Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

lang niet vrij van schuld; door zijn propaganda had hij zich vele
vijanden gemaakt; het ontbrak niet aan personen, die hem bij de
Zweedsche autoriteiten zwart maakten als een "infaam persoon,
die alleen eigen gewin zocht" of hem, als Samuel Bloemaert,
afschilderden als "een man van weinig reputatie en crediet" ; en
het bleef niet alleen bij woorden. Hadden Usselincx's mededirecteuren
reeds in 1628, tijdens zijn tocht in de Baltische landen,
allerlei ongeoorloofde dingen achter zijn rug gedaan, op een
dergelijke manier tracteerden zij hem tijdens zijn nieuwe propagandatochten.
Toen hij van daar in Zweden terug kwam vond hij
de combinatie Scheepvaart-Zuider Compagnie samengesmolten tot
een nieuwe kleinere maatschappij, de Zweedsche West-Indische,
ook wel genoemd Ploridaansche of Amerikaansche compagnie,
voor den handel op Amerika, door Samuel Bloemaert en Peter
Minuit opgericht, met Zweedsch en Hollandsch geld met Gothen­
}Jurg als stapelplaats; en zich zelf er uitgewerk' .. Dat was de belooning
voor al zijn rusteloozen arbeid! De oprichters van die
nieuwe compagnie waren zeker niet zoo geniaal als Usselincx,
maar het waren bekwame, doortastende mannen, die met beide
voeten op den vasten grond der werkelijkheid stonden en zich
niet door geniale droombeelden lieten leiden; hun plannen op
meer bescheiden voet gelukten, terwijl Usselincx's veel grootschere
plannen alle jammerlijk schipbreuk hebben geleden.
Maar hoe groot die nieuwe teleurstelling ook was, voor Usselincx.
was het geen reden er het bijltje bij neer te leggen. Het volgende
jaar kwam hij al weer met een nieuw plan voor den dag:
een "Generale Handelscompagnie" van eenige bondgenooten,
Frankrijk, Engeland en Zweden tegen Habsburg. Kernkamp vermeldt
een daaromtrent in het Rijksarchief te Stockholm berustend
stuk van 21 Maart 1679: "Octroy et Prévilèges de la Comp.ie du
Sud", waarin mededeelingen over onderhandelingen met den
Franschen gezant d' Avaux en den Engelschman Thomas Roe staan.
Toen deze onderhandelingen geen resultaat hadden, wendde hij
zich, met het oog op het afloopen van het tusschen de Republiek
en Zweden gesloten handelsverdrag, tot de Staten-Generaal met
een plan voor een Zweedsch-Nederlandsche compagnie, waarin
hij ook Emden en eenige Oostzeesteden wilde betrekken, en dat
voornamelijk gericht was tegen Denemarken, ter gemeenschappelijke
bestrijding van de Sonttollen.
Toen Usselincx voor zijn plan tot stichting van een Zweedsch­
Nederlandsche Compagnie geen voldoende medewerking vond,
kwam hij in 1642 weer met iets anders voor den dag; n.l. een
126