Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

veel aandacht geschonken. De boeiend geschreven, door mooie
foto's geïllustreerde werken van Richard Klapheck: "Die Baukunst
am Nieder-Rhein", "Der Dom zu Xanten und seine Kunstschätze",
"Kalkar am Nieder Rhein" geven daaromtrent een goed
overzicht, waaruit ook duidelijk blijkt, hoe overwegend de invloed
der Nederlandsche kunstinrichting in dit gebied geweest is.
Vooral de Dom te Xanten, gewijd aan de nagedachtenis van
St. Viktor, geloofsheld en aanvoerder van een Romeisch legioen,
is een waar kunstmuseum, bevattende een groot aantal kunstwerken
van hooge waarde uit een tijdperk loopende over drie
eeuwen. Naast echt Duitsche kunstwerken uit den eersten tijd
onder Keulsehen invloed, bevat de kerk ook een aantal meesterstukken
van Nederlandsche kerkelijke kunst.
Uit den gothischen tijd is merkwaardig de groote bronzen
boogluchter, die den toegang tot het koor overspant en het
opschrift draagt: "Desen luchter is gemaeckt te Maystricht anno
domini VC en eyn" (1501); een schitterend stuk smeedwerk, de
gedachte weergevend van den uit Jesse gesproten stamboom van
de voorvaderen van Christus, eindigende in een kruisbloem tot
bekroning, dragende het beeld der Moeder Gods. De maker is
onbekend; men weet echter dat het Madonnabeeld vervaardigd
is door Arnold van Tricht, den grooten renaissancemeester, die
onder meer ook de sierlijke pijlerbeelden voor de "heilige drie
koningen" (althans stellig twee daarvan) in dezelfde kerk heeft gemaakt,
zoomede het hierboven genoemde Johannes-altaar te Calcar.
De kerk bevat ook het prachtig gesneden Maria-altaar *) van de
hand van Heinrich Douvermann, waarvoor opdracht werd verstrekt
in 15 }6. Hoewel de schepper bij de behandeling van den
stamboom, die de omlijsting van de altaarschrijn vormt, een eigen
richting heeft gevolgd, is de indeeling in vakken en de algemeene
opbouw van dit laatgothische altaar typisch Zuid-Nederlandsch.
In de kruisgang van de kerk treft men een verzameling aan
van 3Z epitafen, waarvan de meeste ook sterk onder Nederlandsehen
invloed, loopende tot ongeveer het midden der 17de eeuw.
Hoewel niet al die epitafen groote kunstwaarde hebben, is die
verzameling van groot belang, omdat zij, voor wat het tijdvak
vóór den beeldenstorm betreft, een beter overzicht geeft van de
ontwikkeling der Nederlandsche kerkelijke kunst, dan men in de
Nederlanden zelf kan krijgen, omdat door die rampzalige uiting
van vandalisme en godsdienstig fanatisme zooveel vergelijkingsobjecten
in Zuid- en Noord-Nederland vernietigd zijn.
*) Zie PI. r6.
58