19.06.2013 Views

ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

10. Mladoturskata revolucija (1908 g.)<br />

Mladoturskoto dvi`ewe na politi~kata scena se pojavile vo 70tite<br />

godini na XIX vek kako ro`ba na novite op{testveni sili vo Osmanliskata<br />

imperija – bur`oaskite. Celta na dvi`eweto bila, pred<br />

s¢, odr`uvaweto na celosta na Imperijata, preku sproveduvawe reformi<br />

od demokratski karakter koi, vo su{tina, ne bi zna~ele i pogolema<br />

revolucionerna promena vo ekonomsko-op{testveniot poredok<br />

na dr`avata, no bi vovele izvesno podobruvawe vo `ivotot na naselenieto<br />

i bi se ubla`ila serioznata kriza. Slabosta na bur`oazijata<br />

uslovila na preden plan na ova dvi`ewe da zastane inteligencijata, i<br />

toa voenata – oficerstvoto.<br />

Prvata mladoturska organizacija se pojavila vo 1889 godina vo<br />

Istanbul, pod imeto „Obedinenie i napredok“. Taa, 1891 godina, osnovala<br />

svoj centar i nadvor od Imperijata, vo Pariz, koj imal svoi razgranoci<br />

i vo nekoi drugi gradovi na Evropa.<br />

Ilindenskoto vostanie, Mirc{ter{kite reformi i oru`enite<br />

sudiri vo Makedonija posebno gi zagri`uvale i go preokupirale vnimanieto<br />

na mladoturcite. Tie smetale deka s¢ {to se slu~uvalo vo<br />

Makedonija, osobeno reformite, seriozno ja potkopuvale osmanliskata<br />

vlast vo evropska Turcija. Toa bilo pri~ina te`i{teto na mladoturskata<br />

dejnost da premine vo Makedonija. Tuka, vsu{nost, na 3 juli<br />

1908 godina zapo~nalo i Mladoturskoto vostanie, vo koe re{ava~ka<br />

uloga odigral Tretiot armiski korpus, ~ija glavna komanda bila vo<br />

Solun. Ve}e na 24 juli vo Solun stignala vesta deka sultanot go vostanovil<br />

ustavot od 1876 godina. Od ovoj den vo Turcija po~nal da funkcionira<br />

ustavniot poredok – hurietot.<br />

Simnuvaweto na apsolutizmot bilo pre~ekano so voodu{evuvawe<br />

vo Makedonija. Zapo~nalo zbratimuvawe me|u raskaranite od propagandite<br />

hristijani, me|u hristijani i muslimani, nasekade e~ele<br />

porakite: bratstvo, sloga, ramnopravnost. Od zatvorite bile oslobodeni<br />

zatvorenicite, progonetite se vratile doma. ^etite na propagandite,<br />

koi seele pusto{ niz Makedonija, se legalizirale i se rasformirale.<br />

Vo dvi`eweto se vklu~ile i rabotnicite vo makedonskite<br />

gradovi, koi gi postavile i svoite prvi klasni barawa.<br />

Vo Istanbul bila formirana nova vlada, no vo nea ne vlegle<br />

pretstavnici od Mladoturskata partija. Solun, kade {to bilo i sedi{teto<br />

na Centralniot komitet „Obedinenie i napredok“, i natamu<br />

ostanuval centar na mladoturcite. Naporedno so nekoi promeni, glav-<br />

207

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!