Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

verkeerden zij trouwens reeds in zeer verwaarloosden toestand·
Onder den opvolger van den Grooten Keurvorst, Frederik lIl,
later als Frederik I de eerste koning van Pruisen, zijn voornamelijk
Fransche en Duitsche kunstenaars in Brandenburg werkzaam
geweest. Toch noemt Prof. Ed. Heyck in zijn levensbeschrijving
van den koning nog verschillende Nederlanders. De Haagsche
schilders Terwesten en Peter de Coxes zijn de scheppers geweest
van vele plafondschilderingen in de sloten te Berlijn, Oranienburg
en Charlottenburg; Abraham Cornelisz. Begeyn (Bega) heeft de
gobelins ontworpen, met afbeeldingen uit het leven van den
Grooten Keurvorst. Volgens dezen schrijver is ook het denkbeeld
tot de stichting van de Berlijnsche kunstacademie, in 1696 door
den keutV"orst opgericht, van Terwesten uitgegaan, in navolging
van de te 's-Gravenhage bestaande inrichting.
Dat, buiten de hierboven genoemde kunstenaars, nog vele
andere Nederlandsche schilders, graveurs en beeldhouwers, als de
Honthorsten, Govert Flinck, Nicolaas Willing, Andreas Vaillant,
Artus Sitte, om maar enkelen te noemen, voor de Brandenburgsche
keurvorsten werkzaam zijn geweest, is algemeen bekend.
Hoewel in het vorenstaande slechts een beperkt aantal werken
besproken zijn, waarvan het vast staat, dat zij van Nederlanders
afkomstig zijn, en het aantal scheppingen van Nederlandsche
kunstenaars, of onder Nederlandschen invloed tot stand gebrachte
kunstwerken, ook in Brandenburg grooter is, zal ik het hierbij laten.
Echter wil ik nog gaarne eenige mededeelingen doen omtrent
één bijzonder gebied der Nederlandsche kunstnijverheid, n.l. dat
der kerkklokken. Het is n.l. zeker niet van algemeene bekendheid,
dat er in Noord-Duitschland talrijke kerkklokken zijn, die eeuwen
geleden in de Nederlanden zijn vervaardigd, en waarvan de
ouderdom van enkele tot op de middeleeuwen terug gaat. Bij de
meeste van die klokken behoeft geen twijfel te bestaan, of men
hier met Nederlandsch fabrikaat te doen heeft; niet alleen zijn n.l.
van vele de opschriften in het Nederlandsch, maar zij vermelden
bovendien den naam van den gieter, naast het jaartal van de
vervaardiging.
R. A. Feith maakte in zijn reeds vroeger vermeld artikel in het
Tijdschrift voor Geschiedenis en Aardrijkskunde van 1898 gewag
van een paar Nederlandsche klokken; één in de St. Catharinakerk,
en één in de St. Gotthardtskerk, beide in de stad Brandenburg,
vermeld in het werk van R. Bergau: "Inventar der Bau- und
Kunstdenkmäler in der Provinz Brandenburg" .
1°5