14.11.2014 Views

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

axali da uaxlesi istoria

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

nagan saqmeTa saministros zemoaRniSnuli `kompromisuli~ proeqtis mixedviT, osebisaTvis<br />

gaTvaliswinebuli javis calke mazris Seqmnaze uarisTqma warmoadgen<strong>da</strong>.<br />

Tuki saqarTvelos xelisuflebam <strong>da</strong> zemoaRniSnulma komisiam, osebisaTvis gansakuTrebuli<br />

javis mazris Seqmna qveynis interesebi<strong>da</strong>n gamomdinare mizanSeuwonlad<br />

scno, am ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebaSi lomis wili isev os separatistebs edo. mxedveloba-<br />

Si ori umniSvnelovanesi faqti maqvs: 1) rkp (b) `samxreT oseTis~ saolqo komitetis<br />

xelmZRvanelobiT 1919 wlis oqtombris bolos sofel javaSi SeiaraRebuli ajanyebis<br />

<strong>da</strong>wyeba <strong>da</strong> javis mTel xeobaSi sabWoTa xelisuflebis gamocxadeba; 2) ruseT-saqarTvelos<br />

omis (1920 wlis maisi-ivnisi) dros osebis mier mowyobili ajanyeba, maT <strong>da</strong>saxmareblad<br />

CrdiloeTi<strong>da</strong>n Semosuli rusuli samxedro Zala <strong>da</strong> qarTuli saxelmwifos arsebobis<br />

kiTxviTi niSnis qveS <strong>da</strong>yeneba. aRniSnulma faqtebma erTxel kidev TvalnaTliv<br />

aCvena is mosalodneli garduvali safrTxe, romelic <strong>da</strong>moukidebeli saqarTvelos saxelmwifoebriobas<br />

osebisTvis javis samazro administraciuli erTeulis Seqmnis SemTxvevaSi<br />

emuqrebo<strong>da</strong>. aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, osebis problemebi qveynis SigniT mcxovreb sxva<br />

eTnikur umciresobebTan erTad Tanabaruflebian WrilSi un<strong>da</strong> ganxiluliyo. saqarTvelos<br />

xelisuflebis es Seuvali pozicia, osebis 1920 wlis ajanyebis <strong>da</strong>marcxebis Semdeg<br />

amoqmed<strong>da</strong>. es iyo swori <strong>da</strong> samarTlebrivi ga<strong>da</strong>wyvetileba, radgan qveynis xelisufalTa<br />

aseTi qmedeba, saqarTveloSi im etapze mcxovrebi eTnikuri umciresobebis erovnuli<br />

sabWoebis warmomadgenlebis gaRizianebis safuZvels ar qmni<strong>da</strong>. dokumenturi masaliT<br />

<strong>da</strong>sturdeba, rom saqarTvelos <strong>da</strong>mfuZnebeli krebis sakonstitucio komisiis<br />

msjelobis erT-erT prioritetul sagans, saqarTveloSi mcxovrebi eTnikuri umciresobebis<br />

mowyobis uzrunvelyofis gzebis Zieba <strong>da</strong> maTTvis iseTi modelis Seqmna warmoadgen<strong>da</strong>,<br />

romelic qarTuli saxelmwifos sazianod ar imuSaveb<strong>da</strong> <strong>da</strong> imavdroulad eTnikuri<br />

umciresobebis kulturul ganviTarebas win waswev<strong>da</strong>. sakonstitucio komisiis<br />

sxdomebis masalebis Seswavlam <strong>da</strong>a<strong>da</strong>stura, rom aRniSnul sakiTxTan mimarTebaSi, qar-<br />

Tuli politikuri azris warmomadgenlebi ZiriTa<strong>da</strong>d erT poziciaze idgnen. isini qveynis<br />

konstituciaSi eTnikuri umciresobebis uflebebis Sesaxeb iseTi formulirebis SemuSavebas<br />

cdilobdnen, romelic saqarTvelos saxelmwifos sazianod separatistebis<br />

mxri<strong>da</strong>n gamoyenebuli ver iqnebo<strong>da</strong>. aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, sajaro uflebebiT aRWurvili<br />

eTnikuri umciresobebis raime saxis organizaciebis arsebobas <strong>da</strong>uSveblad miiCnevdnen.<br />

`Cven vdgevarT erovnuli saxelmwifos nia<strong>da</strong>gze <strong>da</strong> misi interesebis TvalsazrisiT _<br />

ambob<strong>da</strong> p. sayvareliZe _ vsinjavT erovnul umciresobaTa sakiTxs... Cven yvelafers <strong>da</strong>vuSvebT,<br />

magram ver SevqmniT sajaro uflebriv organizaciebs... erovnul umciresobaTa<br />

uflebebi konstituciaSi un<strong>da</strong> ganisazRvros Semdegi saxiT _ mtkice erovnuli saxelmwifo;<br />

SeuZlebelia saxelmwifoSi <strong>axali</strong> saxelmwifos, an raime sajaro uflebrivi organizaciebis<br />

Seqmna. erovnul umciresobaTa sakiTxSi Cven un<strong>da</strong> vidgeT maTi uflebrivi<br />

uzrunvelyofis nia<strong>da</strong>gze~ 1 . aq garkveviTaa naTqvami, rom saqarTveloSi mcxovrebi eTnikuri<br />

umciresobebis uflebrivi sakiTxis ga<strong>da</strong>wyvetas, qarTuli saxelmwifos interesebi<br />

un<strong>da</strong> <strong>da</strong>debo<strong>da</strong> safuZvlad. maT mier miRebuli <strong>da</strong>dgenilebebi civilizebuli qveynebisa-<br />

Tvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli CarCoTi SemosazRvruliyo. p. sayvareliZis am poziciis winaaRmdeg<br />

ak. Cxenkelma gailaSqra. saqarTvelos sinamdgilisaTvis <strong>da</strong>savleT evropis saxelmwifoTa<br />

gamocdileba mas arasakmarisad miaCn<strong>da</strong> <strong>da</strong> sakonstitucio komisiis wevrebis misamarTiT<br />

acxadeb<strong>da</strong>: `Cven veravis mivbaZavT, veravisgan gadmoviRebT rasmes, radgan ar<br />

aris <strong>istoria</strong>Si saTanado, Cveni <strong>da</strong>makmayofilebeli magaliTebi. es kiTxva un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>v-<br />

WraT imdenad safuZvlianad, rom sxvisTvis gaxdes samagaliTod~ 2 . aqe<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

igi eTnikuri umciresobebisaTvis sajaro uflebebis micemas aucileblobad miiCnev<strong>da</strong>.<br />

imavdroulad, saxelmwifosTan mimarTebaSi eTnikuri umciresobebisagan pasuxismgeblobis<br />

gazr<strong>da</strong>s moiTxov<strong>da</strong>. `umciresobam un<strong>da</strong> SeiTvisos is azri _ ambob<strong>da</strong> ak. Cxenkeli, _<br />

rom Cveni respublika maTi respublikaa <strong>da</strong> rac avnebs saxelmwifos, avnebs maTac.~ mar-<br />

Talia, ak. Cxenkeli am SemTxvevaSi saxelmwifosa <strong>da</strong> eTnikur umciresobaTa Soris movaleobis<br />

funqciebze amaxvileb<strong>da</strong> yuradRebas, magram konkretulad ar asaxeleb<strong>da</strong> Tu ra<br />

meTodis gamoyenebiT gaxdebo<strong>da</strong> SesaZlebeli eTnikuri umciresobebis, Tugind osebis<br />

cnobierebis saqarTvelos saxelmwifos sasikeTod Semobruneba. sajaro uflebebisa <strong>da</strong><br />

teritoriuli avtonomiis <strong>da</strong>kanonebis SemTxvevaSi, osebis mxri<strong>da</strong>n arsebob<strong>da</strong> Tu ara<br />

1 scssa, f. 1833, aRw. 1, saq. 180, furc. 178.<br />

2 scssa, f. 1833, aRw. 1, saq. 181, furc. 126.<br />

365

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!