Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

gewoond heeft, zich daar verdienstelijk gemaakt op het gebied
der metaalindustrie en is hij een der eersten geweest, die met de
mijnexploitatie in Moscovië is begonnen; met zijn zwager Thomas
Kellerman zette hij daar een fabriek op van geschut en ander
gietwerk, staafijzer, munitiën, enz., en kocht hij voor den vorst
ook wapenen in de Nederlanden.
Was er dus groote overeenkomst in de wijze van optreden van
de Nederlandsche kooplieden in Denemarken en in Zweden, die
overeenkomst heeft ook bestaan in de behandeling, welke zij van
hunne lastgevers hebben ondervonden. Aan Gabriël Marcelis heeft
het evenveel moeite gekost van den Deenschen koning geld los te
krijgen, als aan de De Geers, de Trips en anderen in Zweden.
Te langen leste is Marcelis, evenals zij, schadeloos gesteld met
domein goederen. De familie Marcelis heeft landgoederen gekregen
in het ambt Kallandsborg; in een door Kernkamp vermeld contract
teekent hij zich: "Gabriël van Marcelis, aufl Harballe und Callandsburg
Erbgesessen"; zijn zoon, \X1illem von Marcelis, Heer van
Skanstrup, werd in den adelstand verheven als Baron Güldencrone
von Vilhelmsborg, een geslacht, dat waarschijnlijk nog bestaat.
Een ander groot Nederlandsch koopman in Denemarken is
geweest Paul de Willem of de Wilhelm, die als Deensch agent in
de Nederlanden op allerlei gebied van advies diende. Zoo stelde
hij o.a. in 16z1 aan den koning voor eenige reizen te doen maken
door schepen van Kopenhagen op Candia en Zante, Cyprus,
Egypte, Moscovië, Spanje, Guinea, Angola, enz., waarbij dan de
koning en hij ieder de helft van de winst of het verlies zouden
krijgen of dragen, en hij bovendien een zeker percentage van het
kapitaal zou genieten als provisie voor de uitrusting.
Behalve de hierboven genoemden zijn er nog verschillende andere
kooplieden naar Denemarken getogen, op aanzoek van den
Deenschen resident Dr. Jonas Carisius, die daartoe in 1607 naar
de Nederlanden werd gezonden, terwijl ook de Trips en de De
Geers groote zaken met Denemarken hebben gedaan.
Wel één van de meest belangwekkende figuren onder de Nederlandsche
kooplieden in Denemarken is geweest Theodorus (eigenlijk
Dirk) Rodenburch,l) "ridder van de Ordre van den Huyze van
Bourgondiën". Dit behoort er vooral bij vermeld te worden, want
daar was hij niet weinig trotsch op. In de Nederlandsche letterkunde
heeft hij zich naam gemaakt als tooneelschrijver; als zoodanig
schijnt hij bevriend te zijn geweest met Vondel. Als diplomaat
is hij in dienst geweest van den hertog van Holstein en van
I) Zie PI. 65.
160