Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

te Gothenburg te onderhandelen en beloven, zoodra het weer het
toelaat, begin Februari, eenige personen van hunne compagnie
naar Zweden te zullen zenden. Met den bouw van de stad is toen
spoedig begonnen; althans verzoeken in een brief, weder uit
Amsterdam, van 2 Februari 1608, Anthonie van Leest, Israël
Wijdts, Nyc1aes de Hane, Hans Rogiers, Michiel Spiangh, Jan
Bencken, P. Coymans, en namens eenige afwezigen, A. Cabilieau,
aan koning Karel IX "genaedichlic (te) gelieve(n) te committeren
"Abraham Cabilieau, Isr. Wijdts, Anthonie van Leest, Melchior
"van Pelken, Cornelis Cornelisz, Hendrik Bencken en Pieter Ranst,
"als Raeden van de stadt Gothenburch en de aenhoorige landen
"om de stadssaeken te dirigeren volgens het formelier van de
"commissie, hierneffens gaende enz." Tevens wordt daarbij verzocht
aan Z. M. om "onvermindert de electie van het burchgraef­
"schap, dat Syne Ho. Ko. Magt toecompt, genaedichlic (te) com­
"mitteren ende met aparte commissie te versien Mr. Lambert van
"Someren, om het ampt van 't burchgraefschap te bedienen, tot­
"dertyd toe dat den groten Stadsraet, Burchgrave, Burgemeester
"ende Schepenen volgens den inhout van de privilegie volcomen
"sullen worden gecommitteert"; zoomede Abraham Cabilieau,
Parridon van Horn, Israël Wijdts, Peeter Coymans en Pieter Ranst
te benoemen tot "Directores ofte bewindhebbers" van de te stich­
ten "compagnie van Coophandelinge".
Verschillend en der genoemde personen Waren in Zweden al
lang geen onbekenden, maar kooplieden, die reeds jaren groote
zaken met het land hadden gedaan.
Aardig is dat, volgens Dr. Emil Wolff "Studier rörande Göte­
borgs äldsta förfättning" (Göteborg 1894), waarin het, in 1607
verleende, privilege is afgedrukt, de oudste regeeringsvorm der
stad geheel ontleend is aan dien van Amsterdam.
De bouw vond met voortvarendheid plaats, niettegenstaande
het gewone bezwaar bij de Zweedsche kroon, dat zij nalatig of
traag was in het terugbetalen van gedane voorschotten of het
nakomen van aangegane geldelijke verplichtingen.
Een lang leven is aan het nieuw gebouwde stadje niet beschoren
geweest; reeds enkele jaren na de stichting is het in 1612, door
de Denen, die de bij de stichting voorzittende bedoeling blijkbaar
zeer goed begrepen, volledig verwoest. De in 16II, na den dood
van Karel IX, aan de regeering gekomen koning Gustaaf Adolf
was er de man niet naar het hierbij te laten zitten. Het oude
Gothenburg was vernield; er zou een nieuwe stad gesticht worden,
in de nabijheid, maar op een iets gunstiger gelegen plaats. Ook
lIS