Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

ouderen Artus Quellinus afkomstig is; in ieder geval is ook dat
dus een Nederlandsch kunstwerk.
Van den, al in een vroeger artikel vermelden, prachtigen Lustgarten
bij het slot, onder de leiding van Memhardt door Nederlandsche
tuinarchitecten aangelegd en door Nederlandsche beeldhouwers
kwistig met fonteinen en andere beeldhouwwerken versierd,
is weinig meer overgebleven, sedert koning Frederik Wilhelm
I er een exercitieterrein voor zijn troepen van heeft gemaakt.
Daarentegen bevat het Potsdammer slot nog talrijke stukken
van Nederlandsche kunst, vooral in de z.g. "marmeren zaal".
Onder de reusachtige allegorische schilderijen, die de wanden van
deze zaal versieren, die sterk doet denken aan de Oranjezaal in
het Huis ten Bosch, zijn er twee van Theodoor van Thulden uit
's Hertogenbosch, leerling van Rubens, de eene voorstellend
de geboorte van kroonprins Friedrich, de andere den vrede van
St. Germain in 1679; en één van Jacob Vaillant, eene allegorie
op den Grooten Keurvorst. (Zie Pl. 39)'
Koning Prederik de Groote heeft daaraan later door Amadeus
van Loo een zolderschildering doen toevoegen, voorstellende de
"Vergötterung des Groszen Kurfürsten".
Tegen de dammen tusschen de vensters staan de standbeelden
van vier Oranje-vorsten: Willem de Zwijger, Maurits, Prederik
Hendrik en Willem II, alle van de hand van Frans Dusart; de
eerste drie komen op de afbeelding voor; de gelaatstrekken van
Maurits en Prederik Hendrik zijn daarop duidelijk te onderkennen*).
Volgens Galland heeft die beeldhouwer ook een standbeeld voor
den Grooten Keurvorst op jeugdigen leeftijd vervaardigd, in opvatting
en uitvoering geheel overeenstemmende met die van de
4 Oranje-vorsten, dus blijkbaar bij de groep behoorende. Een
tijdlang heeft dat beeld in het Charlottenburgsche Slotpark gestaan;
thans is het ook ondergebracht in het Slot te Berlijn.
In het Slotpark Sans-Souci bevond zich nog niet lang geleden
een groep van acht marmeren borstbeelden van een Nederlandschen
kunstenaar afkomstig; bij het publiek stonden zij bekend
als "de Oranjes". Zij stelden voor Maurits, Frederik Hendrik en
Amalia van Solms, Willem II en Maria Stuart, den Grooten
Keurvorst en Louise Henriette, en - vermoedelijk - Philips Willem,
den oudsten zoon van Willem 1. Galland heeft ze in "Hohenzollern
und Oranien" uitvoerig beschreven. Blijkens ontvangen
inlichtingen zijn zij thans niet meer aanwezig; waarschijnlijk wegens
bouwvalligheid opgeruimd. Toen Galland ze in 19II beschreef,
*) Zie PI. 40.
1°4