ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

[to se odnesuva do na~inot na `iveewe, osobeni specifiki
imal gradskiot `ivot. I pokraj vlijanieto na dominantnata, vo turska
verzija, orientalna kultura, vo gradovite niknala edna specifi~na
materijalna i duhovna kultura vo koja se izme{ale i me|usebno se povrzale
zateknatata stara tradicija so kulturata i tradicijata na novodojdencite.
Bez razlika na verskite i etni~kite razliki i strogite
zakonski propisi vo pogled na oblekuvaweto, noseweto oru`je i sl.,
pri {to sekoga{ privilegirani bile pripadnicite na gospodarskata
vera, site sultanovi podanici, koristej}i gi uslovite {to im gi nudel
gradskiot `ivot, vlijaele edni na drugi, sozdavaj}i na toj na~in edna
sinkreti~ka civilizacija vo koja, so tekot na vremeto, se vklopile
site etni~ki i verski grupi. Sepak, vo ramkite na taa sinkreti~ka
kultura, i pokraj neprestanoto me{awe i sekojdnevnoto komunicirawe,
gradskite `iteli gri`livo gi za~uvale svojata samobitnost i narodnost,
svoite obi~ai i naviki i svojot jazik. Pripadnicite na raznite
verski grupi, hristijanite, muslimanite i Evreite, `iveele vo
razli~ni delovi od gradot i imale svoi duhovni voda~i. Sve{tenicite,
imamite i rabinite go pretstavuvale svoeto stado pred oficijalnite
vlasti. Poserioznoto zbli`uvawe na pripadnicite na ovie grupi,
osven slu`beno, povlekuvalo osuda, pa duri i isklu~uvawe od zaednicata.
Razli~nite etni~ki, odnosno verski grupi vo gradot, go ~uvale
svojot jazik, zboruvaj}i go po domovite i vo me|usebnoto komunicirawe.
I pokraj preovladuvaweto na osmanliskiot jazik, vo gradskite
~ar{ii se slu{al govorot na site onie {to `iveele ili podolgo prestojuvale
vo gradot. Site trgovci, doma{ni i stranski, prekupci na
stoki, menuva~i na pari, pa duri i amalite, znaele po ne{to od jazikot
na lu|eto so koi najmnogu sorabotuvale. Seto toa ovozmo`uvalo
pot~inetite zaednici, pred s¢, hristijanskata i evrejskata, da ja
za~uvaat svojata samobitnost i da ja razvivaat svojata materijalna i
duhovna kultura.
163