Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

provinciën Skonen en Bleking in Zuid-Zweden, waar hij, door de
verovering van IJ sted, den weg baande voor de na hem komende
troepentransporten, en van verschillende Zweedsche kuststeden,
ook buiten die gewesten; het in 1678 veroveren van het eiland
Rügen, dat in dien krijg herhaaldelijk van de eene Ï!l de andere
hand is overgegaan; het door de Brandenburgers veroveren van
de Zweedsche provincie Pommeren.
Tromps bevelhebberschap over de'vloot heeft heel wat Nederlanders
er toe gebracht bij de Deensche vloot dienst te nemen.
Het marinearchief te Kopenhagen bevat lange lijsten van Nederlandsche
officieren en mindere schepelingen in Deenschen dienst
in dat tijdperk. De Jonge (Geschiedenis van het Nederlandsche
zeewezen) vermeldt, dat volgens een bericht van WiIlem Bastiaanse
van de 26 schepen der Deensche vloot in 1677 er ten minste 17
of 18 door Nederlanders gecommandeerd werden; dat de meeste
officieren Hollanders waren; dat het eigenlijk grootendeels een
Hollandsche vloot was onder Deensche vlag, waartegen de Zweden
hadden te strijden.
Groot zijn de successen geweest, die de Denen en hun bondgenooten
in dien Skonenschen oorlog, vooral ter zee, hebben
mogen boeken. Dat die voordeelen in 1679 weer bijna geheel verloren
zijn gegaan, doordat de Republiek en Spanje in 1678 te
Nijmegen, de Groote Keurvorst kort daarop te St. Germain vrede
sloten met Frankrijk en Zweden, waardoor Denemarken, door zijne
bondgenooten verlaten, ook wel gedwongen was, vrede te sluiten,
kon Tromp niet helpen. Zijn verdiensten zijn er niet minder groot
om geweest en dan ook door den Deenschen koning Christiaan V
ten volle erkend, zoowel door zijn verheffing in den Deenschen
adelstand met den titel van graaf, als door de toekenning van de
Oliphantsorde. Bekend is de ane,cdote, dat toen Tromp, bij het
ontvangen van het ordeteeken, naar gewoonte, 2000 rijksdaalders
aan de Kanselarij moest betalen, hij tot de aanwezigen
zeide: "Maar duivel, het beestje komt mij een beetje duur te
staan".
Ook de commandanten en ondercommandanten der Hollandsche
hulpvloot zijn door den koning niet vergeten; Willem Bastiaanse
is in den adelstand verheven en begiftigd met de Danebrogsorde,
voor dien tijd eveneens een zeer hooge onderscheiding, omdat
het aantal ridders volgens de statuten zeer beperkt was; nog
te meer van waarde, omdat het ridderkruis hem door den koning
persoonlijk werd uitgereikt. Van Nes en Philips van AImonde
werden op andere wijze beloond.
180