>da</strong>arRvia 1920 wlis xelSekruleba <strong>da</strong> 1921 wels saqarTvelo samxedro ZaliT <strong>da</strong>ipyro.<br />

safrangeTSi saqarTvelo warmodgenilia parizSi legaciis saxiT. aqe<strong>da</strong>n cxadia, rom safrangeTs<br />

arasodes ucvnia sabWoebis mier saqarTvelos okupacia. inglisisa <strong>da</strong> safrangeTis<br />

mier sabWoTa ruseTis cnobis teqstSi Setanilia saTanado rezervi saqarTvelos Sesaxeb.<br />

arc erT msoflio konferenciaze, sabWoTa ruseTis delegati ar iqneba cnobili <strong>da</strong> mi-<br />

Rebuli saqarTvelos warmomadgenlad... saqarTvelo uflebis sferoSi aris <strong>da</strong>moukidebeli<br />

saxelmwifo. es <strong>da</strong>moukidebloba orjer iqna ruseTis mier ZaliT gauqmebuli, es<br />

Zaladoba <strong>da</strong>gmobilia <strong>da</strong> gasamarTlebulia Tanamedrove saerTaSoriso uflebis mier“ 2 .<br />

profesori le furi ruseT-safrangeTis paqtis Sesaxeb aRniSnav<strong>da</strong>: `rodesac erTa ligaSi<br />

ruseTis miRebis sakiTxi <strong>da</strong>ismeba maSin Zneli iqneba erTa ligisaTvis, saqarTvelos sasargeblod<br />

miRebuli amdeni rezoluciebis Semdeg, gverdi auaros mis <strong>da</strong>moukideblobas <strong>da</strong><br />

ar wamoayenos amis cnoba ruseTis mier, rogorc piroba ruseTis ligaSi miRebis“ 3 . miuxe<strong>da</strong>vad<br />

amisa, safrangeTis sagareo saqmeTa ministrs <strong>da</strong> safrangeTis akademiis wevrs l. bartus,<br />

erTa ligaSi miRebis dros ruseTisTvis aranairi piroba ar wauyenebia.<br />

sabWoTa kavSiris erTa ligaSi miRebis winaaRmdeg gamovidnen Cexoslovakiis, portugaliis,<br />

Sveicariis <strong>da</strong> sxva qveynebis warmomadgenlebi, romlebmac <strong>da</strong>asabuTes, rom ruseTis<br />

erTa ligaSi miReba ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> erTa ligis ZiriTad principebs. ssrk-is erTa ligaSi<br />

miRebis faqti saerTaSoriso presamac mkacrad gaakritika. `Jurnal de Jeneva“-s 1934 wlis 14<br />

aprilis nomerSi Sveicarieli publicisti p. brike wer<strong>da</strong>: `moskovi TvalTmaqcobs, rom saqarTvelos<br />

<strong>da</strong> sxva xalxTa sakiTxi warmodgenili iyos, rogorc misi Sinauri sakiTxi, romelzec<br />

Jenevas araferi ekiTxeba. es Tvalsazrisi mTlad miuRebelia. erTa ligas ara erTxel<br />

uzrunia saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobaze. ga<strong>da</strong>Tqvams is dRes amas? aq aris sasicocxlo<br />

kiTxva: erTa liga Seqmnilia imisTvis, rom emsaxuros egoistur interesebs, Tu uzrunvelhyos<br />

samarTlianoba? Seswiravs is Tavis mizans arsebobisa <strong>da</strong> mTavar movaleobas politikur<br />

angariSebs? Tu man uarhyo paqtis ganxorcieleba, <strong>da</strong>angria samarTlianobis universaloba,<br />

erTa liga TviTonve <strong>da</strong>arRvevs SeTanxmebas“ 4 .<br />

Tavis mxriv, cnobilma frangma Jurnalistma <strong>da</strong> gazeT `le Jur“-is re<strong>da</strong>qtorma leon<br />

belbim gaakritika safrangeTis politika ruseTTan mimarTebaSi <strong>da</strong> mas saqarTvelos<br />

sakiTxis ugulvebelyofaSi <strong>da</strong>sdo brali. igi wer<strong>da</strong>: `didi qveynebisa <strong>da</strong> saWiroa iTqvas<br />

safrangeTis winaaRmdeg, rasakvirvelia, Sveicariaa marTali, rodesac is icavs er-<br />

Ta ligis principebs, romelTac hqon<strong>da</strong>T pretenzia saerTaSoriso urTierToba <strong>da</strong>emyarebinaT<br />

samarTlianobasa <strong>da</strong> pativiscemaze“ 5 .<br />

yvelaferi es iyo sazogadoebrivi azri. realurad mox<strong>da</strong> is, rom wamyvani saxelmwifoebis<br />

meTaurebis xelSewyobiT, ssrk mainc miiRes erTa ligaSi, ramac mniSvnelovnad SeuSala<br />

xeli qarTveli emigrantebis brZolas, ris gamoc saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis aRdgenis<br />

sakiTxi didi xniT moixsna saerTaSoriso politikis dRis wesrigi<strong>da</strong>n.<br />

qarTveli emigrantebis brZola ucxoeTSi saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis aRsadgenad<br />

erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraobis Semadgeneli nawilia. am brZolas dResac<br />

ar <strong>da</strong>ukargavs mniSvneloba, radgan ruseTis mier qveynis teritoriuli mTlianobis<br />

xelyofis pirobebSi, saqarTvelos uflebebisTvis brZola dResac grZeldeba. ruseTis<br />

xelisufleba XXI saukuneSic igive meTodebiT agrZelebs sxva qveynebis <strong>da</strong>moukideblobis<br />

winaaRmdeg brZolas <strong>da</strong> ugulvebelhyofs, rogorc saerTaSoriso sazogadoebis, aseve<br />

politikosTa azrs <strong>da</strong> saerTaSoriso samarTlis normebs.<br />

1 r. <strong>da</strong>uSvili, qarTuli emigracia 1921-1939 wlebSi (Tbilisi, 2007), gv. 69.<br />

2 l. furi, saqarTvelo <strong>da</strong> saerTaSoriso ufleba, samSoblo, #12, noemberi (parizi, 1932); parlamentis erovnuli<br />

biblioTeka, akaki ramiSvilis arqivi, saqme #16(77).<br />

3 a. manveliSvili, <strong>da</strong>sax. naSromi, gv. 379.<br />

4 Journal de Geneve, 14 avril (Geneve, 1934).<br />

5 Le Jour, 14 septembre (Paris, 1934).<br />

384

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!