Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

kust had een strandroof plaats gehad en naar aanleiding daarvan
besloten de verbonden steden eenstemmig, dat alle steden, in welker
nabijheid goederen door schipbreuk of strandroof verloren zouden
gaan, openlijk het koop en of verkoop en van. dergelijke goederen
zouden verbieden; dat zij diegenen, die daardoor schade hadden
geleden, met raad en daad zouden bijstaan in hunne pogingen om
het verlorene terug of vergoed te krijgen. Steden, welke zich niet
naar dat voorschrift gedroegen, zouden geldboeten en andere
disciplinaire straffen beloopen en bedreigd worden met uitzetting
uit het verbond.
De handel bleef niet beperkt tot de Oostzee; de Keulenaars
hadden reeds op het einde der ude eeuw een "Guild Hall" te
Londen bezeten, met het recht daar alleen handel te drijven, of
anderen tegen betaling van een zeker recht daartoe te machtigen;
in 1266 verkregen ook de Hamburgers dat recht hetwelk spoedig
daarop zich uitstrekte tot alle, op Engeland varende Duitschers
- waaronder ook te verstaan de aangesloten Nederlandsche steden.
Nog belangrijker was de uitbreiding van het handelsverkeer
met de Vlaamsche steden, vooral met Brugge, toen een der rijkste
en machtigste steden van West-Europa, en als havenstad aan het
Zwin een marktplaats voor alle mogelijke natiën van Zuid­
Europa, en tevens voor den uitvoer van een, voor dien tijd,
buitengewoon ontwikkelde weef nijverheid.
De Hanze, zooals men de vereeniging langzamerhand was gaan
noemen, verbond de belangrijkste centra van \lÇ'est en Oost met
elkander. De producten van het dicht bevolkte Vlaanderen en de
voortbrengselen van Zuid-Europa werden gevoerd naar het nog
slechts dun bevolkte en weinig ontwikkelde Oosten, van waar
de massa-voortbrengselen, hout, graan, teer, pelswaren en andere,
waaraan het Westen behoefte had, in ruil werden verstrekt.
Wel heeft de Hanze in I494 haar kantoor Nowgorod, wegens
ondervonden groote moeilijkheden met den Russischen Czaar,
moeten opgeven, maar een onoverkomelijke slag is dit voor haar
niet geweest; de Oostelijke steden in Pruisen en de Baltische
landen hadden zich zóó ontwikkeld, dat zij de taak van Nowgorod
grootendeels hadden overgenomen.
Wisby heeft zich op den duur niet als hoofdzetel van het Verbond
kunnen handhaven. De stad Lubeck, begunstigd door hare
ligging, beveiligd tegen vijandelijke aanvallen, ontwikkelde zich
zóó snel en verkreeg, ook door de belangrijke diensten aan de
verbondssteden bewezen, zóó grooten invloed, dat reeds op het
einde der I jde eeuw de hoofdzetel daarheen werd verlegd. Met
68