Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

metaalindustrie en den handel in metalen enz. op de hoogte te
komen; alles tegen ruime belooning.
Het einde van die onderhandelingen was dat De Geer met
Willem de Besche in 1618 een overeenkomst sloot, waarbij hij hem
opdroeg de aan de Zweedsche kroon behoorende ijzersmelterij
van Pinspong in Oost-Gothland voor hem te pachten. Volgens
Kernkamps "Baltische Archivaliën" is in het Rijksarchief te Stockholm
het op 2.0 Juli 1618 aldaar gesloten contract met Willem de
Besche aanwezig, door den rijkskanselier Axcel Oxenstjerna, op
last van den koning, geteekend en bezegeld, waarbij De Geer borg
blijft voer de jaarlijks te betalen pachtsom van 5675 rijksdaalders.
Korten tijd daarna vroeg hij aan den koning vergunning zich
met zijn gezin in Zweden te vestigen en, voor het tot ontwikkeling
brengen van de metaalindustrie, de noodige terreinen te koopen
of te huren; zoolang zijn eigen zaken hem in Holland hielden,
zou De Besche de noodige gebouwen maken en de zaken drijven.
Zijn drukke werkzaamheden in Holland lieten De Geer de eerste
jaren niet toe naar Zweden te verhuizen. De zaken waren trouwens
bij den hoogst bekwamen De Besche in uitmuntende handen; met
behulp van uit de Duitsche steden naar Zweden gehaalde werklieden,
die den Zweden het vak leerden, bracht hij niet alleen een
groote installatie voor het gieten en smeden tot stand, maar zelfs
een volledige kanonnenfabriek; na enkele jaren kon het land zelf
in alle artillerie-behoeften voorzien.
In 1626 riep de koning De Geer aan het hoofd van een enkele
jaren te voren opgerichte maatschappij voor het exploiteeren van
de koninklijke koperfabrieken. Hij nam het aanbod aan, stak veel
geld in de zaak en vestigde zich te Norköping. Het werk werd zeer
krachtig aangepakt en op de meest economische wijze, waarbij op
groote schaal van waterkracht gebruik werd gemaakt. Ook zijn
overige zaken breidde hij belangrijk uit, door in 162.7 met De
Besche voor 6 jaar de werken van Osterby, Leufsta en Gimo, in
de provincie Up land, te pachten; hier werden in hoofdzaak Waalsche
werklieden aan den gang gezet.
De verhouding tusschen De Geer en Willem de Besche was ook
persoonlijk van den meest vriendschappelijken aard; bij diens over- •
lijden trad hij als voogd over de kinderen op. Een zijner dochters
is met Karel de Besche, een zoon van Willem getrouwd. In later
jaren, nadat de zaken van De Geer en De Besche gescheiden waren,
zijn echter met de De Besches geschillen gerezen over de afwikkeling,
die zelfs zoo hoog zijn geloopen, dat de rijkskanselier Oxen-
134