Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

Tot de onderwerpen, waarvoor koning Christiaan IV een groote
belangstelling aan den dag heeft gelegd, behoorden ook de betrekkingen
tot de landen in het hooge Noorden, vooral Groenland.
Reeds tegen het einde der lode eeuw hadden de Noormannen
daar kolonies gesticht; er zijn zelfs bisschoppen van Groenland
geweest; een IJslandsche schrijver, Jonas Arngrim vermeldt daarvan
een volledige lijst. Tusschen Ijsland en Groenland heeft een
tijdlang een belangrijk handelsverkeer bestaan. Een ernstige ziekte
omstreeks I; 5 0 heeft echter onder die Groenlandsche kolonisten
een groote slachting aangericht; daarop zijn gevolgd aanvallen van
de vijandige Eskimo's tegen de zeer verzwakte bevolking; dientengevolge
zijn die kolonies te niet gegaan, en zijn de betrekkingen
van Noorwegen en Ijsland met Groenland vanzelf geheel opgehouden
1). Twee eeuwen later heeft Christiaan IIl getracht weder
betrekkingen met Groenland aan te knoopen, maar daar is niets
van gekomen. Christiaan IV heeft dat werk opnieuw aangepakt
en op de energieke manier, waarop hij alles deed. In 1605 en de
beide volgende jaren heeft hij drie expedities uit doen rusten van
eenige schepen, die ook inderdaad op Groenland en in Straat Davis
zijn geland. De pogingen om met de inboorlingen - toen alleen
Eskimo's - vriendschappelijke betrekkingen aan te knoopen, zijn
echter mislukt, zoodat men het voorgenomen doel niet heeft bereikt.
Voor ons is deze aangelegenheid van belang, omdat, al stond ook
een Deensch officier aan het hoofd van die expeditiën, de leiding
toch weer was opgedragen aan een Zuid-Nederlander, Olivier
Brunel, geboren te Brussel, een man, die door zijn langdurig verblijf
in, en zijne betrekkingen met Noord-Rusland aan de Nederlanders
onschatbare diensten bewezen heeft en beschouwd mag
worden als de grondlegger van den later zoo belangrijken Nederlandschen
handel op die Russische streken. Hij is een man geweest
van Europeesche vermaardheid, over wien een uitgebreide literatuur
bestaat; aangezien zijn verdere werkzaamheid echter valt
buiten de perken van dit hoofdstuk, zal ik daarover thans niet
I) Charles Marshal Smith, de schrijver van een kort geleden verschenen boek
"Northmen of adventure", deelt mede, dat omtrent die christelijke gemeenten op
Groenland in de middeleeuwen ook in het Vaticaan gegevens berusten. Omtrent
Groenland en zijn vroegere geschiedenis behelst dit boek belangwekkende mededeclingen,
grootendeels aan de oude IJslandsche en Noorsche sagen ontleend. D l.
2iekte, welke de kolonies heeft doen te gronde gaan, door sommige schrijvers genoemd
een pestepidemie, wordt door hem, op grond van historische nasporingen, toegeschreven
aan gebreken in de voeding der bewoners; als gevolg van het gemis aan
groenten en van voldoenden graantoevoer uit het moederland, veroorzaakt door
politieke maatregelen van de regeering. Het gebrek aan vitaminen heeft die bevolking
waarschijnlijk doen ondergaan! Maar daar dacht de middeleeuwsche Noorsche
regeering nog niet aan!
164