Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

en Hamburg en in het Oldenburgsche; in Westelijk Holstein, in
Wagrië, in Mecklenburg, in Brandenburg, in Anhalt, in Thüringen,
Keur-Saksen en de Lausitz.
Over Silezië spreekt hij niet, hoewel het zeker is, dat ook daar
Vlaamsche nederzettingen zijn geweest, terwijl in de I3de eeuw,
voornamelijk door de bemoeungen van de Duitsche orde, ook
Nederlandsche kolonies in Pruisen en Pommeren zijn gesticht.
Zoo vermeldt bijv. een in het Staatsarchief van Koningsbergen
aanwezige oorkonde van het jaar 1297 de stichting van Pruisisch
Holland, waarin o.m. de woorden voorkomen: "quam secundum
primos locatores, qui de Hollandia venerant, Holland apellavimus";
vertaald ongeveer: "welke wij (d. i. de Grootmeester der
Duitsche orde) naar de eerste bewoners, die uit Holland gekomen
zijn, Holland hebben genoemd" 1). In den gevel van het raadhuis
heeft ook vroeger een steen gestaan met de volgende inscriptie:
"Urbs haec a Batavis refugis tamquam Tutamen, structa et
nomen adepta fuit", hetgeen ongeveer zeggen wil: "Deze stad is
als bescherming gebouwd door Hollanders, die de wijk (naar hier)
namen en naar hen genoemd."
Ook in een privilege, in UH door den Grootmeester Hermann
von Salza aan de steden Kulm en Thorn verleend, en in 125 I door
zijn opvolger Eberhard von Sayn bevestigd, is sprake van
"Vlaamsch recht": "Denselben unsen burgeren verkaufte wir ire
gut, die sie von unsem huse haben . .. zu vlemischen rechte".
Het Vlaamsche recht was, volgens Schröder, die zich daar bij
grondt op oorkonden in den "Codex diplomaticus Prussicus" in
de landen der Duitsche orde zeer verbreid.
Over de kolonies in Pommeren wordt o.m. door R. A. Feith
gesproken in een artikel in het Tijdschrift voor Geschiedenis en
Aardrijkskunde van 1898, aan de hand van de kronieken van
Eno en Menko van het ook door Busken Huet in zijn "Land van
Rembrand" herhaaldelijk vermelde klooster Bloerohof, volgens
welke in 1272, in verband met overstroomingen, Friezen naar het
Oosten zijn uitgeweken. Hij maakte daarbij ook gewag van
Friesche monniken, die volgens geschriften van de Premonstratenzer
abdy Mariëngaarde bij Hallurn, omstreeks 1230 naar Pommeren
zijn getrokken voor het aanleggen van dijken, het droogleggen
van moerassen en poelen en het verbreiden van het christelijk
geloof; zij stichtten daar het klooster Belbuch, terwijl geeste-
I) Door de vriendelijke bemiddeling van het Neder!. Consulaat te K oningsbergen
konden wij een foto van deze oorkonde laten maken, waarvan wij hiernevens
een afdruk opnemen. (Zie PI. I).
8