Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

veel gedaan, met name de bekende uitgevers familie Blaeu; de
stoot tot de beoefening der botanie werd uit Nederland gegeven;
zelfs de groote Linnaeus deelde uit Nederland zijn onderzoekingen
en ontdekkingen aan de wereld mede.
Op geen gebied der wetenschap is de Nederlandsche invloed
zoo groot geweest als op dat der geneeskunde; deze is als het ware
uit Nederland in Zweden geïmporteerd. Het was daarmede in dat
land in het begin der 17de eeuw treurig gesteld; goede Zweedsche
geneesheeren waren er eigenlijk niet; de meesten waren vreemdelingen,
van wie velen uit Nederland afkomstig of daar opgeleid.
Eerst onder Gustaaf Adolf kwam er een leerstoel voor de medicijnen
aan de universiteit te Upsala. Eenigen tijd daarna hebben
Rudbeck en Hoffwenius (de Zweedsche Hippocrates), die beiden
in Nederland waren opgeleid, een krachtigen stoot aan de ontwikkeling
gegeven, daarbij flink gesteund door hunne Leidsche
collega's, aan wie zij bijna al hunne begaafde leerlingen ter verdere
opleiding zonden. Groot is het aantal bekwame Zweedsche medici,
dat aan de Nederlandsche hoogescholen werd opgeleid, en - dank
zij Boerhaave - is dat tot een eind in de 18de eeuw zoo gebleven.
Te Upsala, Abo (in Finland) en Lund waren de meeste hoogleeraren
in de medicijnen in Nederland gevormd.
Behalve door de hoogleeraren aan de universiteiten werd de
geneeskunde in Zweden voornamelijk vertegenwoordigd door het
korps der Stockholmsche geneesheeren, dat in de eerste jaren der
17de eeuw een "Collegium medicum" had opgericht, dat spoedig
het hoogste gezag kreeg in de medische aangelegenheden buiten
de universiteiten, en ook cursussen gaf, zoowel voor medische
studenten als voor vroedvrouwen. Wel teekenachtig voor den
Nederlandschen invloed is, dat van de 50 leden, die van de oprichting
tot in het jaar 1750, in dat gezaghebbend college werden
verkozen, er meer dan 40 aan Nederlandsche universiteiten hadden
gestudeerd.
Een van de merkwaardigste uitingen van den Nederlandschen
invloed in Zweden is wel geweest de stichting van Gothenburg.
Kolonisatie van Nederlanders in Zweden was niet iets geheel
nieuws. Al tegen het einde der 16de eeuw hadden zich Nederlanders
gevestigd in Nieuw Lodöse, waar zij in 1580 een stapelplaats
wenschten te bezitten. Ook in later jaren hebben Nederlanders
vergunning gevraagd voor het stichten van kolonies in
de Baltische provinciën onder de Zweedsche kroon. Kernkamp
maakt bijv. in de "Scandinavische Achivaliën" melding van onder-
1I6