ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

not i nu`nosta da se u~estvuva vo nea na stranata na antifa{isti~kite
sili na dneven red go postavile pra{aweto za sozdavawe politi~ka
partija so svoja ideolo{ka i organizaciona programa. MANAPO
kako op{tonarodno dvi`ewe gi iscrpelo svoite mo`nosti. Kako nov
sovremen politi~ki subjekt se pojavila Komunisti~kata partija vo
Makedonija, kako del na Komunisti~kata partija na Jugoslavija.
Platformata na KPJ vo Makedonija bila definirana vrz istoriskite
streme`i na makedonskiot narod za sloboda i nezavisnost.
Tie se vgradeni vo deklaracijata na KPJ (proletta 1939 g.) pod naslov:
„KPJ i makedonskoto nacionalno pra{awe“. Osnovnata poenta na
ovaa deklaracija e: „Makedoncite se posebna nacija na Balkanot, ne se
nitu Grci, nitu Srbi, nitu Bugari“ i bez polna sloboda na makedonskiot
narod „ne mo`e da se govori za konsolidacija na Jugoslavija“.
Od esenta 1939 g. i osobeno vo prvata polovina na 1940 g. doa|a do
brzo politi~ko i organizaciono {irewe na Komunisti~kata partija
vo Makedonija. Vo pove}e mesta bile sozdadeni mesni partiski organizacii.
Na 2 septemvri 1940 g. na Vodno pokraj Skopje bila odr`ana
Pokrainskata konferencija na KPJ vo Makedonija. Vo Rezolucijata
donesena na Konferencijata bile opredeleni neposrednite zada~i na
partiskata organizacija vo Makedonija. Vo niv na prvo mesto e naglasena
potrebata za „sozdavawe op{t makedonski nacionalrevolucioneren
front“ kako del od „op{tata borba na proleterijatot vo Jugoslavija“.
Osnovnata poenta na Rezolucijata e deka „samo sojuzot me|u
rabotnicite vo Jugoslavija so makedonskoto nacionalnoosloboditelno
dvi`ewe mo`e da stavi kraj na srpskiot imperijalizam i da im donese
sloboda na site narodi“.
Godinata 1940 vo vardarskiot del na Makedonija bila zabele`ana
po masovnite demonstracii vo Prilep i vo Ohrid po povod proslavata
na godi{ninata od Ilindenskoto vostanie. Ilindenskite demonstracii
bile izraz na narasnatoto silno makedonsko nacionalno dvi-
`ewe.
Analizite na nastanite vo politi~kiot `ivot vo vardarskiot
del na Makedonija vo tekot na 1940 g., osobeno vo vtorata polovina od
godinata, govorat deka makedonskata partiska organizacija stanala
dominanten faktor vo razvojot na makedonskoto nacionalnoosloboditelno
dvi`ewe. No, vo isto vreme, vo nejzinoto odnesuvawe e zabele-
`ana i monopolizacija na op{testveniot `ivot, izrazena niz nastojuvawata
za disciplinirawe na kulturnite tvorci. Karakteristi~en
254