Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

Philips den Schoone, Heer der Nederlanden en Koning van Spanje;
in de derde plaats Sigbrit zelf. Ik noem ze hier in chronologische
volgorde; bij rangschikking naar hare beteekenis zou ik de volgorde
moeten omkeeren.
Christiaan maakte in 15 I" tijdens zijn stadhouderschap over
Noorwegen, het eerst kennis met Duveken, de nog zeer jonge
dochter van Sigbrit, een Amsterdamsche weduwe, die te Bergen
een herberg had opgezet. De aartsbisschop Erik Walkendorf had
hem reeds vroeger van hare buitengewone schoonheid verteld.
Haar te Bergen ziende, geraakte de jonge kroonprins smoorlijk
op haar verliefd, en noodigde op een feest, dat hij in het Raadhuis
gaf, in het geheim ook Sigbrit en hare dochter uit, om nader met
haar kennis te maken; en van dat oogenblik af, tot aan haren dood,
is zij de geliefde van den kroonprins, later koning, geweest. Te
Oslo, het latere Christiania, thans weder met den ouden naam
herdoopt, liet hij een fraai huis voor haar bouwen, dat niet meer
bestaat. Wel is haar naam verbonden aan het te Kopenhagen
staande "Duvekenshuis" 1), een fraai voorbeeld van Hollandsche
renaissance-bouwkunst; maar daar kan zij onmogelijk gewoond
hebben, want het dagteekent uit het begin der 17de eeuw, dus
van ongeveer honderd jaren na haar dood. Duveken is n.l. reeds
in I 5 17 overleden en in de Helsingörsche kloosterkerk begraven.
Volgens de legende is zij vergiftigd. Sommigen hebben daarvan
Koningin Elisabeth of hare vrienden beschuldigd. Bekend is, dat
Keizer Karel V van de betrekking tusschen den koning en Duveken
geweten heeft, en, bij het geven van de hand zijner zuster aan
Christiaan, bepaaldelijk als voorwaarde gesteld heeft, dat die betrekking
verbroken moest worden; aan die voorwaarde heeft de
koning zich echter niet gehouden. Dat de koningin de hand gehad
heeft in dezen moord wordt door de meeste geschiedschrijvers
onwaarschijnlijk geacht, niet alleen omdat zulks in het geheel niet
met haar karakter strookte, maar ook omdat daarvoor geen enkele
bewijsgrond kan worden aangevoerd. Anderen beschuldigden
daarvan een Zweedsch edelman, Torben Oxe, die eveneens op
Duveken verliefd schijnt te zijn geweest en met haar wilde trouwen.
Volgens Dr. J. Wacky Eysten in een artikel in het Algemeen
Handelsblad van eenige jaren geleden, was Oxe iemand van een
Zeer laag karakter, die zich uit wraak, omdat Duveken van zijn
aanzoeken niet gediend was, door den Rijksraad als werktuig heeft
laten gebruiken om zich van haar te ontdoen. Volgens Holberg
"Dänische Reichshistorie" is Oxe aan Divekens dood volkomen
I) In dat gebouw is thans de Koninklijke Porceleinfahriek gevestigd. (Zie PI. 61.)
147