Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

Dat, zooals ook uit Tromps brieven blijkt, zijn verhouding tot
den Deenschen admiraal Nils Jue1 nog al eens wat te wenschen
heeft overgelaten, ligt voor de hand. Tromp was lang geen gemakkelijk
heer, en voor de Deensche vlagofficieren was het niet aangenaam
in hun eigen land onder het bevel van een vreemdeling
te worden gesteld.
Maar toch heeft de Deensche zeemacht nooit een schitterender
figuur gemaakt dan toen zij stond onder de bevelen van een Hollapdschen
admiraall
In den Negenjarigen oorlog tegen Jacobus Il en Lodewijk XIV
hebben de Denen de Staten trouw geholpen; een Deensch eskader
heeft deel uitgemaakt van de vloot, welke Willem III uit Hellevoetsluis
naar Engeland heeft overgebracht, en ook Deensche troepen
hebben onder zijne bevelen aan de Boyne gestreden. Ook in den
Spaanschen successieoorlog hebben Deensche troepen naast de
Nederlandsche gevochten tegen den gemeenschappelijken vijand
Lodewijk XIV. .
In de ISde eeuw zijn de Nederlandsch-Deensche betrekkingen
echter geleidelijk achteruit gegaan, evenals de Nederlandsch­
Z weedsche; ook Denemarken heeft het lot moeten deelen van
Zweden en de Nederlanden: af te dalen tot een meer bescheiden
rang; verval van eigen krachten door den ouderdom, en toeneming
in kracht van andere, grootere volken, die geleidelijk de
plaats gingen innemen, die hun toekwam.
Rest ons nog een bespreking van de betrekkingen op het gebied
van wetenschap en kunst.
Al is het aantal Deensche studenten, dat de Nederlandsche
universiteiten bezocht heeft, minder groot geweest dan dat der
Zweden, zoo hebben zij daar toch volstrekt niet ontbroken. Hun
bezoek is het drukst geweest in de zde helft der I7de eeuw, terwijl
VOor de Zweedsche studenten het aantal het grootst geweest is
in het tweede vierde gedeelte dier eeuw. In tegenstelling met de
Zweedsche collega's, die in hoofdzaak in Leiden hebben gestudeerd,
zijn de Denen voornamelijk naar het stille Friesche stadje
Franeker getrokken, om daar af te studeeren. Wel hebben velen
van hen daarna een tijdlang te Leiden vertoefd, maar de meesten
zonder zich bepaaldelijk als student te doen inschrijven. Het doel
van dat verblijf schijnt in hoofdzaak te zijn geweest hen in dat
wetenschappelijk centrum een opleiding van algemeene beschaving
te doen verkrijgen. Zij volgden daar colleges in natuurlijke historie,
meetkunde, geschiedenis en staatkunde, maar namen ook lessen
181