Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

den beroemden G. J. Vossius ondervonden hadden. Hij kwam
in 1649 uit Nederland naar Zweden, tegelijk met Nicolaas Heinsius
en Descartes (Cartesius), oorspronkelijk om de koningin te onderwijzen
in de Grieksche taal. Zijn werkzaamheden hebben echter
in hoofdzaak bestaan in het voor haar aankoopen van belangrijke
handschriften, o.a. de geheele bibliotheek van zijn vader. Gedurende
zijn verblijf kreeg hij ruzie met Salmasius, den beroemden,
eveneens uit Leiden naar Zweden gekomen Franschen hoogleeraar,
naar aanleiding van het door Salmasius' zoon niet terugbetalen
van hem door Vossius geleend geld; een twist, waarin zelfs de
koningin gemoeid werd. Het gevolg was dat Vossius in ongenade
viel en het land verliet. Na eenigen tijd is hij weer in genade aangenomen,
en heeft hij de koningin na haren troonafstand op reis
vergezeld, en is aan haar hof gebleven. 1) Daar ging het toen heel
wat vroolijker toe dan in de eerste jaren harer regeering, hetgeen
bij Vossius, die bij al zijn geleerdheid, een libertijnsche natuur was,
wel in den smaak viel. De koningin is Vossius, die door zijn geschriften
op theologisch gebied velen heeft geërgerd, steeds
genegen gebleven om zijn geestigheid en zijn geleerdheid en heeft
hem ten slotte een voordeelige plaats bezorgd als kanunnik te
Windsor.
Nicolaas Heinsius, zeer bevriend met Vossius, was bekend om
zijn sierlijke Latijnsche verzen, o.a. een loflied op de koningin;
bij feestelijke gelegenheden maakte hij in den regel de toepasselijke
Latijnsche verzen. Bovendien verzamelde ook hij voor de koningin
kostbare handschriften. Zijn invloed op hare wetenschappelijke
studiën was de eerste jaren groot; daarom heeft het hem, in tegenstelling
met Isaäc Vossius, zeer gehinderd, dat door den invloed
van een Franschen hofarts, die op matiging van hare studiën aandrong,
gedurende de laatste paar jaren harer regeering, in het hofleven
een zoo veel wuftere toon kwam. Bij den troonafstand van
1654, verloor hij, als vele andere geleerden, zijne betrekking aan
het hof, wijl de Zweedsche regeering niet genegen was, het schatten
verslindende hof op dien voet voort te zetten. Hij heeft het echter
goed getroffen, doordat hij later benoemd is tot Nederlandsch
resident te Stockholm.
Van de vele andere buitenlandsche geleerden aan het hof der
koningin stonden vooral de Duitschers meest in nauwe betrekking
tot de Leidsche en Amsterdamsche hoogleeraren.
Wrangel heeft in zijn meergenoemd werk over die betrekkingen
uitvoerige mededeelingen gedaan; ook voor wat aangaat de me­
I) Zie PI. 58.
142