Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

topgevel betreft, heel veel op verschillende Oud-nederlandsche
gevels te Groningen, terwijl de in kariathyden overgaande hermen
tegen de vensterdammen, als dragers van de friezen, die de verdiepingen
afscheiden, sterk aan Colijn de Nole herinneren. Nog
van bouwwerken in veel Zuidelijker gelegen steden geeft von
Be10w afbeeldingen, o.a. van het "Frauenhaus" te Straatsburg, dat
sterk Nederlandsch aandoet.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden, die met talrijke vermeerderd
zouden kunnen worden, want wanneer men in Duitschland reizende,
zijn oogen den kost geeft, komt men herhaaldelijk van die
gevels tegen. Wel zijn natuurlijk al die gebouwen niet door
Noord- of Zuid-Nederlanders gesticht, maar de invloed der
Nederlandsche bouwkunst is daarbij toch omiskenbaar.
Van enkele kunstwerken is echter met zekerheid bekend, dat
het scheppingen zijn van Nederlandsche kunstenaars. Zoo is bijv.
de schilder, beeldhouwer en architect Peter de Witte onder de
regeering der Beiersche keurvorsten Wilhelm V en Maximiliaan
belast geweest met de hoofdleiding bij den bouw van het keurvorstelijk
paleis te München. (Zie Prof. Dr. Heins Ockel "Bayerische
Geschlchte") en zijn verschillende andere kunstwerken
aldaar door hem tot stand gebracht. Een nauwkeurig onderzoek
naar de herkomst van vele Duitsche gebouwen zou waarschijnlijk
nog heel wat Nederlandsche kunstenaars aan den dag brengen,
die daarin de hand hebben gehad.
Nergens in Duitschland is de Nederlandsche kunstinvloed in
de 16de en 17de eeuw echter zoo groot geweest als in Dantzig.
In deze groote koopstad, met hare eeuwenlange scheepvaarten
handelsbetrekkingen met de Nederlanden, in welker omgeving,
als vroeger medegedeeld, Nederlandsche landbouwers zoo groote
dingen hebben tot stand gebracht, is een schare van kunstenaars
werkzaam geweest, die de Nederlandsche kunst in het buitenland
daar als het ware hoogtij hebben doen vieren.
De Nederlandsche renaissance-bouwkunst werd ingeleid in
1548-'49, met den bouw van het kinderhuis van het St. Elisabeth
hospitaal. De bouwmeester, Gabriël van Aken, was wel geen
Nederlander, maar afkomstig uit het Rijnland, doch zijn schepping
vertoont, volgens Vermeulen, geheel de vormentaal der Zuidnederlandsche
renaissance.
Niet lang daarna, in 156;, werd de Amsterdamsche stadshouwmeester
Regnier uitgenoodigd in dienst van de stad te treden.
Hij bouwde daar de z.g. "Groene Poort" *), aldus genoemd naar de
*) Zie PI. 33.
93