Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

VIII. DE NEDERLANDERS
IN ZWEDEN
ER WAS EEN TIJD, WAARIN DE WEEGSCHAAL DER
volken van Europa door hare vorsten niet ter hand werd
" genomen, of de Hollandsche maagd, aan hunne zijde op
het regtsgestoelte gezeten, wierp er mede haar oorlogszwaard of
haren olijftak in, en deed door deze bijwijlen den evenaar overhellen."
Zullen deze regelen, waarmede Potgieter zijn opstel over het
"Rijksmuseum te Amsterdam" aanving, hem misschien reeds voor
den geest zijn gekomen, toen hij ongeveer honderd jaar geleden
zijn reis naar het Noorden deed? Wij zouden het haast denken,
want zoo ergens, dan zijn daar die woorden van toepassing.
Wat een invloed, wat een kracht is er in dat tijdperk onzer
"gouden eeuw" van Nederland naar Zweden, of beter gezegd
naar geheel Scandinavië, uitgestraald op bijna elk gebied: de
staatkunde en de krijgskunst; de handel, de scheepvaart en de
nijverheid; de kunst en de wetenschap! Wanneer wij alle mannen
van Nederlandsehen stam - vergeten wij daarbij vooral onze
Zuidnederlandsche stamverwanten niet! - die toen een rol van
beteekenis daar hebben vervuld, hetzij in dienst van den Zweedsehen
Staat, hetzij als leermeesters van het Zweedsche volk, dan
wel aan den anderen kant de belangen der Republiek door bestrijding
van het opkomend koninkrijk als grootmacht, hebbeq.
gediend, in gedachte de revue laten passeeren, dan vormen zij een
statige rij van mannen van de bovenste plank. Een kapitaal aan
bekwaamheid, geestkracht, durf, ondernemingszucht en doorzettingsvermogen,
als zeker geen land ter wereld van die grootte
en dat bevolkingscijfer toen bezat. Waarlijk geen wonder, dat het
zwaard of de olijftak, door de Nederlandsche Maagd in de schaal
geworpen, af en toe den evenaar deed doorslaan!
11
1°7