Voortrekkers van oud Nederland, deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

---- ------
voor de totstandkoming van zijn grootsche plannen, maar ze alle
heeft zien mislukken en tenslotte moe en afgetobd in het kerkje
van het stille Noordhollandsche dorpje Egmond Binnen is begraven.
's Mans grootste gebrek is geweest dat hij zijn tijd ver
vooruit was en denkbeelden koesterde, die eerst eeuwen later
algemeen zijn doorgedrongen.
Hij kwam, na geruimen tijd in Spanje, Portugal en de Azoren
te hebben vertoefd en daar veel over Amerika te hebben gehoord,
in Holland aan in den tijd, toen ook daar ernstig over
de vaart op Amerika en Guinea gedacht werd, om als mededingers
van de Spanjaarden en Portugeezen op te treden; plannen waaraan
in de laatste jaren der 16de eeuw door ondernemende Hollandsche
en Zeeuwsche kooplieden ook gevolg is gegeven. Toen
20 Maart 1602, vooral door toedoen van Oldenbarneveld, de
Vereenigde Oost-Indische Compagnie was opgericht, rees bij
Usselincx het denkbeeld ook een West-Indische compagnie te
stichten, zoowel met het doel handel te drijven, als om de Spanjaarden
in hunne rijke goud- en zilverlanden afbreuk te doen.
De tijd voor het aanvragen van octrooi voor zulk een onderneming
was niet gunstig; de onderhandelingen over het sluiten van het
bestand waren n.l. juist begonnen. Oldenbarneveld en de Staten
van Holland verlangden naar vrede, waren daarom op die plannen
in het geheel niet gesteld en werkten tegen.
Inziende dat er voorloopig van zijne plannen toch niets kon
komen, legde Usselincx ze voorloopig opzij en wierp zich op wat
anders: het droogmaken van Noord- en Zuidhollandsche meren.
Zijn krachtige iinancieele steun heeft zeker de totstandkoming
zeer bevorderd van die groote ondernemingen, die duizenden tot
heil zijn geweest; hem heeft die deelneming evenwel geen zegen
gebracht; hij heeft er al zijn geld bij verspeeld en is failliet gegaan.
In 1617 is hij opnieuw begonnen te werken voor zijn vroegere
plannen, niettegenstaande de tegenwerking van Holland en de
0.1. C. Ten slotte is in 1621 aan de compagnie octrooi verleend
en is zij inderdaad opgericht. Maar het was een geheel andere
compagnie dan Usselincx gewild had. Het strenge monopoliestelsel,
waarbij ieder, desnoods met geweld, geweerd werd, die
geen deelgenoot was, achtte hij zeer verkeerd. Bovendien was zijn
doel geweest in Amerika koloniën te stichten van Europeanen,
vriendschappelijke aanraking te zoeken met de inboorlingen, hun
beschaving en welvaart te brengen, en zoo aan de overzijde van
den oceaan een onder Nederlandschen invloed staand, bevriend
rijk te stichten, in nauwe handelsbetrekking staande met het